مقدمه:
هر پسر و دختری که به سن رشد و بلوغ می رسند، بزرگترین آرزویشان اینست که ازدواج کنند، و با تأسیس زندگی مشترک زناشویی، استقلال و آزادی بیشتری بدست آورند. و یار و مونس مهربان و محرم رازی داشته باشند. زناشویی و تأسیس زندگی مشترک خانوادگی، یک خواسته طبیعی است که غرائزش در وجود انسانها نهاده شده است. و این خود یکی از نعمتهای بزرگ الهی است.
علاقه به خانواده است که جوانان را از افکار پراکنده و اضطرابهای درونی، نجات می دهد. در آنجاست که می توانند یار و مونس باوفا و مهربانی پیدا کنند، که در شدائد و گرفتاریها، یار و غمگسارشان باشد. پیمان مقدس زناشویی،
رشته ای است آسمانی، که دلها را بهم پیوند می زند، دلهای پریشان را آرامش می دهد، و افکار پراکنده را به یک هدف متوجه می سازد. خانه جایگاه عشق و محبت، کانون انس و مودت و بهترین آسایشگاه است.
همسران، زیباترین لباس همدیگرند:[1] همسران لباس و پوشش همدیگر هستند، و این زیباترین و در عین حال، کاملترین تعبیری است که خالق منان، تصویرگر جسم و روان انسان، در ارتباط با نحوه روابط همسران بیان فرموده است: «هن لباس لکم أنتم لباس لهن»[2] «آنان لباس شما هستند و شما لباس آنانید.»
واقع امر این است که همه اندیشه ها و نظریات و تحقیقاتی که تاکنون در قلمرو روان شناسی خانواده و روابط مطلوب میان زن و شوهر، در کشورهای مختلف مطرح شده، بیانگر این حقیقت است که موفق ترین همسران آنانی هستند که از آغاز زندگی مشترک، رابطه ای گرم و صمیمی با هم داشته اند و هر قدر که از زمان بسته شدن پیمان ازدواج آنها می گذرد و هر سالی که از زندگی زناشویی شان، سپری می شود، رابطه آنان گرمتر، صمیمی تر و نشاط انگیزتر و زندگی شان پربارتر می شود. همسران برتر، آنانند که در پیمودن طریق فلاح و رستگاری، سرمایه و توشه راه مشترکشان، «محبت» است. به طور کلی با توجه به آموزه ها و دستورات دینی، راههای مختلفی برای ایجاد علاقه، بین زن و شوهر وجود دارد. و بویژه، راههایی برای علاقمند کردن مرد به خانه وزندگی بیان شده است، از جمله:
1. محبت:[3] همه انسانها تشنه دوستی و محبت هستند و دوست دارند که محبوب دیگران باشند. دل انسان به محبت زنده است. کسی که بداند محبوب دیگران نیست، خود را بی کس و تنها می شمارد و همواره، پژمرده و افسرده است. خانم محترم! همسر شما هم از این احساس غریزی، به دور نیست. ا و نیز، تشنه عشق و محبت است. پیش از ازدواج، از محبت های بی شائبه پدر و مادر برخوردار بوده، بعد از ازدواج، خود را در اختیار شما قرار داد. و انتظار دارد محبت های آنان را از سوی شمانیز ببیند. و از صمیم قلب، دوستش بدارید. رشته دوستی را از همه بریده و به تو پیوند داده است و انتظار دارد که شما به تنهایی، به اندازه همه، دوستش داشته باشید. اگر او را دوست داشته باشی، او هم به شما علاقمند خواهد شد. زیرا محبت، یک پیوند دو طرفی است و مهربانی و اظهار محبت واقعاً اعجاز می کند. اگر او بداند که واقعاً محبوب همسرش است، حاضر است برای تأمین سعادت و رفاه خانواده اش، تا آنجا که در توان دارد، فداکاری و کوشش کند. مردی که کمبود محبت نداشته باشد، کمتر اتفاق می افتد، که دچار بیماریهای روحی و ضعف اعصاب گردد. خانم گرامی! اگر شوهرت بداند که دوستش نداری، از تو دلسرد می شود، به زندگی و کسب و کار، بی علاقه می گردد، گرفتار پریشانی و بیماریهای روانی می شود، از خانه و زندگی فرار می کند و در میدان زندگی، سرگردان می گردد. ممکن است از ناچاری به مراکز، فساد پناه ببرد. پیش خود فکر می کند چرا باید زحمت بکشم و حاصل دست رنجم را به افرادی تقسیم کنم که دوستم ندارند. پس بهتر است حاصل دست رنجم را برای کسانی صرف کنم، که مرا واقعاً‌ دوست دارند. خانم محترم! رشته محبت را به گردن شوهرت، بینداز و بدین وسیله او را به سوی خانه و خانواده جذب کن. ممکن است شوهرت را قلباً دوست بداری، اما این مقدار کافی نیست. بلکه باید آن را به زبان بیاوری، بلکه باید از رفتار و گفتار و حرکاتت، آثار عشق و علاقه، نمایان باشد. چه اشکالی دارد که گاه گاه بگویی: عزیزم! واقعاً تو رادوست دارم؟ و آیا اگر از سفر آمد، لباس نو یا دسته گل، تقدیمش کنی و بگویی؛ چه خوب شد که آمدی، دلم برایت تنگ شده بود. اگر دیرتر از زمان معمول به خانه آمد، اظهار کن؛ در انتظار آمدنت بوم و از دیر آمدنت نگران شدم.
