نویسنده: حامد خسروشاهی

یک راهنما برای برپایی ایستگاه صلواتی

ایستگاه صلواتی یکی از عناصر دائمی حاضر در عزاداری ها و حتی شادیانه های ماست. شاید خیلی ها دوست داشته باشند یک ایستگاه صلواتی بزنند. به همین منظور به فکر تهیه یک راهنما برای برپایی ایستگاه صلواتی افتادیم. جدیِ آن شوخیِ شخصیتِ بیژن در اخراجی ها را بخوانید. ابتدا باید خلوص نیت داشته باشید، باور کنید اگر این را داشته باشید، خواهید دید که خیلی از مشکلات برپایی یک ایستگاه صلواتی برطرف می شود. تصمیم را که گرفتید اول با چند دوست در میان بگذارید و هسته اصلی هیات رئیسه! ایستگاه را تشکیل دهید، بعد بروید سراغ باقی کارها…

خیمه زدن

ایستگاه می تواند در کنار خیابان، کنار مسجد، یکی از نقاط آرام محله و… باشد اما دقت کنید به نام اباعبدالله (ع) سد معبر نکنید که امام حسین (ع) این را اصلاً نمی پسندد. داربست فلزی معمولاً نیاز اولیه همه ایستگاه های صلواتی است. از سر کوچه یک روزنامه «همشهری» بگیرید. در راهنمایش تلفن کلی داربستچی هست. به نزدیک ترینش زنگ بزنید و قیمت مناسبش را گیر بیاورید و خبرشان کنید خودشان می آیند و داربست را برایتان علم می کنند. حالا دنبال چادر و برزنت باشید برای پوشاندن سقف و اطراف ایستگاه. اگر کسی از بچه ها بابایش نیسان داشت یا خانه شان برزنت داشتند که فبها اما اگر نبود چون قیمت چادر و برزنت بالاست می شود با بنر هم این کار را کرد. اگر پول داشتید، از کانون های تبلیغاتی به اندازه لازم ایستگاه بنرخام بگیرید. اگر نداشتید بروید دنبال بنرهایی که چاپ و استفاده شده و حالا تاریخ مصرفشان گذشته. معمولا واحدهای شهرداری و فرهنگسراها از این بنرها به وفور دارند؛ بروید سراغشان.

باز این چه شورش است» یادتان نرود!

بالاخره باید از رنگ و روی این ایستگاه ببارد که ایام سوگواری است و این فعالیت ها همه در راستای پاسداشت یک سوگ عظیم است. برای تزئین ایستگاه راه های مختلفی وجود دارد. علم های قدیمی هیاتی که خیاط های ماهری آنها را گلدوزی می کردند پیشنهاد اول است. می توانید این علم ها را در بازار تهران گیر بیاورید. اگر بودجه تان کفاف نمی دهد بروید سراغ بنر. البته سعی نکنید طرح بنرتان خیلی رنگ و وارنگ و شلوغ باشد. یک شعر ناب، یک عکس از کربلا و… طرح های پیشنهادی هستند. حتماً به خاطر دارید تا همین چند سال پیش یکی از اصلی ترین راهکارهای تزئین مجالس سوگ، همان کتیبه هایی بودند که از شعر معروف محتشم کاشانی به عنوان نقش و نگار در آنها استفاده می شد:«باز این چه شورش است که در خلق عالم است». تراکت های دستنویس هم خیلی خوبند. اگر در ایستگاه آب و شربت می گذارید روی ظرف بنویسید: «به یاد سقا» یا «قربان لب های تشنه اصغر» و…

