به نظر اسلام کسی که نماز می‌خواند و گناهانی را انجام می‌دهد در نظر خداوند متعال بهتر است یا کسانی که گناهان را بدون خواندن نماز انجام می‌دهند؟
برای جواب به این سؤال مناسب است به چند مسئله توجه داشته باشید.
اولاً این که نماز به عنوان پایه و اساس دین معرفی شده است وجایگاه ویژه و خاصی در میان عبادات به آن اختصاص داده شده است. در قرآن کریم و در روایات معصومین ـ علیهم السّلام ـ به طور گسترده‌ای به آن توجه شده است. و نماز به عنوان عالی‌ترین و انسان سازترین عبادت مطرح گردیده است. امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرمایند: «الصلوه عمودُ الدین، مثلها کمثل عمود الفسطاطِ اذا ثبتَ العمودُ ثبتتِ الأوتاد و الاطنابُ و اذا مال العمود و انکسر مل یثبتْ و قد و لا طنبٌ»؛ نماز ستون دین است وصفت آن؛ چون صفت ستون خیمه است. هر گاه که عمود و ستون پا برجاست، میخها و طنابها نیز پا برجاست و آن گاه که ستون کج شود و در هم بشکند، میخ و طنابی بر جای نخواهد ماند و خیمه فرو می‌افتد».[1]
در این روایت شریف امام صادق ـ علیه السّلام ـ نماز را به عنوان پایه و اساس دین معرفی کرده است و خرابی دین را منوط به نابودی پایه دین که نماز است، دانسته است و تشبیه بسیار زیبا و جالبی است، زیرا استحکام هر بنایی به پایه آن است و کاخ رفیع دین به نماز، پا برجاست. اگر دین به خیمه برافراشته‌ای تشبیه شود که مردم به سایه آن پناه می‌برند و خود را از شرور و آفات، مصون می‌دارند، باید نماز را عمود و نگاهبان آن به حساب آورد. اگر تیرک و تکیه گاه خیمه را بردارند، خوابیدن آن، حتمی است و اگر نماز را از دین حذف کنیم چیزی باقی نمی‌ماند و دین بدون نماز، چیزی بی روح می‌گردد.[2]
پیامبر گرامی اسلام فرمودند: «الصلوه عمادُ الدّین فمن ترکَ صلاتهُ متعمّداً، فقد هدَمَ دینهُ و من ترکَ اوقاتَها یدخلُ الویل»؛ نماز پایه و نگهبان دین است، پس هر کس که نماز خود را از روی قصد و اراده رها سازد، دین خود را نابود کرده است و هر کس نماز را در وقت آن به جای نیاورد داخل ویل می‌شود و ویل بیابانی وحشتناک در دوزخ است.[3]
ثانیاً نماز عبادتی است که انسان را از بدی‌ها و زشتی‌ها محافظت می‌کند و او را به سوی نورانیت و صفا سوق می‌دهد. نماز، آرامش روحی و روانی برای انسان ایجاد می‌کند؛ چون قلب انسان فقط با یاد و ذکر خدا آرامش واقعی پیدا می‌کند و بهترین ذکر و یاد خدا اقامه نماز و حضور قلب در نماز است. قرآن کریم می‌فرماید: «الا بذکرالله تطمئنّ القلوب»؛ تنها با یاد و نام خدا قلبها آرامش پیدا می‌کند.[4]
نماز، معراج مؤمن است و این عروج نه در فضای باز آسمان، بلکه در فضای معنویت و بندگی و برای رسیدن به قرب پروردگار و آرامش واقعی است. وقتی چنین شد، باعث شکفتگی و طراوت وجود و روشنی دل انسان و آرامش می‌شود و لذا پیامبر گرامی اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: «جعلَ الله قرهَ عینی فی الصلاه»؛ خداوند روشنایی چشم وخوشحالیم را در نماز قرار داده است.[5]
این نماز و یاد خداست که باعث نهی انسان از تباهی و کارهای خلاف می‌شود؛ چون اگر نماز با حضور قلب و با حال معنوی انجام شود و طبق شرایط ظاهری و باطنی اقامه گردد، باعث می‌شود که انسان به سوی نور و صفا حرکت کند و دیگر به پلیدی و تباهی علاقه‌ای نداشته باشد و منکرات را کنار می‌گذارد. قرآن کریم می‌فرماید: «نماز را به پا دارید و خوب اقامه کنید که همانا نماز انسان را از بدی و پستی باز می‌دارد.[6]
البته وقتی نماز این خاصیت را خواهد داشت که انسان آن را با آداب و شرایط خاص به جا آورده و نماز را کامل و درست انجام دهد و گوش به فرمان نماز باشد و با حال معنوی و معرفت ویژه، این عبادت سترگ را انجام دهد.
روایت شده است که جوانی از انصار پشت سر پیامبر نماز می‌خواند ولی مرتکب کار حرام هم می‌شد، این خبر را به پیامبر رساندند، و حضرت فرمود: سرانجام روزی نمازش او را از گناه باز می‌دارد، چیزی نگذشت که آن جوان توبه نمود و جزء مؤمنان واقعی گردید.[7]
خلاصه این که در جواب سؤال شما باید عرض کنم که نمی‌توان آدم با نماز را با افراد بی‌نماز مقایسه کرد. نماز خوان مقامی بس رفیع دارد؛ ولی باید مواظب باشیم تا ثواب نماز خود را با اعمال زشت تباه نسازیم. و اگر خدای ناکرده کسی گرفتار گناه است، نماز را باید جدی‌تر اقامه کند و سعی کند آن را در اول وقت و با حضور قلب انجام دهد تا به مرور زمان، این نماز، او را متوجه کردار بدش کند و از گناه باز دارد. و باید متوجه باشد که گناه، دل انسان را سیاه می‌کند و جهنم را برایش شعله‌ور می‌سازد و عذاب الهی بسیار شدید است. و انسان نباید غافل باشد و سعی کند با انجام عبادات و دستورات الهی خود را برای آن روز بزرگ (قیامت) آماده سازد. و اگر کسی در جوانی خود را پاک نگهدارد ارزش بسیار زیادی نزد خداوند متعال دارد و خداوند دستش را می‌گیرد.
در جوانی پاک بودن شیوه پیغمبری است
ورنه هر گبری به پیری می‌شود پرهیزکار
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مطهری . مرتضی . طهارت روح . گرد آورنده حسین واعظی نژاد . ستاد اقامه نماز . 1381 .
2. موسوی خمینی . روح الله . آداب نماز . موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام . 1372 .
3. حسن . راشدی . نماز شناسی . ج 1 و 2 . ستاد اقامه نماز . 1380 .
پی نوشت ها:
[1] . من لایحضره الفقیه . ج 1 . باب فضل نماز . ح 639 . بیروت . دار الاصول . 1413 ق .
[2] . راشدی . حسن . نماز شناسی . ج 1 . ص 179 . ستاد اقامه نماز . 1380 .
[3] . مجلسی . محمدباقر . بحار الانوار . ج82 . ص202 . بیروت . دار التراث العربی . 1403 ق .
[4] . رعد/28 .
[5] . مجلسی . بحار الانوار . ج 77 . ص 79 . دار التراث العربی . 1403 ق .
[6] . عنکبوت/45 .
[7] . موسوی خمینی . روح الله . آداب نماز . ص 47 . موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام . 1370 .
