پدر و مادر دچار اختلاف شدید شده و پدر خانه را ترک کرده و زن دیگری اختیار کرده است. اکنون پس از سالها به حمایت مالی خانواده پرداخته است، اما نسبت به مادر رفتار خشن همراه با تحقیر و تکذیب دارد. اگر فرزندان ولو با احترام، با پدر در حمایت از مادر صحبت کنند ، پدر رنجیده می شود. اگر با زن پدر که فتنه آوراست احترام کنند، مادر رنجیده می شود . این مادر ناتوان و بیمار است و تحمل رفتار پدر و زن پدر با مادر برای بچه ها مقدور نیست ، قهر با پدر و دوری از او هم که خلاف شرع است تذکر و تمنا و پند به پدر هم او را می رنجاند تکلیف فرزندان چیست؟

تنش زدایی در خانواده:
خانواده محل گرد آمدن چند انسان است.  انسانی که خود به تنهایی موجودی ناشناخته و دارای ابعاد مختلف وجودی و حالات روانی گوناگون است که یکی از مبانی این گرد هم آمدن ، تفاهم است . از سوی دیگر انسان دارای نیاز های مختلفی در ابعاد عاطفی،  شناختی، جنسی ، جسمی و… می باشد که یکی ا ز راههای ایجاد تفاهم بین زن و شوهر بر آورده شدن این نیاز ها است که البته گاهی باید ، برای حفظ اساس این تفاهم و خانواده، از خواسته های خود کوتاه بیایند.
زمانی که عوامل آگاه و ناآگاه ، دست به دست هم می دهند تا در روابط زن و شوهر جراحتها وآلام روحی را عمیق تر و دردناکتر نمایند، باید هر چه زودتر در پی التیام آن بود و تنش ها را بر طرف نمود . گام اول تنش زدانی، این است که زن و شوهر مصمم به حفظ و ادامه زندگی مشترک خود باشند و  اراده جدی بر ترمیم روابط آسیب دیده نمایند. حتی در بدترین لحظات و بحرانی ترین مشکلات، می توان حداقل یک وجه مشترک بین زن و شوهر یافت و آن، علاقمندی به سعادت و شادکامی فرزندان است.[1]

