در خصوص مسأله ازدواج و اینکه تصمیم جدی گرفتهاید با یک فرد روحانی ازدواج کنید، چند نکته را لازم است یادآوری کنم:
1. علاقه شما به روحانیّت نشانه تدیّن و روحیه مذهبی شما است، امّا باید توجه داشته باشید که روحانیون همه در یک سطح نیستند، این یک واقعیت است که از نظر اخلاق و تدیّن روحانیون نیز همانند دیگران در سطوح متفاوت قرار دارند. بنابراین تصمیم شما مبنی برازدواج با روحانی می تواندتصمیم درستی باشد ولی نیازمند دقت و توجه بالائی است. به نظر ما بهتر است شما به جای آنکه روحانی بودن را ملاک همسر آیندهتان قرار دهید، ملاکهای دیگر را که از نظر اسلام مورد قبول و تأیید میباشد و در روایات به آنها اشاره شده است، در نظر بگیرید. ممکن است با افرادی آشنا شوید که واجد بیشترین ملاکها بوده و سازگاری بیشتر با شما داشته باشند. بنابراین پیشنهاد می کنیم در انتخاب همسر آیندهتان، ملاکهای زیر را در نظر بگیرید:
1. دینداری:
یکی از ملاکهای اصلی انتخاب همسر از نظر اسلام تدیّن و دینداری است. شخصی برای مشورت درباره انتخاب همسر خدمت رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ آمد، حضرت فرمود: علیک بذات الدین[1]؛ برتو باد که همسر دینداری برگزینی و باز حضرت خطاب به همه انسانها در طول تاریخ میفرماید: علیکم بذات الدین؛ بر شما باد که همسر دینداری انتخاب کنید.
تدیّن همسر از جهات متعدد بر زندگی فردی و اجتماعی انسان تأثیر مثبت دارد. همسر متدیّن و مؤمن، حامی و تقویت کننده ایمان انسان است و حداقل آن است که اگر از همسرخود ناراضی شد، چون خدا را ناظر بر اعمال خود میداند همسرش را مورد ظلم قرار نمیدهد. البته این شرط در میان روحانیون بیشتر از اقشار دیگر یافت می شود.
2. اخلاق شایسته
در روایات اسلامی برای گزینش همسر شایسته به اخلاق او تکیه شده است. اخلاق هر کس تأثیر مستقیم بر زندگی او دارد. و این تأثیر در محیط خانواده محسوستر و نقش آفرینتر است، زیرا مسایل عاطفی در خانواده بر مسایل دیگر غلبه دارد و محیط خانواده بیشتر بر مبنای خصوصیات اخلاقی اعضای آن شکل میگیرد. بنابر این، میتوان گفت که پس از مسأله دینداری، اخلاق پسندیده از جمله عوامل خوشبختی زن و شوهر است و نقش تعیین کنندهای در زندگی مشترک آن دو ایفا میکند. در روایات اسلامی روی این معیار در گزینش همسر تأکید شده است. امام رضا ـ علیه السّلام ـ در این باره میفرماید: «ان خطب الیک رجل ٌ رضیتُ دینهُ و خُلقَهُ فزوّجه»[2] هر گاه مردی به خواستگاری نزد تو آمد که از دین و اخلاق او راضی هستی، پس به او زن بده (و یا با وی ازدواج کن).
3. اصالت خانوادگی
توجه به شرافت و اصالت خانوادگی همسر و محیط تربیتی او، یکی دیگر از معیارهای گزینش همسر شایسته است؛ اسلام به دختران و پسرانی که در صدد ازدواج هستند، توصیه کرده است که درباره شرافت و فضیلت خانوادگی همسران آینده خود تحقیق لازم و کافی کنند و تا حد امکان با خانوادههای شریف، بزرگوار و آبرومند پیوند خویشاوندی برقرار نمایند. رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ میفرماید: تزوّجوا فی الحجز الصالح فانَّ العرق دسّاسٌ»[3] با خانواده اصیل و شایسته ازدواج کنید، زیرا عرق (نطفه و ژنها) تأثیر میگذارد.
4. تقوا
امام حسن مجتبی ـ علیه السّلام ـ در پاسخ به شخصی که در مورد ازدواج دخترش مشورت کرده بود، فرمود: زوّجها من رجلٍ تقیٍ فانّهُ ان اَحبَّها اکرمها وان ابغضها لم یظلمها»[4].
آنچه بیان گردید، بهترین ملاکهای انتخاب همسر از نظر اسلام است که باید با دقّت مورد توجه قرار گیرد. شما نیز سعی کنید در انتخاب همسر آیندهتان این ملاکها را در نظر بگیرید. هیچ لزومی ندارد که حتماً همسر آینده شما روحانی باشد، اگر فردی به خواستگاری شما آمد یا فردی را سراغ دارید که واجد این ملاکها میباشد، با وی ازدواج کنید. حتی اگر فرد روحانی به خواستگاری شما آمد در صورتی پیشنهاد وی را بپذیرید که واجد ملاکهای یاد شده باشد.
بنابراین توصیه ما این است که برای ازدواج و انتخاب همسر کمال دقت را داشته باشید. ملاکهای واقعی همسر شایسته را در هر شخصی باید جستجو کنید تا با قلبی مطمئن به طرف برگ جدید زندگی خود پیش بروید ولو اینکه این موضوع مدتی به طول انجامد. و اگر شما تصمیم گرفتهاید، با فردی روحانی ازدواج کنید، میتوانید با همان فرد روحانی که با ایشان رفت و آمد خانوادگی دارید، مسأله را در میان بگذارید، تا فردی که مورد اطمینانش میباشد به شما معرفی کند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. علی اکبر مظاهری، جوانان و انتخاب همسر، دفتر تبلیغات اسلامی، چ سوّم، 1372.
2. احمد لقمانی، همسران زندگی الگوی بالندگی، انتشارات عطر سعادت، چ 6، 1380.
3. ابراهیم امینی، انتخاب همسر، سازمان تبلیغات اسلامی، چ سوّم، 1372.
پی نوشت ها:
[1] . حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه، بیروت، ج 14، ص 30.
[2] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، ج 103، ص 372.
[3] . علاء الدین علی بن حسام الدین هندی، کنز العمال، بیروت، موسسه الرساله، ج 16، ص 296.
[4] . طبرسی، مکارم الاخلاق، بیروت، ص 208.