1. قال الامام علی ـ علیه السّلام ـ
: أمّا مُروهُ السَّفَرِ، فَبَذْلُ الزّادِ وَ قِلَّهُ
الخِلافِ عَلی مَنْ صَحِبَکَ وَ کِثْرَهُ ذِکْرِ اللهِ ـ عَزَّوَجَلَّ ـ فی کُلِّ
مَصْعَدٍ وَ مَهْبَطٍ وَ قیامٍ وَ قُعُودٍ.

«بحارالانوار، ج 76، ص
266».

حضرت علی ـ علیه السّلام ـ فرمود: … امّا مردانگی در سفر،
عبارت است از: بخشش مال، کمی اختلاف (سازگاری) با همسفران، و زیادی ذکر خدای
عزّوجلّ در هر پستی و بلندی و نشست و برخاستی (در هر یک از منازل سفر).

2. قالَ رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ : حَقٌّ عَلَی
الْمُسْلِمِ إذا أراد سَفَراً أنْ یُعْلِمَ إخْوانَهُ وَ حَقٌّ عَلی إخْوانِهِ إذا
قَدِم أنْ یَأتُوه.

«وسائل الشیعه، ج 5، ص 329».

پیامبر خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: شایسته است مسلمان،
هنگام مسافرت برادرانش را مطلع گرداند و برادرانش نیز هنگام بازگشت، به استقبال او
بروند.

3. قال الامام علی ـ علیه السّلام ـ : لایَخْرُجْ فی سَفَرٍ یُخافَ
فیهِ عَلی دینِهِ وَ صَلاتِهِ.

«بحارالانوار، ج 10، ص 108».

علی ـ علیه السّلام ـ فرمود: به سفری که در آن بیم خطر بر دین
و نماز هست، نروید.

4. قالَ الامام الصادق ـ علیه السّلام ـ : إفْتَتِحْ سَفَرَکَ
بِالصَّدَقَهِ، وَ اقْرَأ آیَهَ الْکُرْسی اِذا بَدا لَکَ.

«فروع کافی، ج 4، ص 283».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: سفرت را با صدقه آغاز کن و
هر گاه برایت مشکلی پیش آمد، آیهالکرسی را بخوان.

5. کانَ اَبُوعَبْدِاللهِ ـ علیه السّلام ـ اِذا اَرادَ سَفَراً،
قالَ: اَللّهُمَّ خَلَّ سَبیلَنا، وَ اَحْسَنْ تَسْییرَنا، وَ اَعْظِمْ
عافِیَتَنا.

«من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 271».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ وقتی اراده سفر می کرد، می فرمود:
خدایا راه را بر ما بگشا، و سفر ما را نیکو قرار بده، و سلامت و عافیت ما را زیاد
گردان.

6. قالَ الامام الرِّضا ـ علیه السّلام ـ : إذا خَرَجْتَ مِنْ
مَنْزلِکَ فی سَفَرٍ اَوْ حَضَرٍ، فَقُلْ: بِسْمِ اللهِ، آمَنْتُ بِاللهِ،
تَوَکَّلْتُ عَلَی اللهِ، ما شاءَ اللهُ، لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ اِلا بِاللهِ.

«اصول کافی، ج 2، ص 543».

امام رضا ـ علیه السّلام ـ فرمود: هر گاه برای سفر یا غیر آن
از منزل خارج شدی، بگو: به نام خدا، ایمان آوردم به خدا، توکّل کردم به او، هر چه
خدا بخواهد، همان می شود، و هیچ قدرت و نیرویی غیر از خدا نیست.

7. قالَ رَسُولُ اللهِ ـ صلّی الله علیه و آله ـ : مِنَ السُّنَّهِ
إذا خَرَجَ الْقَوْمُ فی سَفَرٍ أنْ یُخْرِجُوا نَفَقَتَهُمْ، فَإنَّ ذلِکَ
اَطْیَبُ لاَنْفُسِهِمْ، وَ اَحْسَنُ لأخْلاقِهِمْ.

«من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 287».

رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: از کارهای نیک این
است که وقتی گروهی به مسافرت می روند، خرج سفرشان را با خود بردارند که این کار
موجب آرامش خاطر و خوش اخلاقی آنان خواهد بود.

8. کان رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ یُسافِرُ یَوْمَ
الْخَمیسِ وَ قالَ: یَوْمُ الْخَمیسِ یَوْمٌ یُحِبُّهُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ
مَلائِکَتُهُ.

«بحارالانوار، ج 76، ص 226».

پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ در روز پنج شنبه مسافرت می
کرد و می فرمود: پنجشنبه روزی است که خدا و رسولش و ملائکه آن را دوست دارند.

9. قالَ الامام الصادق ـ علیه السّلام ـ : یَکْرَهُ السَّفَرُ وَ
السَّعْیُ فِی الْحَوائِجِ یَوْمَ الْجُمُعَهِ بُکْرَهً مِنْ أجْلِ الصَّلاهِ
فأمّا بَعْدَ الصَّلاهِ فَجائِزٌ یُتَبَرَّکُ بِهِ.

