قرآن کریم، چشمه زلال ناب ترین معارف الهی و ماندگارترین حکمت‌ها و دانش‌های مورد نیاز بشر است. کتابی است سراسر راستی و درستی که خبرهای گذشته و آینده جهان را بیان کرده است و هیچ حقیقتی را فروگذار نکرده است. البته روشن است که حجم بسیار گسترده حقایق عالم در ژرفای آیات الهی نهفته است و تنها آنها که به عمق معانی آن دست یابند به آن واقعیات پی خواهند برد و آنان اهل قرآن و مفسران حقیقی آن یعنی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) و خاندان پاک او هستند.
قیام و انقلاب آخرین سفیر الهی از بزرگترین حقایق جهان است که در آیات فراوانی از قرآن کریم به آن اشاره شده و روایات بسیاری در تفسیر آن آیات نقل گردیده است که به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
در سوره انبیاء آیه 105 آمده است:
وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرَ أَنَّ الاَْرْضَ یرِثُها عِبادِی الصّالِحُونَ؛
«همانا در زبور پس از ذکر [ تورات ] نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد.»
امام باقر (علیه السلام) فرمود:
«مقصود از بندگان شایسته‌ای که زمین را به ارث می‌برند، امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و یاران او هستند.»1
همچنین در بخشی از آیه 86 از سوره هود آمده است:
… بَقِیهُ اللّهِ خَیرٌ لَکُمْ اِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ؛
«بقیه الله برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید.»
امام باقر(علیه السلام) فرمود:
«وقتی [امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ] ظهور کند بر دیوار کعبه تکیه زند و اولین سخنی که بر زبان جاری کند این آیه است. سپس می‌فرماید: «اَنَا بَقِیهُ اللّهِ فی اَرْضِهِ وَ خَلیفَتُهُ وَ حُجَّتُهُ عَلَیکُمْ» من «بقیه الله» در زمین و جانشین او و حجّت او بر شما هستم. پس هر کسی بخواهد بر او سلام کند گوید: «اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا بَقِیهَ اللّهِ فی اَرْضِهِ».2
و در سوره حدید آیه 17 فرموده است:
اِعْلَمُوا اَنَّ اللّهَ یحْیی الاَْرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قَدْ بَینّا لَکُمُ الاْیاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ؛
«بدانید خداوند زمین را پس از مرگ آن زنده می‌کند. ما آیات [خود] را برای شما بیان کردیم، باشد که بیندیشید.»
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
مراد این است که خداوند زمین را به واسطه عدالت حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در دوران ظهورش زنده خواهد کرد پس از آن که به سبب ستم سردمداران گمراهی مرده باشد.3
و نیز در سوره قصص آیه 5 می‌فرماید:
وَ نُریدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الاَْرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ اَئِمَّهً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ؛
«و ما اراده می‌کنیم بر مستضعفان زمین، منّت نهیم و آنان را پیشوایان ]مردم [و وارثان زمین قرار دهیم.»
امام علی(علیه السلام) فرمود:
«مقصود [از مستضعفان] خاندان پیامبرند. خداوند پس از تلاش و رنجشان، «مهدی» این دودمان را برمی انگیزد و آنان را به اوج شکوه و عزت و اقتدار می‌رساند و دشمنانشان را به سختی ذلیل می‌سازد.»4
از نمونه‌های بالا روشن می‌شود که برای برداشت حقایق از قرآن، تنها نباید به ظاهر آیات بسنده کرد؛ بلکه بسیاری از واقعیت‌های عالم در درون آیات قرآن نهفته است5 که اهل‌بیت(علیهم السلام) به عنوان مفسران واقعی قرآن، بیان کننده آن هستند. بنابراین اگرچه آیاتی از قرآن، در ظاهر مربوط به یک رویداد در زمان و مکان خاصی است ولی مانع از آن نیست که در زمان‌های بعد و برای آیندگان، مصداق پیدا کند و درباره آنان نیز جاری گردد و همین رمز جاودانگی قرآن برای همه نسل‌هاست.
بر این اساس، با اینکه آیه 5 سوره قصص درباره قوم بنی اسرائیل نازل شده و جریان پیروزی آنها بر فرعونیان را بیان می‌کند ولی در روایات متعدّد این آیه بر قیام امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) و روزگار ظهور او منطبق گردیده است و دقت در متن آیه هم نشان می‌دهد که حاکمیت مستضعفان بر مستکبران، یک سنّت و اراده الهی است که اختصاص به زمان و مکان و افراد خاصّی ندارد.
پی نوشت ها:
1. تفسیر قمى، ج 2، ص 52.
2 کمال الدین، ج 1، باب 32، ح 16، ص 603.
3. الغیبه نعمانى، ص 32.
4. الغیبه طوسى، ح 143، ص 184.
5 پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) در این باره فرموده‌اند: «ما فی القرآن آیه الا و لها ظهر و بطن یعنی در قرآن آیه‌ای نیست مگر اینکه ظاهر و باطنی (درونی) دارد.» (بحارالانوار، ج92، ص94)
