همسر من مدتی است دچار بیماری اعصاب و روان شده است و کار نمی‌کند و بیشتر پول خرج می‌کند و من اکثر اوقات به خاطر اینکه اقتصاد خانه را حفظ کنم پول به او نمی‌دهم و در واقع دروغ می‌گویم و البته من خودم کار می‌کنم و حالا می‌خواستم بدانم که حکم کار من چگونه است که آیا باید هر چه می‌خواهد در اختیار او بگذارم یا خیر و دروغ‌گویی من اشکال دارد یا خیر؟
مقدمه: روابط بین زن و شوهر و حفظ نظام خانواده بسیار حساس و دارای جزئیاتی است که بسیاری از معیارها ناتوان از تشخیص مشکل و یا حلّ آن است. لذا نمی‌توان به آسانی در این زمینه قضاوت نمود. تنها چیزی که می‌توان گفت این است که موفقیت خانواده بستگی به روابط شایسته و گذشت و اعتماد همسران به یکدیگر دارد. مادامی که زن و شوهر قصد داشته باشند زندگی مشترک خود را حفظ کنند، زندگی مشترک آن‌ها تحت هر شرایطی پابرجا خواهد ماند.
اینک با این مقدمه کوتاه به پاسخ سؤال شما می‌پردازیم ، در نامه خود نوشته‌اید که: «همسر من مدتی است دچار بیماری اعصاب و روان شده و کار نمی‌کند، بیشتر پول خرج می‌کند و من اکثر اوقات به خاطر اینکه اقتصاد خانواده را حفظ کنم پول به او نمی‌دهم و در واقع دروغ می‌گویم…»
نحوه برخورد شما با همسرتان:
1. احساس همدردی
اگر واقعاً همسر شما دچار بیماری اعصاب و روان شده است، باید در زمینه مداوای ایشان اقدام کنید. فردی که دچار افسردگی یا اضطراب می‌شود، بیش از هر چیز دیگری نیاز به محبت دارد. چه بسا ممکن است کمبود محبت در خانواده باعث مشکلات روانی در افراد گردد. بنابراین شایسته است که در روابط و شیوه برخوردتان تجدید نظر کنید. شما می‌توانید در وضعیت کنونی نقش یک پزشک معالج و مددکار خوب را ایفا کنید.
روش مناسب و مفید این است که با صراحت از همسرتان بپرسید که چه احساسی دارد و چه مسأله‌ای باعث این حالت در وی شده است. اگر از برخورد شما ناراضی است، می‌توانید از این پس در نحوه برخوردتان تجدیدنظر کنید. و اگر مسایل دیگر باعث ناراحتی و افسردگی در وی شده است، دست به دست هم داده در جهت رفع مشکل اقدام نمایید. تا زمانی که مشکل ایشان حلّ نشده لازم است با یاری خداونددرصددریشه یابی مشکلات وحل آن برآییدو زندگی را اداره کنید. حتی اگر لازم شد، هزینه درمان ایشان را نیز بپردازید.
2. عدم وابستگی اقتصادی
توجه داشته باشید که شوهرتان را از لحاظ اقتصادی به خود وابسته نسازید. وباتوجه به اینکه شما فرموده بودیدهمسرتان ولخرجی دارد، لذا سعی کنید پول به ایشان ندهید، زیرا ممکن است در موارد غیر ضروری هزینه کند. بلکه در مورد درمان ایشان و یا مسایل مربوط به خانواده مصرف کنید.
3. احترام و محبت
برای آن که همسرتان را تشویق کنید طبق خواسته شما و در جهت رفع مشکل عمل کند، سعی کنید با همسرتان با مهربانی و صداقت صحبت کنید. صداقت رمز بزرگ موفقیت در زندگی است، حتی اگر وانمود به صداقت کنید باز هم موفقید. گاهی صادقانه رفتار کردن در ابتدای امر دشوار است، خصوصاً اگر احساسات منفی فراوانی نسبت به همسرتان داشته باشید. اما اگر به جای زخم زبان زدن و نفرت با همسرتان صادقانه برخورد کنید او را وادار خواهید کرد به حرف‌های شما گوش بدهد، شما را درک کند و در برابر شما پاسخگو باشد. یادتان باشد اگر با همسرتان مهربانانه صحبت کنید، خشم و کینه هم بین شما کم می‌شود و جوّ آرامتری فراهم می‌آید که می‌توانید در آن جو آرام، مشکلات خود را به بحث بگذارید و در جهت رفع آن اقدام کنید.
