حرص | پایگاه اینترنتی کاروان صادقیه

۳ آبان ۹۴

2395بازدید

1- پیامبر صلى الله علیه و آله:

إِیّاکُم وَالشُّحَّ فَإِنَّما هَلَکَ مَن کانَ قَبلَکُم بِالشُّحِّ اَمَرَهُم بِالبُخلِ فَبَخِلوا وَأَمَرَ هُم بِالقَطیعَهِ فَقَطَعوا وَأَمَرَهُم بِالفُجورِ فَفَجَروا؛

از حرص بپرهیزید که پیشینیان شما در نتیجه حرص هلاک شدند، حرص آنها را به بخل وادار کرد و بخیل شدند. به قطع رحم وادار کرد و قطع رابطه کردند با خویشاوندان. به بدى وادارشان کرد و بدکار شدند.

نهج الفصاحه ص 353 ، ح 992
2- امام على علیه السلام:

إِنَّ الدُّنْیَا مَشْغَلَهٌ عَنْ غَیْرِهَا وَ لَمْ یُصِبْ صَاحِبُهَا مِنْهَا شَیْئاً إِلَّا فَتَحَتْ لَهُ حِرْصاً عَلَیْهَا وَ لَهَجاً بِهَا وَ لَنْ یَسْتَغْنِیَ صَاحِبُهَا بِمَا نَالَ فِیهَا عَمَّا لَمْ یَبْلُغْهُ مِنْهَا

براستى که دنیا آدمى را به کلّى سرگرم خود مى سازد و دنیاپرست به چیزى از آن نرسد، مگر آن که باب حرص و شیفتگى به آن بر رویش گشوده شود و به آنچه از این دنیا دست یافته اکتفا نمى کند تا در پى چیزى که بدست نیاورده نرود.

نهج البلغه(صبحی صالح) ص 423 ، نامه 49
3- امام حسین علیه السلام:

لَیْسَتِ الْعِفَّهُ بِمَانِعَهٍ رِزْقاً وَ لَا الْحِرْصُ بِجَالِبٍ فَضْلًا وَ إِنَّ الرِّزْقَ مَقْسُومٌ وَ الْأَجَلَ مَحْتُومٌ وَ اسْتِعْمَالَ الْحِرْصِ طَالِبُ الْمَأْثَم‏

نه خوددارى از حرام و ناپسند، مانع روزى مى شود و نه حرص روزىِ بیشتر مى آورد، که روزى تقسیم شده و اجل حتمى است و حرص به سوى گناه مى کشد.

اعلام الدین ص 428
4- امام صادق علیه السلام:

حُرِمَ الْحَرِیصُ خَصْلَتَیْنِ وَ لَزِمَتْهُ خَصْلَتَانِ حُرِمَ الْقَنَاعَهَ فَافْتَقَدَ الرَّاحَهَ وَ حُرِمَ الرِّضَا فَافْتَقَدَ الْیَقِینَ.

حریص از دو خصلت محروم شده و در نتیجه دو خصلت را با خود دارد: از قناعت محروم است و در نتیجه آسایش را از دست داده است، از راضى بودن محروم است و در نتیجه یقین را از دست داده است.

خصال ص 69 – وسایل الشیعه ج 16 ، ص 20 ، ح 20856
5- امام باقر علیه السلام:

مَثَلُ الْحَرِیصِ عَلَى الدُّنْیَا مَثَلُ دُودَهِ الْقَزِّ کُلَّمَا ازْدَادَتْ مِنَ الْقَزِّ عَلَى نَفْسِهَا لَفّاً کَانَ أَبْعَدَ لَهَا مِنَ الْخُرُوجِ حَتَّى تَمُوتَ غَمّاً

مَثَلِ حریص به دنیا، مثل کرم ابریشم است که هر چه بیشتر دور خود ببافد خارج شدن از پیله بر او سخت تر مى شود تا آن که از غصه مى میرد.

کافی(ط-السلامیه) ج 2 ، ص 316 ، ح 7
6-امام على علیه السلام:

اَلحِرصُ موقِعٌ فى کَثیرِ العُیوبِ؛

حرص انسان را به عیب هاى زیادى مبتلا مى کند.

تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص 295 ، ح 6639
7- امام على علیه السلام:

أَغْنَى الْأَغْنِیَاءِ مَنْ لَمْ یَکُنْ لِلْحِرْصِ أَسِیراً.

بى نیازترین بى نیازان کسى است که اسیر حرص نباشد.

تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص 295 ، ح 6631
8-امام على علیه السلام:

اِنتَقِم مِنَ الحِرصِ بِالقَناعَهِ کَما تَنتَقِمُ مِنَ العَدُوِّ بِالقِصاصِ؛

از حرص، با قناعت انتقام بگیر، چنان که با قصاص از دشمن انتقام مى گیرى.

شرح نهج البلاغه(ابن ابی الحدید) ج 20 ، ص 304 ، ح 607
9- امام على علیه السلام:

أَعْظَمُ النَّاسِ ذُلًّا الطَّامِعُ الْحَرِیصُ الْمُرِیب‏

ذلیل ترین مردم، کسى است که طمعکار، حریص و وسوسه گر باشد.

تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص 295 ، ح 6618
10- امام على علیه السلام:

إِنَّ الْبُخْلَ وَ الْجَوْرَ وَ الْحِرْصَ غَرَائِزُ شَتَّى یَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ بِاللَّه‏

به درستى که بخل و ظلم و حرص، غریزه ها و تمایلات متعدد و پراکنده اى هستند که سوءظن به خداوند آنها را جمع مى کند.

