به کوشش: محمد کمالی نژاد

نام رایج:
بنفشه

نام عربی:
بنفسج، فرفیر

نام های دیگر:
ابرو (یونانی)

ماهیت:
گیاهی است بلندی آن تا یک شبر و یا یک شبرونیم و با شاخ های باریک بسیار از یک بیخ رسته که همان ها ساقهای برگ آن است و برگ آن شبیه برگ انار و حنا الا آنکه پایین برگ آن عریض تر و بزرگ تر و هر دو گوشه آن اندک برآمده و بر سر هر شاخه گلی کوچک خوشبو و بنفش رنگ.

طبیعت:
در اول سرد و در دوم تر

افعال و خواص:
مسهل صفرا به رفق خصوص آنچه محتبس باشد در معده و امعاء و مسکن عطش و حدت خون و جهت حمیّات حاره و خفقان و غشی با ماءالشعیر و آلو و تحلیل اورام لطیفه و صلبه و صداع حاره و صرع اطفال و نزلات و زکام و سرفه و خشونت سینه و حلق و خناق و ذات الجنب و ذات الریه و جهت معده و کبد و طحال و بروز مقعده و حرقت مثانه و بول و احتباس آن و درد گرده و سه مثقال سائیده آن با شیر خشت و شکر و امثال آن مسهل سریع العمل و سرشته آن با شیره گلقند جنت تبهای مرکبه بی عدیل و نیز بسیار باید که جوش ندهند زیرا که جوش بسیار مبطل فعل آن است و استعمال آن با شکر مقوی فعل آن است در اسهال، و با عسل مضعف آن و خورانیدن آب برگ آن مقدار یک درم و با ثلث آن شکر جهت خروج مقعده اطفال بغایت مؤثر.

تحقیقات جدید:
ضد التهاب، ضد سرطان، مدر، خلط آور، قی آور، مدر، ملین، تسکین دهنده مشکلات تنفسی، تنظیم متابولیسم و سیستم هورمونی، معالجه سندرم PMS، برونشیت حاد
***

بدل:
نیلوفر و برگ خبازی و در سرفه گاوزبان و به وزن آن اصل السوس.

مضر:
اکثار آن مورث ضعف دل و باعث کرب و ثقل معده و غثیان و التهاب تبهای حاره

مصلح:
انیسون

مقدار شربت:
از جرم آن تا 5 مثقال و در مطبوخ تا ده مثقال
درد گوشت اگر ز صفرا باشد *** زردی ز رخ و چشم تو پیدا باشد
گر حب بنفشه بعد منضج بخوری*** از روی علاج خوب و زیبا باشد
حکیم یوسفی
منبع مقاله :
کمالی نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول