نویسندگان: طاهره انصاری/ حسن ظهرابی

ج) راهبردها و راهکارهای عملی

با که گویم شوق رفتن نیست کس را در مسیر
ورنه راه عشق آسان است و مقصد دور نیست
نظر به اهمیت و نقش بنیادی « عوامل ماندگاری و گسترش دائمی امواج نهضت کربلا» در کلیه ی ابعاد و شئون زندگی، آشنا ساختن هرچه بیشتر عموم جامعه خصوصاً قشر جوان و نوجوان با فرهنگ ایثار و شهادت ضروری می نماید.ازجمله محیط ها و مراکزی که در این زمینه نقش مهم و حساس تری دارند، مراکز تعلیم و تربیت اعم از دانشگاه ها، دبیرستان ها، دبستان ها، مراکز فرهنگی و رسانه های جمعی می باشند؛ لذا رعایت نکات کاربردی ذیل در اینگونه مراکز می تواند در توسعه و ترویج امواج نهضت کربلا و فرهنگ ایثار و شهادت مؤثر باشد:
1. آموزش و الهام صبر و مقاومت به نسل جوان جامعه؛
2. پیام رسانی پس از یک حماسه و انقلاب و جهاد به جوانان و نوجوانان؛
3. روحیه بخشی به رزمندگان و بازماندگان شهدا؛
4. مدیریت خانواده های شهدا و بازماندگان نهضت در شرایط دشوار؛
5. شهید پروری و تربیت صحیح نسلی شهادت طلب و جان نثار که پیام نهضت کربلا به همه ی مادران است؛
6. شهامت و دلیری در افشای حقایق و گفتن سخن حق در برابر سلطه ی جائر که در اسلام از بزرگ ترین جهادها محسوب می شود؛
7. جذب و ترغیب جوانان و نوجوانان به اقامه ی نماز که بزرگ ترین عبرت عاشورا و فرهنگ ایثار و شهادت می باشد؛
8. صدا و سیما می تواند با برنامه ریزی های مفید، شخصیت معنوی امام حسین علیه السلام را به جامعه معرفی کند تا الگو و اسوه ی تمام اقشار قرار گیرد؛
9. پژوهش و تحقیق های بیشتری در خصوص امواج نهضت کربلا و گسترش آن، همچنین در زمینه ی عاشورا و فرهنگ ایثار و شهادت صورت گیرد و همگان به انجام پژوهش تشویق و ترغیب شوند؛
10. نهادینه کردن فرهنگ ایثار و شهادت، گسترش امواج نهضت کربلا و عاشوراپروری در جوانان و نوجوانان با آموزش و تبلیغ از طریق ائمه جمعه و جماعات و مبلغین و مروجین به عنوان الگوهایی روشن و فعال؛
11. با توجه به عامل موفقیت و پیروزی و رسیدن به قرب الی الله، مشکلات، سختی ها و کمبودها را تحمل کنیم و در مقابل توطئه های دشمنان ایستادگی کرده، از خود ضعف نشان ندهیم؛ چرا که نهایتاً پیروزی از آن جبهه ی حق خواهد بود؛
12. اکنون که دنیا به صورت دهکده ی کوچک جهانی در آمده است، مسلمانان وظیفه دارند مبانی دینی فرهنگ عاشورا و امواج نهضت کربلا و فضایل اخلاقی امام حسین علیه السلام و شهیدان عزیز را از جمله حسن خلق، عفو، عدالت، ایمان، گذشت، آزادگی، شرف، وفا و پاکی و… را تبلیغ کنند؛
13. چه خوب است علما برای توسعه و ترویج امواج نهضت کربلا و زنده کردن روحیه ی شهادت طلبی در جوانان و نوجوانان، جاذبه های زندگی امام حسین علیه السلام و شهیدان عزیز را به زبان نسل جوان ترجمه کنند و در اختیار آنها قرار دهند؛
14. ایجاد سیاست های اینترنتی به زبان های زنده دنیا برای معرفی، توسعه و ترویج امواج نهضت کربلا؛
1. درج مقالاتی در مطبوعات غربی در زمینه ی گسترش دائمی امواج نهضت کربلا؛
16. اگرچه امروزه غرب ادعا می کند مروج اندیشه های نوین انسانی و نویدبخش مفاهیمی مانند آزادی، برابری، دموکراسی و حقوق بشر است، باید بداند امام حسین علیه السلام قرن ها پیش از آنان چنین مفاهیمی را مطرح نموده است؛ به گونه ای که « آزادی» محور شخصیت انسان در اسلام دانسته شده و فرهنگ ایثار و شهادت قرن ها پیش توسط امام حسین علیه السلام و یارانش توسعه و ترویج یافته و ادامه و تداوم این جریان، بیمه کننده ی یاد و راه عاشورا به دست ما و نسل جوان ماست.