2. خوب شوهر داری کردن:[4] اسلام، شوهرداری را همانند جهادی برای زن ذکر کرده است: جهاد المرأه، حسن التبّعل،[5] جهاد زن، نیکو شوهرداری کردن است. به عبارت دیگر، زنی که در سنگر خانواده، بوجهی نیکو، مشغول انجام وظیفه است، همانند سربازی است که در میدان جنگ به نفع خدا، شمشیر می زند. و این تعبیر زیبایی در اسلام، برای زنان است که باید مورد توجه قرار گیرد. در خوب شوهرداری، همه مسایل و نکاتی که مورد بحث خانواده است، می گنجد. از نرمی، ملایمت اطاعت، تحمل دشواریها، حتی تحمل گرسنگی ها و تشنگی ها و بالاخره فدا کردن آسایش و رفاه خود برای جلب رضای خدا، که این همه در قالب جهاد وجود دارد. زن مونس مهربانی برای شوهر است، چون مادری است که او را نوازش می کند، همکار و همراه اوست. پس باید در برابر بداخلاقی او، خود را نبازد، صبر خود را از دست ندهد. به عنوان مصاحب و همدم با او رابطه برقرار کند. بالاخره، اگر زن به فن شوهرداری آشنا باشد و وظایفی را که خدا، برایش مقرر فرموده انجام دهد، می تواند از یک مرد عادی، بلکه از یک مرد بی عرضه و بی لیاقت، یک شوهر لائق و آبرومند بسازد، و او را به اوج ترقی برساند.
3. آرایش و زنیت داشتن در خانه:[6] معمولاً اکثر خانم ها، وقتی می خواهند به گردش بروند یا در مجلس جشنی شرکت نمایند. یا به مجلس شب نشینی و مهمانی بروند، آرایش می کنند، بهترین لباسها را می پوشند. و به بهترین وجهی که برایشان مقدور است، از منزل خارج می شوند ولی هنگامیکه به منزل برگشتند، فوراً لباس های خوب و زیبا را از تن خارج ساخته، لباس های معمولی می پوشند. در داخل خانه مقید به پاکیزگی و نظافت نیستند، آرایش و زینت نمی کنند. با موهای ژولیده در منزل می گردند. در صورتی که باید کار، برعکس باشد. زن باید در خانه و برای شوهرش آرایش و دلبری کند. باید برای شوهرش که شریک زندگی و یاور و مونس دائمی می باشد، زینت و دلربایی کند. باید دلش را بدست آورد تا دلبران کوچه و خیابان، نتوانند در دلش جا باز کنند. خانم گرامی، بدست آوردن دل یک مرد، آن هم برای همیشه، کار ساده ای نیست. پس نگو: او که مرا دوست دارد، پس چه احتیاجی دارد به سر و وضع خودم برسم و برایش دلربایی کنم، باید عشق او را برای همیشه نگهداری کنی. یقین بدان که شوهرت دوست دارد، همیشه تمیز و مرتب و زیبا باشی ولو به زبان نیاورد. اگر بر طبق خواسته های باطنی او رفتار نکنی و در منزل به خودت نرسی، ممکن است در خارج منزل، چشمش به زنان تمیز و آرایش کرده، بیفتد و از تو دلسرد شده و از راه منحرف گردد، وقتی خانمهای تمیز و مرتب را دید و آنها را با سر و وضع کثیف و نا مرتب شما مقایسه کرد، خیال می کند، فرشتگانی هستند که از آسمان نازل شده اند. تو هم در خانه برایش آرایش کن و لباس خوب بپوش و دلبری و طنازی کن تا بفهمد که تو از آنها کمتر نیستی، بلکه بهتر و زیباتر هستی. در آن صورت می توانی به دوام عشق او امیدوار باشی و برای همیشه دلش را مسخر گردانی.