دروغ گفتن شما به همسرتان؛
در نامه خود پرسیده‌اید که «دروغ‌گویی من به همسرم اشکال دارد یا خیر؟» این موضوع از دو زاویه قابل بررسی است:
حکم دروغ گفتن از لحاظ شرعی
حکم شرعی دروغ گفتن را باید با توجه به مرجع تقلید خود وبیان دقیق شرایط زندگی خود استفتاء نمایید.
دروغ گفتن از لحاظ روان شناختی:
اگرچه پول مالِ شما است و ایشان حقی در این زمینه ندارد، زیرا تأمین مخارج زندگی بر عهده شوهر است، اما استحکام خانواده و حفظ روابط شما اقتضا دارد که حتی از پول شخصی خود هم برای ایشان هزینه کنید. این در واقع نوعی از خودگذشتگی، ایثار و عشق به زندگی مشترک است. اینجاست که صداقت باید سرلوحه زندگی قرار گیرد زیرا دروغ، دروغ است و اثر منفی بر همسر شما می‌گذارد.[1] البته در برخی موارد دروغ گفتن واجب می‌شود که آن مسأله دیگری است و با این مورد فرق می‌کند.
حکم کار کردن شما؛
محور دیگر سؤال شما این است که: «حکم کار من چگونه است؟»
کارزن ازلحاظ شرعی دوصورت دارد:
1- زن قبل ازازدواج نیزشاغل بوده است ومرداوراباهمین شرایط انتخاب کرده است. دراین صورت زن در شغل خود ودرآمد خود استقلال دارد.
2- زن بعدازازدواج شاغل شده است. دراین حالت کار کردن زن در صورتی که با اجازه و رضایت همسر باشد و منافاتی با جایگاه و منزلت زن نداشته باشدو به گناه و فعل حرام آلوده نگردد، اشکالی ندارد.[2]
در گذشته که زندگی ساده و بی‌دغدغه بود، زنان از وضعیت بهتری برخوردار بودند و مجبور نبودند کار کنند، اما امروزه با توجه به مشکلات زندگی، افزایش نیاز‌ها و سطح توقعات همسران، زنان دوشادوش مردان کار می‌کنند. این از لحاظ اقتصادی به نفع خانواده و جامعه است و در صورتی که اصول اخلاقی رعایت گردد، اسلام با آن مخالفتی ندارد. بنابراین کار کردن شما با این دو شرط اشکالی ندارد:
1. با اجازه و رضایت همسر شما باشد.
2. کار شما حلال باشد و اخلاق و مسایل اسلامی را رعایت کنید.
حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ می‌فرماید: «هیچ دردی دردناک‌تر از گناه برای انسان نیست.» امید است در همه حال به این روایت توجه داشته باشید و هم در کار و تأمین مخارج زندگی و هم در ارتباط با همسر خویش رضای خدا را در نظر داشته باشید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. حسن ملکی، چگونه با تفاهم زندگی کنیم، انتشارات نیکان کتاب، 1383.
2. مهدی مهریزی، زن و فرهنگ دینی، نشر هستی‌نما، 1382.
3. فرانک لینچام، رابطه همسران، ترجمه: مهدی قراچه‌داغی، پیک بهار، 1380.
پی نوشت ها:
[1] . عسکری، حسین، نقش بهداشت روان در ازدواج و زندگی زناشویی، انتشارات گفتگو، 1380، ص 205.
[2] . به توضیح‌المسائل مرجع تقلیدتان مراجعه نمایید.