برپا کردن بساط چای

برای برپا کردن بساط چای، ابتدا باید به فکر گاز باشید می توانید از یکی از مغازه ها یا منازل نزدیک با شیلنگ گاز را انتقال بدهید یا اینکه بروید سراغ کپسول. یک اجاق هم باید داشته باشید برای جوشاندن آب. نرخ تعویض کپسول گاز مایع 11 کیلویی 3400 تومان است البته اگر توانستید تریموس گیر بیاورید، تریموس با اتصال به برق، عمل جوشاندن آب برای شما را انجام می دهد. آن وقت باید حداقل دو تریموس داشت که وقتی در یکی چای دم شده، در دیگری آب در حال جوش آمدن باشد که شرمنده مراجعان به ایستگاه صلواتی نشوید.
چای بسته به خارجی یا ایرانی بودنش قیمت متفاوتی دارد. قیمت چای خوب داخلی متوسط کیلویی 7000 تومان است که یک بسته تقریباً پنج روز محرم را جواب می دهد. قند هم به صورت فله و بسته بندی موجود است یک توک پا تشریف ببرید بازار تهران؛ می توانید کله قند بخرید، که آن وقت باید زحمت خرد کردنش را هم بکشید اما اگر قند خرد شده بگیرید راحت تر خواهید بود. هرچند لازم می شود کمی بیشتر خرج کنید. قیمت لیوان کاغذی دانه ای 23 تومان است به صورت میانگین؛ پلاستیکی هم حدود 10 تومان و حتی زیر 10 تومان.

نوشتن «یا حسین» با دارچین

«شله زرد» یکی از نذری های قدیمی و معروف ایرانی است که معمولاً خانم ها آن را می پزند. ترجیحاً شما هم این کار را بگذارید به عهده خانم ها. وسایلش را فراهم کنید و بگذارید آنها در این ایستگاه صلواتی سهمی داشته باشند. حیاط یکی از خانه های نزدیک محل پیشنهاد پخت است. اصلی ترین ماده لازم برای شله زرد، برنج است. بهترین برنج برای شله زرد، برنج نیم دانه ایرانی است. برنج پاکستانی شله زردش خوب در نمی آید؛ البته تبحر سرآشپز هم شرط است. برنج را 24 ساعت قبل باید پاک کرد و سپس خیس کرد. شکر لازم دارید؛ به مقدار لازم (مثل مجری برنامه های آشپزی تلویزیون). معمولاً نسبت شکر به برنج سه به یک است و اگر تمایل دارید خیلی شیرین نباشد کمتر استفاده کنید. گلاب هم که عطر می دهد به شله زرد. شیشه های یک و نیم لیتری گلاب در سوپرمارکت ها وجود دارد. خلال بادام برای آن است که وقتی شله زرد را می خورید زیر دندانتان چیزی خرد شود و خوشمزه تر کند این نذری را.
زعفران هم طعم دهنده است و رنگ دهنده. برنج را به مدت یک ساعت و نیم روی حرارت ملایم قرار دهید بدون اینکه هم بزنید. باید به اندازه دو بند انگشت آب هم روی آن باشد؛ درب دیگ هم باید بسته باشد. بعد طی این مرحله یک ساعت باید آن را هم بزنید.
دیده اید که این هم زدن خودش مراسمی دارد و هر کسی می آید پای شله زرد و نیتی می کند و آن را هم می زند . این خودش یکی از شیرین ترین بخش های کار است و شله زرد نذری اصلاً برای همین خوشمزه است که با این نیت ها هم می خورد. برنج که کاملاً نرم شد، شکر را اضافه کنید و باز هم زنید و بعد خلال بادام را اضافه کنید. آخر کار هم هل و گلاب و زعفران را اضافه کنید تا خوشرنگ شود. نوشتن و نقش زدن روی شله زردهایی که داخل ظرف های یک بار مصرف کشیده شده هم از بخش های جالب است. قالب های آماده ای هست که رویش «یاحسین»، «یا ابالفضل» و «یا رقیه» خالی شده تا شما نقش این اسامی که خدا خیلی دوستشان دارد را بزنید روی شله زرد نذری. دارچین بهترین جوهر برای نوشتن است.