4. رعایت حجاب اسلامی:[7] زن و مرد گرچه در بسیاری از امور اشتراک دارند، ولی امتیازات ویژه ای نیز دارند. یکی از امتیازات مهم آنان این است که، زن موجودی است ظریف و لطیف و زیبا و محبوب. زن دلبر است و مرد دلداده، زن، جاذب است و مرد مجذوب. مرد دوستدار است و زن دوست داشتنی. هنگامی که مرد با زنی ازدواج می کند، می خواهد تمام خوبیها و زیباییهای این موجود ظریف را در انحصار خویش ببیند. زنی را دوست دارد که زیبائیها، دلبریها و طنازیها، شوخیها و خوشمزه گیها، همه چیزش را در انحصار شوهرش قرار دهد و نسبت به مردان بیگانه، جداً اجتناب نماید. مرد بسیار غیور است و نمی تواند تحمل کند که مرد بیگانه ای به همسرش نگاه کند. یا با او در ارتباط باشد، چنین عملی را تجاوز به حق مشروع خویش می داند. مرد انتظار دارد که همسرش با رعایت پوشش و حجاب اسلامی و با تقید به ضوابط شرعی و قوانین اخلاقی و با حفظ متانت و حیاء اسلامی، او را در این خواسته مشروع، کمک و یاری نماید. اگر همسرش به این وظیفه اسلامی و اجتماعی، عمل کرد، او نیز با آرامش خاطر، زندگی می کند و برای تأمین نیازمندیهای خانواده اش تلاش می نماید. و بر محبتش اضافه می گردد. و همین صفا و محبت سبب می شود که او نیز به زنان بیگانه، بی توجه باشد. اما اگر مرد مشاهده کرد که همسرش تقیّدی به پوشش اسلامی ندارد، همواره پریشان خاطر و بدبین می شود. محبت و صفایش، نسبت به خانواده، تدریجاً کم می شود.
5. پیشباز و بدرقه رفتن:[8] زن هنگام بیرون رفتن شوهر از خانه، او را بدرقه کند، چند قدمی پشت سرش برود. و خداحافظی کند. و نیز هنگام وارد شدن مرد به خانه باید زن به استقبال شوهر رود. بانوی محترم! به استقبال و بدرقه شوهر رفتن، برای هیچ کس سودی ندارد، جز برای خودت. این عمل، محبت و صفا و صمیمیت تو را با شوهرت مستحکم تر می کند.
6. و بالاخره، عوامل دیگری از قبیل، اطاعت از شوهر، نرمی و مدارا، دلجوئی و سپاسگزاری از شوهر، و انجام وظایف خویش به نحو احسن، موجب دلگرمی مرد به خانه و زندگی می شود.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. ازدواج و شیوه همسرداری، محمد محمدی اشتهاردی، انتشارات نبوی. چاپ هفتم، سال 77.
2. رویکردی نوین در روابط خانواده، عزت السادات میرخانی، ناشر: سفیر صبح.
3. نظام خانواده در اسلام، ترجمه: لطیف راشدی، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم.
4. همسرداری، ابراهیم امینی،‌ انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی (این کتاب بسیار ارزشمند است و می توان گفت که جواب کامل سؤال شما در این کتاب آمده است حتماً‌ مطالعه شود.)

پی نوشت ها:
[1] . همسران برتر، غلامعلی افروز، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، چاپ: آرین، چاپ سوم، ص 46.
[2] . بقره / 187.
[3] . همسرداری، ابراهیم امینی، انتشارات اسلامی، چاپ پانزدهم، ص 29.
[4] . خانواده در اسلام، علی قائمی، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، چاپ هفتم، ص 162.
[5] . بحارالانوار، ج 103، ص 252.
[6] . همسرداری، ابراهیم امینی، ص 122.
[7] . همسرداری، ابراهیم امینی، ص 65.
[8] . خانواده، سی جواد مصطفوی، انتشارات هاتف، چاپ نهم، سال 76، ص 25، جلد اول.