اسوه به معنای الگو، نمونه، سرمشق و پیشوا آمده است. کلمه اسوه در بردارنده نکته ایست و آن این که شیئی یا فردی که الگو و نمونه قرار می گیرد باید دارای ویژگی های خاصی باشد که در نزد پیروان، مطلوبیت داشته باشد. هر نوعی از الگو، دارای ویژگی و صفات خاص خویش است و هر کس، شیئی یا فردی را بدان جهت الگو قرار می دهد و می خواهد مانند آن شود و به صفات و کمالات برجسته ای که در او مشاهده می شود آراسته گردد. الگو قرار گرفتن یک موجود، گاهی از یک جهت است و گاهی از چند جهت و گاهی در تمامی ابعاد. هر شخص براساس انگیزه و هدفی که در حیات خویش دارد، الگو و پیشوایی را برمی گزیند تا خود را از روی او بسازد.
فردی که اسلام را به عنوان مکتب حیات بخش (که به تمام ابعاد وجود انسان توجه دارد)، انتخاب می کند، به هدفی روی می آورد که اسلام براساس فطرت انسانی پیشنهاد می کند. لذا متوجه اسوه ای می شود که ویژگی های خاص مکتب توحیدی را در تمامی ابعاد داشته باشد تا بتواند در تمام جهات، به او اقتدا کند و خود را مانند او بسازد و بدین وسیله به صفات و کمالات انسانی مزین گردد و به مطلوب شایسته برسد. قرآن کریم شخص پیامبر اسلام را اسوه حسنه و کامل معرفی می کند و می فرماید: “مسلماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می کنند.” (1)
هنگامی که به لحظه لحظه زندگانی فاطمه زهرا (سلام الله علیها) می نگریم، درمی یابیم که فاطمه (علیها سلام) دارای شخصیت والای الهی و انسانی و شبیه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در تمام جهات است و مانند بودن او در اصل وجود، حقیقتی است که با توجه به بیانات پدر بزرگوارش جایی برای ابهام و تردید نیست. چنان که راوی نقل می کند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بیرون آمد و او دست فاطمه را گرفته بود.
پس فرمود: “کسی که او را نمی شناسد او فاطمه دختر محمد است، او پاره تن و قلب من است، او روح من است که در بین او پهلوی من قرار دارد، پس کسی که او را اذیت نماید، به راستی مرا اذیت نموده و کسی که مرا آزار دهد، به راستی خدا را آزار داده است.” (2)
اضافه بر مانند بودن او به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) که خود قرینه ای کامل و تام بر اسوه بودن اوست، قرائن دیگری وجود دارد که تأیید بر الگو بودن او می نماید به عنوان نمونه:عایشه ودیگران از پیامبر (صلی الله علیه وآله و سلم) روایت کرده اند که آن حضرت فرمود: ” ای فاطمه! بر تو بشارت باد؛ که خدای متعال تو را بر زنان جهانیان و بر زنان اسلام که بهترین دین است، برگزید.” (3)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) شخصیتی بسیار عظیم است که تمام گفتار، کردار، حرکات و سکناتش برای ما حجت است. او از طریق وحی و از روی علم و حکمت و بر اساس معیار الهی سخن می گوید. اگر در مورد شخصی سکوت می کند، اگر از شخصی تعریف و تمجید کرده یا شخصی را نکوهش می کند، از روی حکمت و حق است. چرا که خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: “هرگز از روی هوای نفس سخن نمی گوید؛ آنچه می گوید، چیزی جز وحی که بر او نازل شده، نیست.” (4)
رسول اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) دخترش فاطمه (سلام الله علیها) را گرامی داشته و به نیکویی ستوده است. تمجید از آن بانوی بزرگ ، نه به جهت آن است که او فرزند آن حضرت بوده و عاطفه پدری موجب شده که دخت گرامی اش را به خوبی و نیکی بستاید و صفات نیکی را به او نسبت بدهد، بلکه ستودن فاطمه براساس حقیقت او و ظهور صفات و کمالات معبود در روح او بوده است. او عظیمه و مطهره است. مدح رسول خدا (صلی الله و آله و سلم) از او، آشکار کردن حقیقت موجود در اوست. خداوند پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه را بر رجال عالم اختیار نمود و آنها را انسان های کامل و الگو و حجت بر همه قرار داد، به همین نحو، فاطمه (سلام الله علیها) را الگو و حجت بر تمام مردم جهان ـ اعم از زن و مردـ قرار داد؛ اقتدای به او، اقتدا به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین می باشد…
«برگرفته از کتاب “فاطمه کیست؟”، تألیف محمدرضا امین زاده
بسم الله الرحمن الرحیم
همانا ما کوثر را به تو عطا کردیم پس برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن. سوره مبارکه کوثر آیه 2-1
خداوند از خشم فاطمه خشمگین و به سبب خشنودی او خشنود می شود، فاطمه پاره تن من است، هر کس او را بیازاد مرا آزرده است آن کس که با او دوستی ورزد با من دوستی ورزیده است. فاطمه قلب و روح من است، فاطمه بانوی زنان دو جهان است.