«بحارالانوار، ج 76، ص 224».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: سفر و تلاش برای برآوردن
حاجات خود در صبح جمعه، به خاطر نماز جمعه مکروه است، امّا بعد از نماز جمعه جائز
و پر برکت می باشد.

10. قالَ رَسُولُ اللهِ ـ صلّی الله علیه و آله ـ : عَلَیْکُمْ
بِالسَّیْرِ فِی اللَّیْلِ فَإنَّ الأرْضَ تُطْوسُ باللَّیْلِ.

«روضه کافی، ج 8، ص 314».

پیامبر خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: شبانه سفر کنید که
زمین به وسیله شب پوشیده می شود.

11. کانَ أبُوجَعْفَرٍ ـ علیه السّلام ـ إذا أراد سَفَراً جَمَعَ
عَیالَهُ فی بَیْتٍ ثُمَّ قالَ: اَللّهُمَّ إنّی اَسْتَوْدِعُکَ دینی وَ نَفْسی وَ
مالی وَ أهْلی وَ وَلَدی وَ جیرانی.

«وسائل الشیعه، ج 5، ص 276».

امام باقر ـ علیه السّلام ـ زمانی که می خواست مسافرت کند، عیال
و فرزندانش را در خانه ای جمع کرده، دعا می نمود و می فرمود: خدایا دین، نفس، مال،
اهل، فرزندان و همسایگان خودم را به تو می سپارم.

12. کان رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ إذا وَدَّعَ الْمُؤْمِنَ،
قالَ: رَحِمَکُمُ اللهُ وَ زَوَّدَکُمُ التَّقْوی وَ وَجَّهَکُمْ إلی کُلِّ
خَیْرٍ.

«من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 276».

پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ وقتی مؤمنی را وداع می کرد،
می فرمود: خدا تو را رحمت کند و به تقوایت بیافزاید و تو را به هر خیری برساند.

13. لَمّا شَیَّعَ أمیرالمؤمنین أباذَرٍ، شَیَّعَهُ الْحَسَنُ وَ
الْحُسَیْنُ وَ عَقیلُ بْنُ أبی طالِبٍ وَ عَبْدُالله بْنُ جَعْفَرٍ وَ عَمّارُ
بْنُ یاسِرٍ، قال امیرالمؤمنین: وَدِّعُوا أخاکُمْ فَإنَّهُ لابُدَّ لِلشّاخِصِ
أنْ یُمْضِیَ وَ لِلْمُشَیِّعِ أنْ یَرْجِعَ.

«من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 275».

زمانی که علی ـ علیه السّلام ـ ابوذر را (در ماجرای تبعید او
به ربذه) بدرقه می کرد، امام حسن ـ علیه السلام ـ و امام حسین ـ علیه السّلام ـ و
عقیل و عبدالله بن جعفر و عمار بن یاسر نیز او را بدرقه کردند، حضرت علی ـ علیه
السّلام ـ فرمود: برادرتان را وداع کنید که مسافر، باید برود و بدرقه کننده
برگردد.

14. فی وصیه رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ لعلی ـ علیه السّلام
ـ : یا عَلیُّ لا تَخْرُجْ فی سَفَرٍ وحْدَکَ.

«روضه کافی، ج 8، ص 303».

در وصیت حضرت پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ به علی ـ علیه
السّلام ـ آمده است: یا علی تنها مسافرت نکن.

15. قالَ الامام الباقر ـ علیه السّلام ـ : اِذا اَرَدْتَ سَفَراً
فَاشْتَرْ سَلامَتَکَ مِنْ رَبِّکَ بِما طابَتْ بِهِ نَفْسُکَ.

«مکارم الاخلاق، ص 257».

امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود: هر گاه عزم سفر کردی، سلامت
خود را با دادن صدقه ای که دلت به آن خشنود است از خداوند بخواه.

16. کانَ أبُوعَبْدالله ـ علیه السّلام ـ إذا وَضَعَ رِجْلَهُ فِی
الرِّکابِ یَقُولُ: سُبْحانَ الَّذی سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما کُنّا لَهُ مُقْرِنینَ
وَ یُسَبِّحُ اللهَ سَبْعاً وَ یَحْمِدُ اللهَ سَبْعاً وَ یُهَلِّلُ اللهَ
سَبْعاً.

«من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 272».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ زمانی که سوار مرکب می شد این آیه
را می خواند: (سبحان الذی …) پاک و منزه است خدایی که این مرکب را برای ما رام
کرد در حالی که ما قادر به آن نبودیم، سپس هفت سبحان الله، هفت الحمدلله و هفت لا
اله الا الله می گفت.

17. قالَ الامام الصادق ـ علیه السّلام ـ : إنَّ أبی کانَ یَقُولُ:
مِنْ قُوَّهِ الْمُسافِرِ حِفْظُ نَفَقَتِهِ.

«فروع کافی، ج 4، ص 363».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود:
پدرم (امام باقر (ع)) می فرمود: نگهداری و حفظ آذوقه (در طول سفر) موجب قدرت و
توانایی مسافر می شود.