راهکارها:
در مورد مسأله مطرح شده نکته بسیار مهم این است که: اطلاعات در مورد مسأله و ویژگی های دقیق زن وشوهر ، علت اختلاف ، سن آنها و … داده نشده و معمولاً اختلافاتی با این عمق و سابقه را نمی توان با مکاتبه و در حدّ چند صفحه حل نمود. و نسخه ای کامل تدارک دید . البته هر مشکلی راه حلی دارد ، ولی ارائه راه حل های اصولی در مشکلات خانوادگی و طرفین، ملازم این است که اطلاعات درستی از آن در دسترس باشد. لذا موکداً پیشنهاد می شود که با رجوع حضوری به مشاوره خانواده، این مسأله را به طور اساسی پیگیری نمائید چرا که مشاوره حضوری و مواجهه طرفین بسیار موثر می باشد . نکته دیگر که بر غموض و پیچیدگی این مسأله می افزاید، میانسال بودن این زن و شوهر است . در هر صورت در ادامه نکاتی کلی، برای شیوه بر خورد اصولی  و منطقی فرزندان ،برای حل این اختلاف ارائه می گردد .
1. اولین تلاش فرزندان و محور اهداف آنان باید این باشد که شرایط را آماده نمایند تا شخص کارشناس و مشاوری دلسوز، واسطه گری نماید . البته طرح اصل این مسأله _ رفتن به مشاوره _ بدون هیچ زمینه سازی ، خود تنش زاست. و به احتمال زیاد این زن و شوهر یا آنقدر شکاف بین خود را عمیق می دانند که نا امید از حل آن می باشند. و یا اصلاً به مشاوره اعتقادی ندارند و به همان شیوه  قدیمی می خواهند با مشکل کنار بیایند. حتی شاید ((فرهنگ مراجعه به مشاور)) هنوز در جامعه آنان جا  افتاده نباشد. و به عنوان نمونه، مراجعه به مشاور و روانشناس را مخصوص افراد دیوانه و روانی بدانند . بنابر این فرزندان می توانند با زمینه سازی های مناسب و در نظر گرفتن سلایق پدر و مادر و سیستم فکری آندو ، در ضمن حفظ احترام  و غرور آنها، در محیط صمیمانه و دلسوزانه ، بدون هیچ گونه تحکمی به این کار اقدام نمایند ، احتمال دارد بخاطر جانبداری فرزندان از مادر، _ چنانچه از سؤال شما برداشت می شود _ سخنان آنان در پدر مقبول نیفتد . لذا در ابتدا لازم است فرزندان اعتماد سازی نمایند و خود را بی طرف نشان دهند و با حسن نیت  و صداقت کامل رفتار نمایند و نظر پدر را جلب نمایند .
در ادامه به نکاتی اشاره می شود که می توان تا زمان متقاعد شدن آنان برای مراجعه به مشاوره و یا عدم پذیرش آنها، به این نکات توجه نمود .
2. در طول این مسیر ، فرزندان نباید آتش بیار معرکه شوند و با جار و جنجال، بر تنور داغ اختلافات آنان بدمند . به عنوان مثال بر خورد آنان با زن پدر باید حساب شده باشد تا او درصدد انتقام یا تشدید مشکل بر نیاید  و با کمال تواضع و ادب و احترام به این انتخاب پدر _ ازدواج مجدد نمودن او _  مسأله دخالت های بیجای زن پدر را متذکر شوند . خلاصه آنکه باید سکان مدیریت بحران را بدست گیرند نه اینکه خود همچون قطره ای در دریای موّاج تنش ها غوطه ور شوند .
3. شخص واسطه ، باید محبوب و مورد اعتماد طرفین باشد و به قول معروف ((حرفش خریدار داشته باشد)) فرزندان باید صمیمانه به سخنان و درد دلهای آندو گوش دهند و شنونده فعالی باشند به طوری که جلب اعتماد نمایند. زود قضاوت نکنند  و فوری حکم به گناه کاری یک طرف و تبرئه دیگری ندهند ،مستقیماً نصیحت ننماید … .
4. بعد از اعتماد سازی باید به دنبال ریشه اصلی اختلاف بود و فرزندان باید جداً با پدر و مادر صحبت کنند و درصدد کشف آن گره کور اصلی باشند و البته باید مراقب بود چرا که فرزندان می خواهند وارد حریم شخصی پدر و مادر شوند و چه بسا آن دو مایل به واگویی آن نباشند ، لذا هرگز نباید جانب احتیاط ، احترام و صمیمت و محبت را کنار نهاد.
5. مهمترین مسأله این است که آیا زن و شوهر، بعد از آن کوران اختلاف هنوز همدیگر را دوست دارند و مایل به ادامه زندگی مشترک هستند؟ اگر جواب مثبت باشد ، سنگ بنای بسیار محکمی برای تفاهم و ترمیم روابط خواهیم یافت و باید با تاکید بر همین نقطه مثبت و تقویت انگیزه،  آن دو را در ایجاد محبت و ادامه زندگی ، یاری نمود.
6. اغلب اختلافات زن و  شوهر ، از سوء تفاهم ها ، درک نکردن نیاز های طرف مقابل و انتظارات وی ، اختلاف خواسته ها ، تفاوتهای شخصی و … آغاز می گردد. [2] 7. صحبت رودر رو ((واچیدن سنگ ها)) در رفع سوء تفاهم ها بسیار مؤثر است . البته به شرطی که از قبل، روحیه صلح جویی و فداکاری آن دو را تقویت کرده باشیم تا اینکه جلسه  به مجلس مشاجره و نزاع و جنگ قدرت و پیش کشیدن تاریخچه اختلافات، تبدیل نشود، در این صحبت ها _ که مبتنی بر صلح و انگیزه آشتی کردن است _ زن و شوهر می توانند صمیمانه و بدون تحکم، درخواستهای خود را طر ح نمایند و سعی کنند با گذشت و عفو، خانواده را دوباره میزبان گرمای محبت و همدلی خود نمایند.
8. فرزندان باید متحد و هم عقیده باشند و عزمی همگانی و رفتار هایی واحد می تواند در تنش زدایی، مؤثر افتد.
9. از دعا و توسل به ائمه هدی _ علیهم السلام _ مخصوصاً حضرت مهدی (عج) غفلت نباید نمود. روح بلند شهید این خانواده می تواند خیلی از گره ها را باز نماید.
10. در همه حال فرزندان نباید روح لطیف و زنانه مادر و عزت و اقتدار مردانه پدر را از یاد ببرند و همیشه این ویژگی ها ی آنان را به رسمیت بشناسند و بر اساس آن تصمیمات و سیاستهای خود را اتخاذ نمایند.
11. همه آنچه عرض شد نمی تواند نسخه کاملی برای سؤال شما باشد ، بلکه نکاتی اصولی و کلی است ، چرا که شناسائی موضع بیماری، با تمام ویژگی ها و مشخصاتش ، برای اقدامات درمانی و تجویز نسخه پزشک ضروری می باشد. و همین امر در پی جویی و حل کشمکش های بین زن و شوهر مطرح است.

ارضای نیازهای عاطفی:
یکی از عوامل مهم نیاز زن و شوهر به همدیگر نیاز عاطفی _ روانی است. خاصیت آرامش بخش ازدواج بسیار در متون دینی ما مورد تأکید قرار گرفته است .
و نادیده گرفتن این نیاز مهم ، سبب بسیاری از تنش ها و مشاجرات و دور شدن دلها می گردد  و قرآن مجید با تعابیری همچون «لتسکنوا الیها و جعل بینکم موده و رحمه»[3] به این واقعیت اشاره می فرماید: ((و از آنجا که زن و شوهر به تنهایی ناقص اند برای بر طرف کردن آن میل به همدیگر روی می آورند))[4]. کم توجهی و در حاشیه قرار دادن این نیاز می تواند ریشه بسیاری از مشکلات خانواده ها باشد.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. خانواده متعادل،  محمد رضا شرفی، نشر انجمن اولیاء و مربیان.
2. عشق هر گز کافی نیست، آرون تی، بک، ترجمه مهدی قراچه داغی، نشر مترجم.
3. تفاهم، سوزان پیچ، ترجمه: مهدی قراچه داغی، نشر چلچله، چاپ اول، 1379.
4. روان شناسی رابطه ها، دکتر غلامعلی افروز، نشر دانشگاه تهران.

پی نوشت ها:
[1] . شرفی، محمد رضا، خانواده متعادل، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، چاپ هشتم، 1383، ص 149.
[2]. آرون تی بک، عشق هرگز کافی نیست، ترجمه مهدی قراچه داغی ، نشر پیکان ، چاپ یازدهم، 1380، ص 312- 315.
[3] . روم/21.
[4] . طباطبائی، محمدحسین، المیزان، قم، انتشارات جامعه مدرسین، بی تا، ج 16، ص 166.