نویسنده: دکتر احمدرضا درستی، متخصص تغذیه

عوامل بروز بیماری های قلبی:

بر طبق آمارهای سال های اخیر، اولین و گاها دومین عامل مرگ و میر در دنیا و ایران، بیماری های قلبی- عروقی هستد. عوامل متعددی از قبیل کمی تحرک، استعمال دخانیات، مشکلات روحی و تغذیه نامناسب به شروع و یا تشدید این بیماری ها کمک می کنند. تا چند سال پیش، اغلب روغن مصرفی مردم جامعه را روغن جامد تشکیل می داد، این روغن که در دمای اتاق تمایل به جمود دارد، در داخل رگ های خونی بدن نیز تمایل به رسوب داشته و به تدریج موجب گرفتگی رگ های بدن و از جمله رگ های اصلی خونرسان خود قلب می شود. از طرف دیگر، روغن حیوانی (اعم از روغن حاصل از آب کردن دنبه و پی و یا روغن حاصل از ذوب کردن کره) دارای کلسترول است که موجب سخت شدن سلول های جدار رگ ها و دیگر سلول های بدن و در نتیجه پرفشاری و نارسایی رگ های خونی می گردد. گوشت قرمز که کلسترول فراوانی هم دارد، در زمانی که به نظر می رسد تمام چربی آن جدا شده و کاملا لخم است نیز دارای چند درصد چربی پنهان و کلسترول بالا می باشد. بدیهی است مصرف غذاهای حاوی گوشت قرمز و لبنیات پر چرب فراوان احتمال ایجاد بیماری های قلبی- عروقی را به شدت افزایش می دهد.

سایر عوامل:

از دیگر عوامل ایجاد کننده چنین بیماری های خطرناکی، تجمع چربی در بدن و در نتیجه چاق بودن افراد است. جانب دیگر، کاهش فعالیت فیزیکی، سریع غذا خوردن (که منجر به اضافه خوری نیز می شود)، خواب نامناسب (اغلب دیر هنگام و در ساعات متغیر) و بخی از عوامل دیگر نیز مزید علت شده و افراد را به جانب ذخیره سازی مقادیر بالایی چربی در بدنشان سوق می دهند.
درباره نقش های دیگری که چربی اضافی بر سلامت افراد بر جای می گذارد، مقالات متعددی وجود دارد.
به عنوان مثال برای آقایی با سن حدود 69 سال (که ممکن است حتی جوان تر بوده و بیشتر از 25 سال سن داشته باشد) و استخوان بندی متوسط با فعالیت بدنی نسبتا کم (فقط روزی چند دقیقه پیاده روی) و همچنین خواب کم و ناکافی، در حالیکه اکنون مشکل اضافه وزن جدی ندارد (حدود 70 کیلوگرم وزن دارد) و قد ایشان نیز در حدود 170 سانتیمتر است، رژیم زیر پیشنهاد شده است. چنین فردی روزانه به حدود 1420 کیلوگرم انرژی برای زنده ماندن و به حدود 1900 کیلوکالری انرژی برای حفظ وزن فعلی و انجام فعالیت های روزانه و صرف غذا نیاز دارد.
این رژیم برای روزهای تعطیلات عید و با دید صرف اندکی بیشتر از میوه و آجیل ها طراحی شده و یادآوری می شود که این آقای محترم به بیماری های خطرناک دیگری (به غیر از بیماری قلبی- عروقی) مبتلا نیستند. مسلما این رژیم برای افرادی که سایز بدنی، سن، فعالیت، خواب و شرایط فیزیولوژیک متفاوت داشته و یا به بیماری مبتلا باشند، به کلی غیر قابل استفاده خواهد بود، لذا توصیه می شود هر فرد با توجه به شرایط خاص خویش از متخصص تغذیه درخواست مشورت غذایی نماید.

