به کوشش: محمد کمالی نژاد

نام رایج:
رازیانه

نام عربی:
رازیانج

نام های دیگر:
رازیانه فارسی، بادیان، راجونه، دالان بزرگ، حُر (هندی)، سباس، بویانه (کرمانشاه)

ماهیت:
بزری است معروف و دو نوع می باشد؛ بستانی و بری، بستانی را مارثون و بری را اقومارثون گویند و بهترین آن بستانی است.

طبیعت:
در اول دوم گرم و در آخر اول خشک و بیخ آن قوی تر از سایر اجزای آن.

افعال و خواص:
مجموع آن مفتح سدّه مجاری سینه و کبد و طحال و گرده و مثانه و مسکن اوجاع آنها که از برودت باشد و مقوی باصره و معده و محلل ریاح و اخلاط غلیظه و مولد شیر و زیادکننده ی آن خصوصاً تازه آن مدر بول و حیض و تریاق سموم حیوانی و مجفف قوی با قوت قابضه و آشامیدن طبیخ تخم آن با گاو زبان جهت خفقان و غشی مجرب. بدرقه کننده قوت ادویه و ایصال آنها به اطراف بدن و رفع اسهال مزمن.

تحقیقات جدید:
تقویت چشم، مدر، ازدیاد شیر مادران، ضد نفخ، ملین، کمک به هضم غذا، آرامبخش اعصاب، اشتهاآور، دفع سنگ کلیه
***

بدل:
تخم کرفس

مضر:
محرورین، بطئی الهضم و مرخی معده

مصلح:
صندل و سکنجبین

مقدار شربت:
1 تا 2 مثقال از بذر آن و از بیخ آن در مطبوخات تا 3 مثقال
بادیان باد معده را ببرد*** روشنایی به دیده بخشد هم
قوت باه را نکو باشد *** شربتی آمده است از آن دو درم
حکیم یوسفی
منبع مقاله :
کمالی نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول