بیت‌المقدس ، این شهر در فلسطین واقع شده و دارای دو بخش می‌باشد ؛ یکی بخش قدیمی که همان مجموعه عبادتگاه‌ ها و مکان‌ های مذهبی را در برگرفته است و دیگری بخش جدید که بیرون از حصار بخش قدیمی است و از نظر وسعت بزرگتر از آن می‌باشد . بخش قدیمی قدس به واسطه وجود اماکن مذهبی که از نظر هر سه دین اسلام ، مسیحیت و یهودیت مورد احترام است . بخش عمده بیت‌المقدس بنایی چهارضلعی ، تقریباً شبیه به ذوزنقه با مساحت 138 هزار متر‌مربع حرم‌الشریف بر روی یک صخره‌ی بسیار بزرگ قرار دارد . این صخره طبق نقل ، صخره‌ای آسمانی است که بین زمین و آسمان معلق است و هر چند اکنون با قرار گرفتن خاک در زیر آن و همچنین درختانی که دور‌تا‌دور آن را فراگرفته‌اند ، معلق بودن آن مشهود نیست .
محدوده‌ی حرم‌الشریف به شکل یک سکو است و در برگیرنده‌ی دو بنای معروف در عالم اسلام است که غالباً با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند .

مسجد‌الاقصی و قبه الصخره !
مسجد‌الاقصی که در گوشه‌ی خاوری بیت‌المقدس ، رو به قبله ، قرار دارد . از لحاظ قدمت ساخت ، دومین مسجد روی زمین است که گویند یعقوب آن را بنا نمود ، داوود تجدید بنا کرد و سلیمان آن را به اتمام رسانید . در حدیثی از رسول گرامی صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده که فاصله‌ی زمانی احداث مسجد‌الحرام و مسجد‌الاقصی چهل سال است .
زرکشی در کتاب اعلام‌المساجد می‌گوید که سلیمان حد مسجد را مشخص کرد و یعقوب پس از بنای کعبه توسط حضرت ابراهیم بنای آن را گذاشت . طول مسجد 80 متر و عرضش 55 متر و مساحت آن 4400 مترمربع است . دارای هفت رواق ، یکی در وسط ، سه تا در غرب و سه تا در شرق است . مسجد‌الاقصی به لحاظ اینکه در دامنه کوه قرار گرفته است شامل دو طبقه است که طبقه‌ی اول مسجد ، مسجد زیر زمینی این ناهمواری را تمام می‌کند . گفته می‌شود که این مسجد نخستین بار پیش از اسلام بوسیله مسیحیان به عنوان کلیسا ساخته شد و آنان معتقدند که حضرت عیسی علیه السلام از این محل به آسمان عروج کرده است.
شایان ذکر است که کلیه مورخین و دانشمندان هنگامی که از مسجد‌الاقصی نام می‌برند مقصودشان تمام قسمتی است که حصارها و برج و بارو بر سه مبنای آن استوار و در آن باب‌هایی قرار دارد .
به مجموعه حرم‌الشریف ، مسجد‌الاقصی نیز می‌گویند حتی بعضی مورخان و پژوهشگران قدیم و جدید اظهار داشتند که عنوان مسجد‌الاقصی به تمام شهر بیت‌المقدس اطلاق می‌شود . زیرا همه‌ی آنچه که داخل حصار قدیمی این شهر است جزء حریم مسجد‌الاقصی می‌باشد .
بیت‌المقدس از کهن‌ترین شهر های جهان است و قدمت آن به هزاران سال می‌رسد و در هر دوره تاریخی نام متفاوتی داشته است. هسته نخستین شهر در نقطه‌ای کوهستانی از کوه‌های قدس نهاده شده که رشته میانی و اصلی ستون فقرات فلسطین را تشکیل می‌دهد . هنگام چیرگی حضرت داوود علیه السلام بر بیت‌المقدس بیشتر ساکنان این شهر از یبوسیان ، کنعانیان ، یهودیان و فلسطینیان بودند .
این شهر در زمان حضرت سلیمان علیه السلام رونق یافت که ایشان با کمک معماران فنیقی معبد یا هیکل را بنا کرد . اما در سال 586 قبل از میلاد به دست بخت‌النصر سردار بابلی فتح و ویران شد .