گاهی انسان گناهی را انجام میدهد و از آن لذّت میبرد ولی بعد، از گناه خود، پشیمان می‌شود و میخواهد توبه کند، چنین شخصی چگونه میتواند لذّت آن گناه را در ذائقه خود از بین ببرد؟
به منظور رفع لذت گناه گذشته میتوان به راهکارهای زیر تمسک جست.
1. توجه به عظمت خدا:
هرگاه لذت و شیرینی آن گناه به خاطر میآید و ناخودآگاه حداقل در فکر و اندیشه به سوی آن عمل خلاف تحریک می‌شود بلافاصله سعی شود عظمت و بزرگی خداوند را که مالک هستی و جان ماست و بر تمام موجودات سلطه دارد به خاطر آورده و سرپیچی از فرمان او را ـ هر چند عمل خلاف، به نظر کوچک میآید ـ بسیار بزرگ و در نتیجه زشت و ناپسند بداند. همانطور که در روایت آمده است:[1] «لاتَنْظُر اِلی الذَّنْبِ وَ صِغَرِهِ وَ لکِنْ اُنْظُر مَنْ تَعْصی بِهِ فَانَّهُ اللهَ الْعِلیَ العَظیمَ» یعنی به کوچکی گناه نگاه نکن بلکه نگاه کن که از فرمان چه کسی سرپیچی میکنی که او خداوند بزرگ مرتبه و عظیم است.
2. یاد آوری عذاب الهی:
به محض اینکه به یاد لذت ناشی از گناه در ذهن خویش افتادید، ذهن خود را به سوی عواقب و پیامدهای سوء دنیوی و بخصوص عذاب اخروی آن معطوف دارید و به خود بگوئید: اگر این عمل چنین لذت کوتاه مدت و اندک را دارد اما ای نفس! بدان که عذاب دردناک الهی که از خشم و غضب خداوند ناشی می‌شود در انتظار کسی است که مرتکب این عمل است. بنابراین، چنین معاملهای به سود من نیست بلکه به ضررم تمام می‌شود پس از آن صرفنظر میکنم. پس با یادآوری عذاب الهی در دنیا و قیامت، لذت گناه از ذائقه فرد زائل می‌شود.
3. تنبیه خود:
هرگاه لذت گناه شما را به سوی خلاف و لغزش مجدد تحریک کرد، خود را تنبیه کنید مثلاً با خود شرط کنید که اگر خواستید به سوی گناهی کشیده شوید، مقداری پول به فقیر بدهید یا فردای آن روز، روزه بگیرید و یا از لذت حلالی، خود را محروم کنید و نظایر آن.
4. یاد آوری مکافات عمل در دنیا:
به یاد آوردن مکافات عمل راه دیگری است برای از بین بردن لذت گناه از ذائقه، زیرا وقتی فرد بداند هر علمی حتی در همین دنیا یک عکسالعمل دارد و باور داشته باشد نتیجه و پیامد مستقیم یا غیر مستقم، آن دیر یا زود در همین دنیا به فرد میرسد همین باور باعث می‌شود شخص خود را کنترل کند، اگر حقی را از دیگری ضایع کرد، در آینده دور یا نزدیک حقش توسط دیگری ضایع خواهد شد، اگر با دروغی توانست به یک لذت و سودی برسد دیگران با دروغی دیگر بر سر او کلاه خواهند گذاشت و یا حداقل با شیوع دروغ در جامعه، فضای عدم اعتماد بوجود آمده و همه از جمله خود او ضرر خواهند کرد. اگر با نگاهی به ناموس دیگران لذت حرامی برد، دیگران به زن و فرزند و ناموس او نگاه خواهند کرد و همینطور دیگر گناهان.
5. لذت حلال:
چنانچه از طریق حلال میتواند به آن لذت نایل شود سعی کند از این راه به آن لذت برسد مثلاً اگر مجرد است و مرتکب گناهان غریزی و شهوانی می‌شود، ازدواج کند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. گناهشناسی. نوشته محسن قرائتی، انتشارات درسهایی از قرآن.
2. استعاذه، نوشته شهید دستغیب.
پی نوشت:
[1] . تحف العقول، ص 5.