پیامبر اکرم (ص)
حضرت فاطمه زهرا (س) روز بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعثت، در مکه به دنیا آمد، ایشان وارث صفات بارز مادر گرامیشان خدیجه بود. در بخشش و بلندنظری و حسن تربیت وارث مادر بزرگوارش و در سجایای ملکوتی وارث پدر بزرگوارش بود.

فاطمه (س) در نگاه حضرت مهدی (س)
حضرت مهدی (عج) که جهان را با ظهور و احکام نورانی خود متحول می کند و عدالت را در تمام زمین حاکم می گرداند فرموده اند: دختر رسول خدا برای من سرمشق و الگوی نیکویی است.
حضرت مهدی (عج) حضرت فاطمه زهرا را الگو و اسوه در رفتار و برنامه حکومتی خود می داند.

فاطمه (س) در اندیشه امام خمینی رحمه الله علیه
حضرت امام خمینی (ره) از فرزندان حضرت زهرا (س) است و در مکبت او پرورش یافته و عمر شریف خویش را در اهداف والای اسلام و اهل بیت (ع) سپری نموده است. هم زمانی میلاد امام خمینی و میلاد فاطمه زهرا (س) بر اهمیت این مناسبت، دو چندان افزوده است.
حضرت امام در برخی از پیام ها و سخنرانی های خود به ترسیم و توصیف شخصیت جاودانه فاطمه زهرا (س) پرداخته اند، اما به این نکته نیز باید توجه داشت که آنچه بیان کرده اند تنها اشاره به بخشی از فضایل بی پایان و وصف ناشدنی زهرای مرضیه (س) است. که تبیین همه آن، اصولاً از قدرت بشر خارج است.
اینک سخنان حضرت امام را تحت عناوینی چند، به شما خواننده گرامی تقدیم می داریم:

1-فاطمه (س) مایه افتخار
در دنیایی که در آن زندگی می کنیم، از گذشته تا حال، انسان ها بر حسب دیدگاه خود از جهان و انسان و زندگی، به اشیاء یا اشخاصی افتخار می کرده اند و آنها را مایه فخر و مباهات خود دانسته اند، اما حضرت امام، فاطمه زهرا (س) را مایه افتخار می دانند.
الف)افتخار جهان هستی
روز پر افتخار ولادت زنی است که از معجزات تاریخ و افتخارات عالم وجود است.
“زنی که عالم به او افتخار دارد.”
ب) افتخار خاندان وحی
“زنی که افتخار خاندان وحی است، و چون خورشیدی بر تارک اسلام می درخشد.”
“تاریخ اسلام گواه احترامات بی حد رسول خدا (ص) به این مولود شریف است.”
ج)افتخار پیروان او
“برای زن ها کمال افتخار است که روز تولد حضرت صدیقه را روز زن قرار داده اند.”

2- فاطمه (س) تجلی کمال است.
“تمام هویت انسانی در او جلوه گر است.”
“تمام ابعادی که برای زن و برای یک انسان متصور است در فاطمه زهرا (س) جلوه کرده و بوده است”
“یک انسان به تمام معنی انسان، تمام نسخه انسانیت، تمام حقیقت زن، تمام حقیقت انسان،… تمام حیثیت زن، تمام شخصیت زن.”

