یک جوان برای کاهش زمینه‌های انحرافی اعم از درونی و بیرونی می تواند چه کاری انجام دهد؟

متناسب با زمینه انحراف، برای کاهش آن راه‌های متعددی وجود دارد که عبارتند از:
1. نهادینه کردن باورهای دینی
بنیادی‌ترین روش برای کاهش زمینه‌های انحرافی فکری و عملی، گسترش زمینه‌های شناخت معارف الهی و درونی سازی باورهای مذهبی است؛ چرا که مذهب و خداپرستی در آیینه فطرت انسان، نقش بسته و صفت کمال جویی در نهاد انسان نهفته است.[1] لذا هیچ عاملی به اندازه ایمان دینی قادر به کنترل و مهار نفس در جوانی نیست. اگر تحمّل محرومیتی از روی اعتقاد و میل و رغبت باشد، ایجاد عوارض روانی نمی‌کند.
2. حضور مستمر در مکان‌های مذهبی
حضور در مساجد، حرم معصومین و بهره‌گیری از برنامه‌های سازنده و روح بخش مذهبی، جوان را با خدا مأنوس می‌سازد و به زیور خوبی‌ها و زیبایی‌ها می‌آراید و در برابر انحرافات ایمن می‌کند.
3. مطالعه کتاب‌های سازنده
ممکن است برخی جوانان به دلیل تبلیغات رسانه‌های گروهی، نسبت به آگاهی از مسائل دینی احساس بی‌نیازی کنند و انگیزه‌ای برای مطالعه نداشته باشند؛ ولی بسیاری از انحرافات، از ضعف باورهای دینی و شک و تردید در اصول اعتقادی ناشی می‌شود که این مهم با مطالعه کتب مفید و سازنده فکری و اعتقادی قابل جبران است.
4. انتخاب دوستان خوب و شایسته
گاه دیده می‌شود که همه عوامل تربیتی برای یک جوان فراهم بوده، ولی رفت و آمد با دوستان ناباب، او را منحرف کرده و از هدایت و رشد باز داشته است. در دوره جوانی، اثر پذیری از همسالان از هر کس دیگر حتّی خانواده، و معلّم بیشتر است و به همین علّت خطر دوستی‌های نامناسب در این دوران بسیار بیشتر و آثار و عواقبش وخیم‌تر است؛[2] لذا جوان می‌تواند با استفاده از تجارب و رهنمودهای پدر و مادر، دوستانی خوب و شایسته برای خود انتخاب کند.
5. استفاده صحیح از اوقات فراغت
بیکاری، تنهایی، نداشتن تحرّک و فعالیت، نداشتن سرگرمی‌هایی که توجّه و علاقه جوان را به خود جلب کند، از عوامل ایجاد انحراف و بزهکاری در جوان است. در این سنین بدن انرژی فراوانی دارد که باید به گونه‌ای سالم مصرف شود و در درون انباشته نگردد. ورزش، کوهنوردی، اشتغال به باغبانی، کارهای هنری، و سرگرمی‌های علمی، در این دوران بسیار مفیدند. بالاخره داشتن زندگی پرتحرّک و مثبت و هدفدار و پرهیز از تنهایی و بیکاری و بطالت برای سلامت روانی و اخلاقی جوان ضروری است.[3] 6. اجتناب از پرخوری
پرخوری و زیاده‌روی در استفاده از از غذاهای مقوّی و پرانرژی ، استفاده از غذاهای محرّک، خواب و استراحت بیش از حدّ، برخورداری از رفاه و راحتی بیش از اندازه از جمله عواملی هستند که نیروهای اضافی را در بدن جوان انباشته می‌کنند و زمینه را برای تحریکات مداوم جنسی فراهم می‌سازد؛[4] بنابراین شایسته است که یک جوان برای کاهش زمینه‌های انحراف در خورد و خواب نیز جانب اعتدال را رعایت کند.
7. عبادت و خضوع در برابر خالق
جوانی که در برابر عظمت خداوند سر تعظیم فرود می‌آورد و با به زبان آوردن اسماء حقّ و تفکّر و اندیشه در مفهوم آن، حقیقت خویش را به نور آن ذکر می‌آراید، به حدّ فزاینده ای خود را از انحرافات مصون نگاه می‌دارد؛ چرا که خداوند می‌فرماید: «اقم الصلاه انّ الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله اکبر…»؛[5] نماز را به‌پا دار که نماز انسان را از زشتی‌ها و گناه باز می‌دارد و یاد خدا بزرگتر است.
8. پرهیز از افکار، گفتار و رفتاری که انسان را به انحراف می‌کشاند
مثلاً از فکر کردن درباره مسائل جنسی پرهیز کند. از معاشرت و سخن گفتن با جنس مخالف و چهره‌های جذّاب در جنس موافق حتّی المقدور خودداری کند. از شنیدن، گفتن و خواندن شوخی‌های رکیک بپرهیزد. در روابط خانوادگی و میهمانی‌ها مسئله محرم و نامحرمی را رعایت کند. از نگاه کردن به فیلم‌های منحرف کننده و از نگاه کردن به نامحرم و حتّی مواضع حساس بدن محارم خودداری نماید.
9. مطالعه و بررسی آثار و عواقب خطرناک انحراف
10. حضور در جلسات دعا، نیایش و توسّل و تذکّر
چرا که حضرت علی ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: «الدعاء تُرسُ المؤمن»[6] دعا سپر مؤمن (از بلایا و انحرافات) است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. خانواده و مسائل نوجوان و جوان، علی قائمی، شفق، 1370.
2. گناه و ناهنجاری، عوامل و زمینه‌های آن، سید مجید حسنی، چ1، دار الغدیر، قم، 1379.
3. مسائل نوجوانان و جوانان، محمّد خدایاری فرد، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، 1372.
4. فصلنامه صباح، مرکز مطالعات حوزه علمیه، ش 5 ـ 6، مقاله محمّد صادق شجاعی، ص 38 ـ 41.

پی نوشت ها:
[1] . روم/ 30.
[2] . سعادت، محمّد علی، راهنمایی پدران و مادران، نشر فرهنگ اسلامی، چ 5، 1374، ج1، ص 95.
[3] . همان، ص 90 ـ 93.
[4] . همان، ص 93.
[5] . عنکبوت/ 45.
[6] . کلینی، اصول کافی، تهران، چاپ مکتبه الصدوق، ج4، ص 214.