د) پیشنهادها

برای اینکه جامعه و انسان ها و نسلی عزت مند و صاحب کرامت داشته باشیم و در برابر هجمه ی نظامی و فرهنگی زرمداران و زورمداران عالم متزلزل نباشیم و بر دغدغه ها، اضطراب ها و نگرانی های زندگی فائق آییم و همواره زندگی و جامعه ای سعادتمند و پرافتخار و سربلند داشته باشیم، با استناد به مطالب گذشته و به تأسی از زندگی بزرگان دین موارد زیر پیشنهاد می گردد:
1. احترام به حقوق افراد؛
2. تکریم انسان ها؛
3. تقویت غیرت دینی در دفاع از ارزش های دینی؛
4. تقویت روحیه ی امید به زندگی و توکل و اعتماد بر خداوند؛
5. تعمیق باورهای دینی و ایمان مذهبی در جامعه به ویژه نسل جوان؛
6. تقویت روحیه فداکاری، ایثار، سخت کوشی و والاهمتی در نسل جوان؛
7. تقویت روحیه ی تقوا و عبادت پیشگی و وارستگی از نفسانیات؛
8. آشنا ساختن جامعه، به ویژه نسل جوان، با انگیزه و اهداف نهضت امام حسین علیه السلام و علل ماندگاری نام و اندیشه ی ایشان در تاریخ و کاربست مشی و منش آن امام در زندگی فردی و اجتماعی؛
9. عزت و کرامت پیشگی در حیات فردی و اجتماعی؛
10. آگاه سازی جامعه و نسل جوان از آرمان و اهداف و سیره ی متعالی اولیای دین و تبیین نقش کارآمد پیشوایان دین در احیاء و حفظ دین و حدود الهی و ارزش های والای انسانی و جهاد و مبارزه ی آنان با طاغوت های زمان به منظور اقامه ی عدل و قسط و حاکمیت حکومت الهی؛
11. تقویت روحیه ی وظیفه مندی و تکلیف گرایی در قبال جامعه و افراد آن؛
12. تقویت روحیه ی وفاق، همدلی، انسجام و وحدت در میان آحاد جامعه ی اسلامی و دوری از هرگونه تفرّق و تشتت؛
13. استفاده از توان ملی و استعدادهای ملی در ایجاد جامعه ی مترقی و عزت مند اسلامی؛
14. تقویت روحیه ی امر به معروف و نهی از منکر و احساس مسئولیت در مقابل سرنوشت جامعه.

