حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
جَعَلَ اللهُ الایمانَ تَطهیراً مِنَ الشِّرکِ، وَ الصَّلاهَ تَنزیهًا لَکُم عَن الکِبرِ، وَ الزّکاهَ تَزکیَهً لِلنَّفسِ وَ نَماءً فِی الرِّزقِ، وَ الصّیامَ تَثبیتًا لِلإخلاصِ، وَالحَجَّ تشییداً لِلدّین؛
خداوند ایمان را مایه ی پاک سازی از شرک قرار داد، و نماز را وسیله ی دور ساختن شما از تکبّر، و زکات را برای تزکیه ی نفس و افزایش رزق و روزی، و روزه را برای استوار سازی اخلاص و حج را برای تقویت و استحکام دین.
الاحتجاج طبرسی، ج 1، ص 134
شرح حدیث:
واجبات الهی و تکالیف شرعی هیچ کدام بی حکمت و دلیل نیست.
آثار آن گاهی به فرد بر می گردد و گاهی به جامعه، گاهی دنیوی است، گاهی اخروی، گاهی مادی و معیشتی است و گاهی معنوی و روحی.
در این حدیث، حضرت زهرا (علیها السّلام) به حکمت تشریع برخی از احکام الهی اشاره فرموده است.
ایمان صحیح و ناب، انسان را از آلودگی اعتقادی به شرک پاک می کند. نماز و عبادت با تأثیر روحی که دارد، حالت خضوع و فروتنی پیش می آورد و از کبر و غرور باز می دارد.
زکات مال و پرداخت این مالیات الهی و حقوق مالی، هم فقر را از جامعه می زداید، هم وسعت رزق را برای زکات دهنده فراهم می آورد، هم از وابستگی او به مادّیات می کاهد و او را تزکیه می کند.
روزه چون عبادتی همراه با امساک و پرهیز است و نمود خارجی ندارد، خلوص را در جان روزه دار نهادینه می سازد.
حج و زیارت خانه ی خدا نیز تجدید عهد با توحید و کعبه و قبله و پیامبر و اهل بیت علیهم السّلام است و مظهر شکوه امت اسلامی و همبستگی جهانی پیروان اسلام و قرآن است، از این رو پایه های دین را محکم می کند.
این گوشه ای از فلسفه ی احکام الهی است.
مسلمان چون به حکمت خدا عقیده دارد، همه ی فرمان های او را با جان و دل می پذیرد.
منبع: حکمت های فاطمی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از حضرت فاطمه علیها السّلام)، جواد محدثی.