آثار خوش‌خلقی در گفتار امامان
مرد عربی بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله وارد شد و عبای پیامبر را محکم کشید به طوری که اثر آن در گردن پیامبر صلّی اللّه علیه و آله باقی ماند و گفت به من کمک کنید پیامبر صلّی اللّه علیه و آله با تبسم به او کمک فراوانی کرد. سفینه البحار / 2 / 682
و انس گوید: من مدت ده سال خدمتگزار پیامبر صلّی اللّه علیه و آله بودم. هرگز به من افّ نگفت و برای کارهایی که انجام می‌دادم نمی‌فرمود چرا انجام می‌دادی و برای کارهایی که ترک می‌کردم به من اعتراض نمی‌کرد. سفینه البحار / 2 / 692
1 حسن خلق نشانه کمال ایمان
قال الباقر علیه السلام: اکمل المؤ منین ایمانا احسنهم خلقا. کافی / 2 / 99
کاملترین مومنان از لحاظ ایمان خوش‌خلق‌ترین آنهاست.
2 اهمیت حسن خلق
قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله:ما من شی ء اثقل فی المیزان من خلق حسن.بحار/71/383
هیچ چیز در ترازوی قیامت سنگینتر از اخلاق خوب نیست.
3 حسن خلق کلید همه ی نیکی‌ها
قال علی علیه السلام: حسن الخلق رأس کلّ برّ. غرر الحکم /4 857
سرآمد تمام خوبیها خوش‌خلقی است.
4 حسن خلق بهترین نیکویی
قال الحسن علیه السلام: انّ احسن الحسن الخلق الحسن. خصال /2 9
زیباترین زیباها، اخلاق خوب و زیباست
5 نشانه حسن خلق
قال علی علیه السلام: حسن الخلق فی ثلاث اجتناب المحارم و طلب الحلال و التوسّع علی العیال. بحار / 71 / 394
خوبی و حسن خُلق در گرو سه چیز است: دوری از کارهای حرام، جستجوی چیزهای حلال، و آسان‌گیری بر خانواده
6 حسن خلق و زندگی گوارا
قال الصادق علیه السلام: لا عیش اهنأ من حسن الخلق. علل الشرایع /5 60
زندگی گواراتر از زیستن همراه با خوش خلقی نیست
7- حسن خلق و شباهت به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله
قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: اشبهکم بی احسنکم خلقا. بحار / 71 / 387
پیامبر فرمودند: شبیه‌ترین شما بر من،خوش خلق‌ترین شماست
8- راه خلاصی از سوء خلق
قال علی علیه السلام: من سأ خلقه فاذنّوا فی اُذنه. بحار / 62 / 277
کسی که اخلاقش بد است در گوشش اذان بگویید.
آثار حسن خلق
1 لذت روحی؛ قال الحسن علیه السلام: لا عیش الذّ من حسن الخلق.کافی /2 / 57
عیشی لذیذتر از اخلاق نیکو نیست
2 جلب دوستی؛ قال رسول الله : حسن الخلق یثبت المودّه و یحسن البشر و یذهب بالسخیمه. بحار / 77 / 148
خوش خلقی دوستی‌ها را پایدار می‌کند چهره را باز می‌کند و کینه را از میان می‌برد.
3 نابودی گناهان؛ قال رسول الله : ان الخلق الحسن یذیب الذنوب کما تذیب الشمس الجمد. عیون اخبار الرضا / 2 / 37
اخلاق خوب و نیکو چون آفتاب که یخ را آب می‌کند، گناهان را ذوب می‌کند.
4 افزایش رزق؛ قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: حسن الخلق من الدین و هو یزید فی الرزق.تحف العقول / 275
خوش‌خلقی جزو دین است و روزی را زیاد می‌کند.
5 آبادانی شهرها و طول عمر؛ عن ابی عبدالله : البرّ و حسن الخلق یعمران الدیار و یزیدان فی الاعمار. کافی / 2 / 100
نیکوکاری و خوش‌خلقی سرزمینها از آباد می‌کند و عنرها را میفزاید.
6 پاداش شایسته؛ قال رسول الله : ان العبد لینال بحسن خلقه درجه الصائم القائم. کافی / 2 / 100
انسان بواسه حسن خلقش به مقام روزه داری که مدام در حال عبادت است می‌رسد.
آثار سوء خلق
1 مایه فشار قبر و عذاب روح؛ قال رسول الله صلّی اللّه علیه و آله: عند ما دفن سعد بن معاذ قد اصابته ضمّه فسئل عن ذلک فقال انّه کان فی خلقه مع اهله سوء. امالی صدوق / 315
وقتی که سعد بن معاذ دفن شد [پیامبر فرمودند که هم‌اکنون] فشاری او را در گرفت، [از سوی مردم] از علت آن سوال شد. پیامبر فرمودند: او با خانواده‌اش بداخلاق بود.
تذکر: با این که درتشییع جنازه اوپیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله وهفتادهزارفرشته شرکت کرده بودند.
2 سختی زندگی؛ قال علی علیه السلام: “سوء الخلق نکد العیش و عذاب النفس “.غررالحکم /5639
بدخلقی موجب سختی زندگی و عذاب درونی شخص است.
3 فساد ایمان و عمل؛ قال النبی صلّی اللّه علیه و آله: الخلق السیّی ء یفسد العمل کما یفسدالخّل العسل. بحار / 73 / 297
اخلاق بد همچون سرکه که عسل را از بین می‌برد، عمل نیک شخص را فاسد می‌کند.
4 دوام ناراحتی؛ سئل عن علی علیه السلام من ادوم الناس غما؟ قال : اسؤ هم خلقا.مستدرک / /3 328
از امیر مومنان پرسیده شد که چه کسی است که غم و اندوهش همیشگی است؟ ایشان فرمودند: بدخلق‌ترین مردم غمگین‌ترین مردم است.
5 عذاب نفس؛ قال علی علیه السلام: من سأ خلقه عذّب نفسه. بحار / 78 / 246
کسی که اخلاقش بد باشد خودش را عذاب می‌دهد.
6 دوری از مردم؛ قال علی علیه السلام: سوء الخلق یوحش القریب و ینفرالبعید.غررالحکم / 5593
بدخلقی همراه و همنشین انسان را به وحشت [از همنشینی] می‌اندازد و آنکه دور است را به نفرت می‌کشد.
7 کمیاب شدن دوست؛ قال علی علیه السلام: من سأ خلقه اعوزه الصدیق و الرفیق.غرر الحکم / 9187
کسی که خلقش بد باشد او ار از بابت دوست و رفیق به فقر می‌کشد.
8 ورود به جهنم؛ قال رسول الله : ان العبد لیبلغ من سوء خلقه اسفل درک جهنم.محجه البیضأ / 5 / 93
انسان به خاطر بدخلقی‌اش به پایین‌ترین قسمت جهنم می‌رسد.