تحف العقول ص 129
11-امام على علیه السلام:

أَعْجَبُ مَا فِی الْإِنْسَانِ قَلْبُهُ وَ لَهُ مَوَارِدُ مِنَ الْحِکْمَهِ وَ أَضْدَادٌ مِنْ خِلَافِهَا فَإِنْ سَنَحَ لَهُ الرَّجَاءُ أَذَلَّهُ الطَّمَعُ وَ إِنْ هَاجَ بِهِ الطَّمَعُ أَهْلَکَهُ الْحِرْصُ وَ إِنْ مَلَکَهُ الْیَأْسُ قَتَلَهُ الْأَسَفُ … فَکُلُّ تَقْصِیرٍ بِهِ مُضِرٌّ وَ کُلُّ إِفْرَاطٍ بِهِ مُفْسِدٌ.

شگفت ترین عضو انسان قلب اوست و قلب مایه هایى از حکمت و ضد حکمت دارد. اگر آرزو به آن دست دهد، طمع خوارش مى گرداند و اگر طمع در آن سر برکشد، حرص نابودش مى کند و اگر ناامیدى بر آن مسلّط شود، اندوه، او را مى کُشد… هر کوتاهى برایش زیانبار است و هر زیاده روى برایش تباهى آفرین.

علل الشرایع ص 109، ح 7
12-پیامبر صلى الله علیه و آله:

یَا عَلِیُّ لَا تُشَاوِرْ جَبَاناً فَإِنَّهُ یُضَیِّقُ عَلَیْکَ الْمَخْرَجَ وَ لَا تُشَاوِرِ الْبَخِیلَ فَإِنَّهُ یَقْصُرُ بِکَ عَنْ غَایَتِکَ وَ لَا تُشَاوِرْ حَرِیصاً فَإِنَّهُ یُزَیِّنُ لَکَ شَرَهاً

اى على با ترسو مشورت مکن، زیرا او راه بیرون آمدن از مشکل را بر تو تنگ مى کند و با بخیل مشورت مکن، زیرا او تو را از هدفت باز مى دارد و با حریص مشورت مکن، زیرا او حریص بودن را در نظرت زیبا جلوه مى دهد.

علل الشرایع ص 559 ، ح 1 – بحارالانوار(ط-بیروت) ج 70 ، ص 304 ، ح 21
13- امام على علیه السلام:

الْحِرْصُ وَ الْکِبْرُ وَ الْحَسَدُ دَوَاعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِی الذُّنُوب‏

حرص و تکبّر و حسادت، انگیزه‏ هاى فرو رفتن در گناهانند.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 541 ، ح 371
14- امام باقر علیه السلام:

مَثَلُ الْحَریصِ عَلَى الدُّنْیا مَثَلُ دودَهِ القَزِّ: کُلَّمَا ازْدادَتْ مِنَ القَزِّ عَلى نَفْسِها لَـفّـا کانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُروجِ حَتّى تَموتَ غَمّا؛

حریص به دنیا، همانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر دور خود مى‏تند، خارج شدن از پیله بر او سخت‏تر مى‏شود، تا آن‏که از غصه مى‏میرد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 316، ح 7
15- امام صادق علیه السلام:

اصولُ الکُفرِ ثَلاثَهٌ الحِرصُ وَ الاِستِکبارُ وَ الحَسَدُ؛

ریشه های کفر سه چیز است: حرص و بزرگ منشی نمودن و حسد ورزیدن.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 289، ح 1 – امالی(صدوق) ص 419 – خصال ص 90
16- امام باقر علیه السلام:

لَا حِرْصَ کَالْمُنَافَسَهِ فِی الدَّرَجَات‏

ھیچ آزى [در شایستگى] ھمانند رقابت براى رسیدن به درجات عالیه نیست!

تحف العقول ص 286 – بحار الانوار(ط-بیروت) ج 75 ، ص162

طمع
حدیث (1) امام على علیه السلام :

شگفت‏ترین عضو انسان قلب اوست و قلب مایه هایى از حکمت و ضد حکمت دارد. اگر آرزو به آن دست دهد، طمع خوارش مى گرداند و اگر طمع در آن سر برکشد، حرص نابودش مى ‏کند و اگر ناامیدى بر آن مسلّط شود، اندوه، او را مى ‏کُشد… هر کوتاهى برایش زیانبار است و هر زیاده‏ روى برایش تباهى آفرین.

علل الشرایع ج 1 ، ص 109، ح 7
حدیث (2) امام على علیه السلام :

الْکَفُّ عَمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ عِفَّهٌ وَ کِبَرُ هِمَّه

طمع نداشتن به آنچه در نزد مردم است، (نشان) عزت نفس و بلند همتى است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 398 ، ح 9245
حدیث (3) امام على علیه السلام :

أَعْظَمُ النَّاسِ ذُلًّا الطَّامِعُ الْحَرِیصُ الْمُرِیب‏

ذلیل ترین مردم، کسى است که طمعکار، حریص و وسوسه گر باشد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 295 ، ح 6618
حدیث (4) امام على علیه السلام :

أَکْثَرُ مَصَارِعِ الْعُقُولِ تَحْتَ بُرُوقِ الْمَطَامِع‏

قربانگاه عقلها غالبا در پرتو طمعها است.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 507 ، ح 219 – تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 298 ، ح 6750
حدیث (5) امام على علیه السلام :

الطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ؛

طمع ورزى ، بردگیِ همیشگى است.