رژیم پیشنهادی برای فرد:

نکته: این رژیم با توجه به ویژگی های فردی طرح شده و ممکن است قابل استفاده دیگران نباشد.
صبحانه: 1 کاسه سوپخوری کورن فلکس یا غلات صبحانه همراه 1 لیوان شیر کم چربی
یا 3 واحد نان سبوسدار( مثل سنگک)، 30 گرم پنیر کم چربی، 6 نصفه مغز گردو، 1 لیوان شیر کم چربی یا 3 واحد نان، 2 سفیده تخم مرغ با 10 گرم پنیر، 1 لیوان شیر کم چربی
1 بار در هفته 3 واحد نان، 1 قاشق سوپخوری کره بادام زمینی با 1 قاشق سوپخوری عسل و 1 لیوان شیر کم چربی
پیش از ظهر: 1 عدد میوه، 1 لیوان چای کمرنگ با 4 توت خشک یا 5 کشمش یا 1 خرما، 10 پسته- بادام
ناهار: 10 قاشق سوپخوری برنج، 90 گرم ماهی یا مرغ (به ندرت یعنی ماهانه فقط 2-1 بار گوشت قرمز) (3 تکه جوجه کبابی) سرخ نکرده
(و یا 3/5 واحد نان، 1 پیاله خورش بدون سرخ کردنی و ترجیحا بدون گوشت قرمز)
1 لیوان ماست کم چرب انتهای ناهار
1 بشقاب سبزیجات پخته یا سالاد انتهای ناهار با 1 قاشق آبلیمو و 1 قاشق روغن زیتون
عصرانه: 4-3 عدد بیسکویت سبوسدار (یا 1 نان دانمارکی و یا 1 کیک یزدی)، 2 لیوان چای کمرنگ با 2 خرما، 1 لیوان شیر کم چربی، 2 واحد میوه، 15 عدد پسته- بادام
شام: 3 واحد نان (یا 7 قاشق سوپخوری برنج)، 3 واحد مرغ یا ماهی (یا خورش یا سوپ یا آش دلخواه)، 1 فنجان ماست، سبزیجات (یا گاهی 1 سوپخوری ماست و خیار با 1 قاشق سوپخوری کشمش و 8 نصفه گردو و گل محمدی و سبزی خوردن و 3 واحد نان) (و یا 3 واحد نان با 1 واحد پنیر و خیار و گوجه فرنگی دلخواه و سبزیجات)
قبل از خواب: 1 لیوان شیر کم چربی، 1 واحد میوه
1 واحد نان: برابر 30 گرم (10 در 10 سانتیمتر سنگک) یا سیب زمینی متوسط یا نیم لیوان برنج یا ماکارانی پخته= 70 کالری
1 واحد گوشت: برابر 30 گرم گوشت بی چربی و استخوان پخته یا تخم مرغ کوچک یا یک سوم لیوان حبوبات پخته= 80-60 کالری
1 واحد لبنیات: برابر 1 لیوان (240 سی سی) شیر یا ماست یا تکه 50 – 30 گرمی (قوطی کبریت) پنیر = 90 کالری
1 واحد سبزی: برابر یک لیوان سبزی خام یا نصف لیوان سبزی پخته یا له شده یا آب سبزیجات= 40 – 20 کالری
1 واحد میوه: برابر نصف لیون میوه شیرین مثل گیلاس، یا سه چهارم تا 1 لیوان میوه کم شیرین مثل توت فرنگی یا 1 سیب متوسط یا 1 پرتقال متوسط یا یک برش معمولی هندوانه متوسط یا یک سوم طالبی کوچک= 70 کالری

توجه فرمایید:

ساعات خواب حداکثر 11 شب توصیه می شود.
حداقل نیم ساعت پیاده روی روزانه داشته باشید.
سبزیجات مثل کلم، گل کلم، کرفس، لبو، هویج، شلغم، لوبیا سبز، نخود فرنگی، کدو، بادمجان و غیره میل شود.
غذا را آرام میل کنید و هر لقمه را 34 بار بجوید.
منبع: دنیای تغذیه شماره 106