فست فودهای نذری

سیب زمینی و تخم مرغ یک فست فود سالم و البته خوب برای نذری است. روش برپا کردن بساطش هم به این نحو است که تشریف می برید میدان میوه و تره بار و یک گونی سیب زمینی می خرید و بعد از شستن، بزرگ ترهایش را سوا کرده و آنها را از وسط نصف می کنید. دیگ را تا نصفه آب می کنید و می ریزیدشان داخل آب تا روی شعله های آتش، آب پز شوند. اضافه کردن نمک به آب هم خوشمزه ترشان می کند. اگر از قیمت تخم مرغ بی خبر بودید، همین روش را برای تخم مرغ هم پیشنهاد می دادیم. نوشیدنی اش هم می تواند ساندیس، دوغ یا نوشابه باشد. نمک و نعنا یادتان نرود.
فست فودهای امروزی مثل کالباس هم بد نیستند. خیارشور را می توانید با دبه بخرید، گوجه را هم از میدان. باگت را اول صبح بروید پیش باگت پزها که نان تازه بدهید به مردم.

هوا هوای حسین…

صدا یکی از لازمه های کار است. بالاخره شور حسینی هم لازم است که بدهید به ایستگاه اگر دستگاه صوتی دارید که اولاً یادتان نرود صدایش همسایه ها را اذیت نکند. اکوهای کوچکی در بازار هستند که با 50 هزار تومان می شود یکی شان را خرید. دستگاه سی دی یا رایانه همراه و باندهایی که معمولاً در خانه ها پیدا می شوند و به نسبت قوی ترند بد نیست نوحه و آهنگی که برای پخش انتخاب می کنید اولاً چندتایی باشد که مدام عوض شوند. اگر یک آهنگ را از صبح تا شب بگذارید خودتان خسته می شوید. معمول است که بچه ها هر کدام دوست دارند نوحه و سینه زنی مورد علاقه شان پخش شود. برای جلوگیری از این تشتت یک مسئول بگذارید پای دستگاه پخش و بگویید که به نوبت نوحه ای پخش شود.

وزیر اقتصاد داشته باشید!

یک نفر از بچه ها را به عنوان مسئول مالی انتخاب کنید. تا ریز همه نذورات نقدی و غیرنقدی را یادداشت کند و خریدها را در دفتری بنویسد و شائبه قاطی شدن پول های نذری از بین برود. مثلاً بنویسد امروز چای و قند و فلان خریدیم و این تعداد توزیع شد. خواهید دید چقدر این روش به کارتان خواهد آمد.

انتظامات صف پخش نذری

روزهایی مثل تاسوعا و عاشورا حتماً سرتان خیلی خیلی شلوغ خواهد بود. برای جلوگیری از ازدحام و ممانعت از اینکه یکی ده تا بگیرد و به یکی نرسد پخش کننده و نظام دهنده خوبی لازم است. از بین بچه ها هم قد بلند ها را انتخاب کنید و هم ناظم ها را. ترجیحاً چند نفر تا از چند جهت نذری ها را پخش کنند.

قدم اول

اول از همه خودتان یا علی بگویید و هرچقدر در توان دارید، حتی هزار تومان بگذارید وسط. استارت تامین هزینه ها را خودتان بزنید بعد بروید سراغ خانواده هایتان، این دومین قدم است. به خانواده هایتان وسایل مورد نیاز، همچنین خدماتی که پول بابتشان قرار است پرداخت شود را بگویید. اگر از دستشان برآمد حتماً در این کار استفاده کنید. قدم بعدی کاسب های محل هستند. کسی که سراغ مغازه دارها می رود در محل به حد کافی شناخت شده و امین باشد که رویش زمین نیفتد. حتی به آنها پیشنهاد دهید احسان یک روز خاص یا ساعتی معین از تاسوعا و عاشورا را بر عهده بگیرند. نگران نباشید در طول ایامی که ایستگاه صلواتی برپاست بالطبع پول های نذری به دستتان خواهد رسید.
منبع: نشریه همشهری آیه شماره 8