آن چه در مورد آتش زدن قرآن‎ها آنچه در تاریخ مشهور است و بحثی جنجان برانگیز با عنوان «حراق المصاحف» در اوراق نخستین کتب علوم قرآنی و تاریخ قرآن برجای گذاشته؛ در مورد عثمان می‎باشد که در اینجا بر این واقعه نظری می‎افکنیم:
پس از رحلت پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ عده ای از صحابیان به جمع آوری و مرتب ساختن سوره‎های قرآن اقدام کردند و هر یک جداگانه مصحفی برای خود تهیه نمودند. بدین ترتیب اختلاف قرائت‎ها و تعداد مصحف‎ها رو به فزونی گذاشت. حذیفه بن یمان درجریان بازگشت از جنگ ارمنستان و آذربایجان و مشاهده اختلاف مسلمانان در قرائت قرآن موضوع را با سعیدبن عاص در میان گذاشت که مردم حمص قرائت خود را بهتر می‎دانستند. همان گونه که مردم دمشق و کوفه و بصره نیز در مورد قرائت خود بر همین عقیده بودند.[1] وی این موضوع را با مردم کوفه که اصحاب وطرفداران ابن مسعود بودند در میان گذاشت که بین او و ابن مسعود درگیری لفظی بوجود آمد. حذیفه تصمیم گرفت موضوع را با عثمان در میان بگذارد و در ملاقات با عثمان از وی خواست که به این امر رسیدگی کند تا امت اسلامی در کتاب خود به بلای خانمان سوز اختلاف گرفتار نشوند. پس ازهشدار حذیفه، عثمان با مشورت و به دست آوردن نظر صحابیان برای به انجام رساندن این امر انجمن تشکیل داد. این انجمن به جمع‎آوری مصاحف از مناطق گوناگون و مقابله آنها با یکدیگر و سرانجام نگارش مصحفی واحد پرداخت که نسخه‎هایی از آن تکثیر و به شهرهای مکه، یمن، بحرین، بصره، شام و کوفه فرستاده شد و یک نسخه به عنوان نسخه امام درمدینه نزد عثمان نگهداری می‎شد. سپس عثمان دستور سوزاندن دیگر مصحف‎ها را داد و مردم را ملزم به قرائت بر طبق این مصحف‎های خاص کرد.[2] از آنجا که این کار عثمان مورد انتقاد قرار گرفت و حتی پس از مرگ وی نیز ادامه یافت. عالمان اهل سنت بر آن شدند تا به توجیه این کار وی بپردازند که او با مشورت صحابیان دست به این کار زده است. و امام علی ـ علیه السّلام ـ نیز با تدوین و جمع آوری قرآن و یکی کردن مصاحف موافق بود.[3] آنچه در منابع روایی شیعه در این زمینه نقل شده حکایت از آن دارد که حضرت علی ـ علیه السّلام ـ گر چه اصل یکسان سازی مصحف‎ها را مورد تأیید قرار داده باشد، امّا سوزاندن مصحف‎ها نه تنها مورد تأیید آن حضرت قرار نگرفته، بلکه انتقاد و اعتراض شدید آن حضرت را به دنبال داشته است، به این صورت که در آن روز حضرت خطاب به ابوذر می‎فرماید: «امروز در عالم اسلام حادثه‎ای بزرگ به وقوع پیوسته و کتاب خدا این گونه سوزانده شده و چنین رواست که خداوند متعال آتش را بر کسانی که با کتاب او چنین برخورد کرده‎اند، مسلط سازد.»[4] نگرانی امیر مومنان علیه السلام بخاطر بی حرمتی به قرآن کریم بود چرا که براساس روایات اسلامی سوزاندن هر چیزی که روی آن آیه از قرآن کریم باشد ، حرام است و به جای سوزاندن باید آن را دفن کرد و یا به رودخانه انداخت و یا اگر کاغذ است آنرا با آب شست تا همه نوشته ها از بین برود ولی عثمان هیچ کدام از این کارها را انجام نداد و بلکه قرآن را آتش زد .لذا قرآن موجود که همان قرآن یکسان شده عثمان می باشد از نظرتعداد آیات و سوره ها هیچ تفاوتی با قرآن نازل شده ندارد و حتی حرفی از آن کم و یا به آن زیاد نشده است و این را همه شیعه و اهل سنت با دلایل غیر قابل انکار ثابت می کنند .

پی نوشت ها:
[1] . ابن اثیر عزالدین؛ الکامل فی التاریخ، بیروت، داربیروت لطباعه و النشر، 1385 ق، ‌جلد 3، ص 111.
[2] . الحافظ ابی الخیر محمد بن محمد الدمشقی (ابن جوزی)؛ النشر فی القرائات العشر، بیروت، دارالکتاب عربی، بی‎تا، ج 1، ص 7.
[3] . حجتی، سید محمد باقر، تاریخ قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ ششم، 1372.
[4] . طوسی محمد بن الحسن؛ اختیار معرفه الرجال، مشهد، دانشکده الهیات و معارف، 1348، ص 25.