ه) جمع بندی و نتیجه گیری

آنچه به واسطه ی فرصت اندک در این مختصر بیان گشت، برایند سخن و مخلص در کلام در علت ماندگاری این اندیشه های بزرگ بود که مردان بزرگ، بزرگ مردانی هستند که به زندگانی شخصی خود اهمیت نمی دهند، بلکه گستره ی مشی و منش آنان فراتر از زندگی شخصی است و هدف عالی آنان ترقی و اعتلای قوم و ملت و جلوگیری از سقوط و اضمحلال آن است؛ و در این راه، فداکاری و کوشش لازم را تا حد توانایی خود به عمل می آورند؛ به همین دلیل، نام آنان پس از مرگشان زبانزد خاص و عام می گردد و اهمیت و بزرگی شان به نسبت بزرگی خدمات و میزان اثربخشی شان در حیات انسان ها جلوه می کند.
در میان مردان نامی تاریخ، به اذعان تاریخ و عقول منصف، تنها کسی که شهرتش گوی سبقت را از همگان برده و فداکاری بی نظیرش عقول انسانی را حیران و مبهوت ساخته است، همیشه قهرمان تاریخ، حسین بن علی علیه السلام است که تمام مردم دنیا در برابر عظمت روح و علوّ همّت او سر تسلیم و خضوع فرود آورده اند؛ زیرا کارهایی که این وجود مقدس به ویژه در آخرین ماه های زندگی خود انجام داد، چنان بزرگ و بی نظیر و خارق العاده است که چشم روزگار مانند آن را تاکنون ندیده است و تا ابد نیز نخواهد دید.
باز به شواهد تاریخ، مهم ترین حوادث جهان پس از گذشت اندک زمانی کهنه می گردد و نام بزرگ ترین قهرمانان و نام آوران دنیا پس از چندی به بوته ی فراموشی سپرده می شود و چنانچه گاهی هم بر زبان آورده شود، چندان تأثیری در دل ها نمی کند. پس چه سرّی است که نام زیبای حسین علیه السلام پس از گذشت قرن ها بر سر زبان هاست و ذکر مصائب، جوانمردی و فداکاری او دل های هر خواننده و شنونده ای را به طپش می افکند. اگرچه با تحقیق و بررسی معلوم خواهد شد که جانبازی این قهرمان اسلام با اعمال سایر مردان تاریخ قابل قیاس نیست؛ زیرا شهرت و بزرگی او از این نظر است که بقای دین اسلام مدیون فداکاری و جانبازی اوست و این نوع فداکاری و از خودگذشتگی و استقبال از مصائب تحمل ناپذیر، کاملاً بی سابقه است.
نتیجه سخن اینکه نام و اندیشه ای در دل ها و زمانه ی تاریخ ماندگار و جاوید است که:
1. به جاویددار وجود و اندیشه، مؤمن و اعتقاد کامل و راسخ داشته باشد؛ بدین معنی که اگر آن خدای عزیز ابدی و ازلی نخواهد، هیچ نام و وجودی عزیز و ازلی و ابدی نخواهد بود.
2. فهم این معناست که تنها خداوند عزیز و صاحب عزت است و اوست که به بنده اش به میزان تقرب و معرفتش عزت و کرامت می بخشد و هر آن کس که او را عزت و کرامت بخشد، نتیجه اش ماندگاری و جاودانگی است.
3. لازمه ی عزت مندی، سخت کوشی، از خودگذشتگی، ایثار و جانبازی در راه حق و اعتلای دینی و احساس وظیفه و تکلیف مندی در برابر حیات انسان ها و بشریت است که این، مستلزم امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه و جهاد با ناقضین و غاصبین و متعدیان بر حقوق انسان ها و حدود الهی است.
4. این امر محقق نمی شود جز در سایه ی ایمان به قدرت خداوند و تقوا و عبادت پیشگی و وارستگی و والاهمتی.
5. رضامندی و پسند الهی را بر هر پسند و رضایتی اولی و مقدم بداند که این امر موجب می شود انسان به رغم دوست داشتن زندگی، زن و فرزندان، برای کسب و جلب رضای الهی همه را تقدیم دوست کند.
خلاصه ی کلام اینکه: حسین علیه السلام چون در برگیرنده ی جمیع این کمالات و صفات عالیه بود، اراده ی خداوند بر این قرار گرفت که نام و اندیشه ی او تا ابد تاریخ، تا قیام قیامت، ماندگار و جاوید بماند.
« پروردگارا! خداوندا! تو را قسم می دهیم به محبوبیت حسین علیه السلام ما را برای برخورداسری از فرهنگ ایثار و شهادت آماده بفرما و همان گونه که گذشتگان ما، نیاکان ما، این فرهنگ عظیم خدایی را به ما معرفی کردند و دامان علی و آل علی علیه السلام را به ما سپردند، ما را موفق بفرما تا دامان علی و آل علی و حسین علیه السلام را به نسل آینده و به فرزندانمان بسپاریم. آمین».
منابع
1. قرآن کریم.
2. الدینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود؛ الاخبار الطوال؛ قاهره: دار احیاء الکتب العربیه، [ بی تا].
3. العاملی، سید محمد محسن؛ اعیان الشیعه؛ ج 2، بیروت: دارالتعارف، [ بی تا].
4. حکیمی، محمدرضا؛ قیام جاودانه؛ چ 1، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1373.
5. شوشتری، قاضی نورالله؛ احقاق الحق و ازهاق الباطل؛ مع التعلیقات السید شهاب الدین المرعشی النجفی؛ ج 11، قم: مکتب المرعشی النجفی، [ بی تا].
6. عمان سامانی؛ گنجینه ی اسرار؛ کتاب فروشی محمودی، 1369.
7. قمی، عباس؛ مفاتیح الجنان؛ قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1364.
8. ___؛ نفس المهموم؛ تهران: اسلامیه، 1339.
9. لاهوری، اقبال؛ کلیات اشعار فارسی؛ تهران: سازمان انتشارات جاویدان، 1366.
10. مجلسی، محمدباقر؛ بحارالانوار؛ چ 3، بیروت: دار احیاء التراث العربی، [ بی تا].
11. مجله الغری؛ شماره ی ماه ربیع الاول، 1381 قمری ( چاپ نجف).
12. ابن ابی الحدید؛ شرح ابن ابی الحدید؛ ج 3، قاهره: داراحیاء الکتب العربیه، [ بی تا].
13. مقتل خوارزمی؛ [ بی جا]، [ بی نا]، [ بی تا].
14. نراقی، محمد مهدی؛ جامع السعادات؛ [ بی جا]، [ بی نا]، [ بی تا].
15. نهج البلاغه؛ ترجمه فیض الاسلام؛ خطبه ی 178.
16. هاشمی نژاد، سیدعبدالکریم؛ درسی که حسین علیه السلام به انسان ها آموخت؛ تهران: فراهانی، 1353.
17. ابو محمد احمد؛ الفتوح؛ بیروت: دارالندوه الجدیده، [ بی تا].
18. ابوجعفر محمد بن علی؛ مناقب آل ابی طالب؛ بیروت: دار الاضواء، [ بی تا].
19. الطوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن؛ الاعالی؛ نجف: المطبعه الحیدریه، [ بی تا].
20. امام خمینی رحمه الله ؛ اربعین حدیث؛ تهران: مؤسسه ی تنظیم و نشر آثار امام رحمه الله ، 137.
21. بلاذری، احمد بن یحیی؛ فتوح البلدان؛ ترجمه دکتر محمد توکل؛ تهران: نقره، 1367.
22. بلاذری؛ انساب الاشراف؛ بیروت: دارالفکر، [ بی تا].
منبع: نشریه کنگره امام حسین علیه السلام و مقاومت ج 3