18. قالَ رَسُولُ اللهِ ـ صلّی الله علیه و آله ـ : إذا کانَ
ثَلاثهٌ فی سَفَرٍ فَلْیُؤمِّرُوا اَحَدَهُمْ.

«میزان الحکمه، ج 4، ص 471».

رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود:
هرگاه سه نفر همسفر باشند، باید یکی را از میانشان سرپرست خود نمایند.

19. قالَ رَسُولُ اللهِ ـ صلّی الله علیه و آله ـ : سَیِّدُ
الْقَوْمِ خادِمُهُمْ فِی السَّفَرِ.

«مکارم اخلاق، ص 265».

رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: بزرگ قوم، خادم آنها
در سفر است.

20. قالَ رَسُولُ اللهِ ـ صلّی الله علیه و آله ـ : مَنْ أعانَ
مُؤْمِناً مُسافِراً، نَفَّسَ اللهُ عَنْهُ ثَلاثاً وَ سَبْعینَ کُرْبَهً.

«من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 293».

رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: هر کس مسافر مؤمنی
را کمک کند، خداوند از او هفتاد و سه گرفتاری رادفع   می کند.

21. قالَ الامام الصادق ـ علیه السّلام ـ : اَلتَّواصُلُ بَیْنَ
الإخْوانِ فِی الْحَضَرِ التَّزاوُرُ وَ فِی السَّفَرِ التَّکاتُبُ.

«وسائل الشیعه، ج 8،ص 494».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: ارتباط با برادران در حضر
(وطن) به وسیله دید و بازدید انجام می گیرد و در مسافرت با نامه.

22. قالَ رَسُولُ اللهِ ـ صلّی الله علیه و آله ـ : … إذا قَضی
اَحَدُکُمْ سَفَرَهُ فَلْیَسْرَع الإیابَ إلی أهْلِهِ.

«من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 300».

رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: … زمانی که یکی
از شما سفرش را تمام کرد زود به نزد اهلش برگردد.

23. قالَ الامام الصادق ـ علیه السّلام ـ : کانَ أصْحابُ رَسُولِ
اللهِ یُصافِحُ بَعْضَهُمْ بَعْضاً، فَإذا قَدِمَ الْواحِدُ مِنْهُمْ فی سَفَرِهِ
فَلَقِیَ أخاهُ عانَقَهُ.

«مکارم اخلاق، ص 276».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: اصحاب پیامبر ـ صلّی الله
علیه و آله ـ (موقع بازگشت از حبشه) با هم مصافحه کردند (دست دادند) و هر گاه یکی
از آنها از سفر باز می گشت و برادرش را ملاقات می کرد با او معانقه (دست در گردن
انداختن و دیده بوسی) می کرد.

24. قالَ الامام الصادق ـ علیه السّلام ـ : إذا قَدِمَ الرَّجُلُ
مِنَ السَّفَرِ وَ دَخَلَ مَنْزِلَهُ یَنْبَغی أنْ لایَشْتَغِلَ بِشَیْءٍ حَتّی
یَصُبَّ عَلی نَفْسِهِ الْماءَ وَ یُصَلّی رَکْعَتَیْنِ وَ یَسْجُدَ وَ یَشْکُرَ
اللهَ مِائَهَ مَرَّهٍ.

«مکارم اخلاق، ص 276».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: وقتی کسی از مسافرت برگشت و
داخل خانه اش شد، سزاوار است قبل از هر چیز حمام کرده و دو رکعت نماز (مستحبی) گزارد
و سجده کند و صد مرتبه خدا را شکر نماید.

25. قالَ رَسُولُ اللهِ ـ صلّی الله علیه و آله ـ : إذا خَرَجَ
اَحَدُکُمْ إلی سَفَرٍ ثُمَّ قَدِمَ عَلی أهْلِهِ فَلْیُهْدِهِمْ.

«بحارالانوار، ج 76، ص 283».

رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود:
هرگاه کسی از شما به سفر برود و سپس به خانه اش باز گردد، برای اهل خانه  هدیه ای بیاورد.

26. قالَ رَسُولُ اللهِ ـ صلّی الله علیه و آله ـ : إذا خَرَجَ
اَحَدُکُمْ إلی سَفَرٍ فَلْیُوَدِّعْ إخْوانَهُ فَإنَّ الله جاعِلٌ لَهُ فی
دُعائِهِمْ اَلْبَرَکَهَ.

«کنز العمال، ح 17473».

رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: هر گاه کسی به سفری
می رود، با برادرانش وداع کند که خداوند در دعای آنها برای او برکت قرار می دهد.

27. قال رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ : إذا کانَ ثَلاثَهُ
نَفَرٍ فی سَفَرٍ فَلْیَوُمَّهُمْ أقْرَؤَهُمْ و إنْ کانَ أصْغَرَهُمْ سِنّاً
فَإذا أمَّهُمْ فَهُوَ أمیرُهُمْ.

«کنز العمال، ح 17548».

پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: هر گاه در سفر
سه نفر شد، باید آنکه آگاه تر است، سرپرست باشد، اگر چه از نظر سن کوچکتر از
دیگران باشد و آنکه سرپرستی دیگران را پذیرفت او رهبر و امیر آنهاست.