3-مقامات معنوی حضرت زهرا (س)
الف) نور او قبل از خلقت بشر آفریده شده است.
“اصولاً رسول اکرم (ص) و ائمه (علیهم السلام) طبق روایاتی که داریم قبل از این عالم، انواری بوده اند در ظل عرش… و مقاماتی دارند الی ماشاءالله… چنانکه به حسب روایات این مقامات معنوی برای حضرت زهرا (س) هم هست.”
ب) موجودی ملکوتی و جبروتی است
“او (فاطمه زهرا) موجود ملکوتی است که در عالم انسان ظاهر شده است، بلکه موجود الهی جبروتی در صورت یک زن ظاهر شده است.”
“معنویات، جلوه های ملکوتی، جلوه های الهی، جلوه های جبروتی، جلوه های ملکی و ناسوتی همه در این موجود است.”
ج) مجمع اوصاف انبیاء (ع)
“در روز ولادت حضرت زهرا (س) همچون زنی متولد می شود که تمام خاصه های انبیاء در اوست.”
د) تسبیحات فاطمه زهرا بهترین تعقیبات نماز
“و ازجمله تعقیبات شریفه، تسبیحات صدیقه طاهره (س) است که رسول خدا (ص)، آن را به فاطمه (س) عطا فرمود. از حضرت صادق (ع) مرویست که این تسبیحات در هر روز، در تعقیبات هر نمازی پیش من محبوب تر است از هزار رکعت نماز در هر روز.”
و) مراوده با جبرئیل، بالاترین فضیلت زهرا (س)
“من راجع به حضرت صدیقه (س) خودم را قاصر می دانم ذکری بکنم، فقط اکتفا می کنم به یک روایت که در کافی شریفه است و با سند معتبر نقل شده و آن روایت این است که حضرت صادق (ع) می فرماید:
فاطمه (س) بعد از پدرش 75 روز زنده بودند و حزن و شدت بر ایشان غلبه داشت و جبرئیل امین می آمد خدمت ایشان و به ایشان تعزیت عرض می کرد و مسائلی از آینده نقل می کرد. ظاهر روایت این است که در این 75 روز، مراوده ای بوده است یعنی رفت و آمد جبرئیل زیاد بوده است و گمان ندارم که غیر از طبقه اول از انبیاء عظام درباره کسی اینطور وارد شده باشد…
مسأله آمدن جبرئیل برای کسی یک مسأله ساده نیست، خیال نشود که جبرئیل برای هر کسی می آید و امکان دارد بیاید، این یک تناسب لازم است بین روح آن کسی که جبرئیل می خواهد بیاید و مقام جبرئیل که روح اعظم است، چه ما قائل بشویم به این که قضیه تنزل جبرئیل ، به واسطه روح اعظم خود این ولی است یا پیغمبر است، او تنزیل می دهد او را وارد می کند تا مرتبه پایین یا بگوییم که خیر، حق تعالی اورا مأمور می کند که برو و این مسایل را بگو…تا تناسب مابین روح این کسی که جبرئیل می آید پیش او و بین جبرئیل که روح اعظم است نباشد، امکان ندارد این معنا، و این تناسب بین جبرئیل که روح اعظم است و انبیاء درجه اول بوده است مثل رسول خدا و موسی و عیسی و ابراهیم و امثال این ها، بین همه کس نبوده است….
در هر صورت من این شرافت و فضیلت را از همه فضایلی که برای حضرت زهرا ذکر کرده اند، با این که آنها هم فضایل بزرگی است، این فضیلت را من بالاتر از همه می دانم… و این از فضایلی است که مختص حضرت صدیقه (س) است.”

سخنانی گوهربار در مورد مادر:
بهشت زیر قدم های مادران است. پیامبر اکرم (ص) حق مادرت بر تو این است که بدانی او تو را در جایی حمل کرده است که هیچ کس حمل نمی کند و از میوه دلش آن به تو داد که هیچ کس به دیگری نمی دهد. امام سجاد (ع)
خداوند به سپاسگزاری از خود پدر و مادر فرمان داده است کسی که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خداوند را سپاس نگفته است. امام رضا (ع)
ما به انسان سفارش کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با رنج حمل کرد و با رنج بر زمین نهاد.
سوره مبارکه احقاف، آیه 15
منبع:نشریه روشنان،شماره 5