بخش اوّل: اهمیّت بهداشت
1. پاکیزگى محبوب خدا
عَنْ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله:
إنَّ اللّه َ طَیِّبٌ یُحِبُّ الطَیِّبَ، نَظیفٌ یُحِبُّ النَّظافَهَ.
[ میزان الحکمه ج 4 ص 3302 ح 20314] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند پاک و پاکیزه است و پاکیزگى را دوست دارد، تمیز است و تمیزى را دوست دارد.
2. بهشت جایگاه پاکیزگان
عَنْ رَسْولِ اللّه صلی الله علیه و آله:
إنَّ اْلإسْلامَ نَظیفٌ فَتَنَظَّفُوا، فَإنَّهُ لایَدْخُلُ الْجَنَّهَ إلاّ نَظیفٌ
[ کنزالعمال 9:278 ح 26007] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اسلام پاک و پاکیزه است پس شما هم پاکیزه باشید، زیرا جز انسان پاکیزه کسى وارد بهشت نمى شود.
3. اخلاق پیامبران علیهم‌السلام
عَنِ الرِّضا علیه السلام قالَ:
مِنْ أخْلاقِ الأنْبِیاءِ التَّـنَظُّفُ.
[ تحف العقول: 442] امام رضا علیه السلام فرمود: پاکیزگى از اخلاق پیامبران است.
4. تشویق به تمیزى
قال الراوی:
کانَ صَلَّى اللّه ُ عَلَیهِ وَ آلِهِ یَحُّثُ اُمَّتَهُ عَلَى النَّظافَهِ.
[ مسندرک الوسائل 16: 319 ح 3468] راوی می گوید: پیامبر گرامى اسلام صلی الله علیه و آله امّت خود را به پاکیزگى تشویق و ترغیب مى کرد.
5. نظافت و ایمان
قالَ رَسْولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله:
تَخَلَّلُوا فَإنَّهُ مِنَ النَّظافَهِ، وَالنَّظافَهُ مِنَ الإیمانِ، وَ الایمانُ وَ صاحِبُهُ فى الْجَنَّهِ.
[ مسندرک الوسائل 16: 319 ح 3468] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خلال کنید، [ خلال کردن: تمیز کردن دندان از آنچه لابه لاى آن مى ماند.] زیرا خلال کردن از نظافت است و نظـافت از ایمــان اسـت و ایمان و مؤمن در بهشت خواهد بود.
بخش دوّم : نمونه‌هایى از توصیه‌هاى بهداشتى
6. بهداشت غذایى
قالَ أمیرُالْمُؤمِنینَ علیه السلام:
مَنْ سَرَّهُ اَنْ یَکْثُرَ خَیْرُ بَیْتِهِ فَلْیَتَوَضَّأْ عِنْدَ حُضُورِ طَعامِهِ، (یَعْنى غَسَلَ یَدَیْهِ).
[ روضه الواعظین: 306.] امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: کسى کـه دوسـت دارد، خیر و برکت خانه اش زیاد شود، هنگام غذا دستهاى خود را بشوید.
7. شستن دست
قالَ أبُوعَبْدِاللّه ِ علیه السلام:
اِغْسِلُوا أیْدِیَکُمْ قَبْلَ الطَّعامِ وَ بَعْدَهُ فَإنَّهُ یَنْفِى الْفَقْرَ وَ یَزیدُ فِى الْعُمْرِ.
[ وسائل الشیعه 16: 573 ح 10] امام صادق علیه السلام فرمود: دست هاى خود را قبل از غذا و بعد از آن بشویید، زیـرا این کار فقر را از بین مى بـرد و عمر انسان را زیاد مى کند.
8. بهداشت بدن
عَنْ أبِى الْحَسَنِ الرِّضا علیه السلام قالَ:
مَنْ أخَذَ مِنَ الحَّمامِ خَزَفَهً فَحَکَّ بِها جَسَدَهُ فَأصابَهُ الْبَرَصُ فَلایَلُومَنَّ إلاّ نَفْسَهُ، وَ مَنِ إغْتَسَلَ مِنَ الماءِ الذَّى قَدْ اُغْتُسِلَ فیهِ، فأصابَهُ الجُذامُ، فَلایَلُو مَنَّ إلاّ نَفْسَهُ.
[ کافى 6: 503 ح 38.] امام رضا علیه السلام فرمود: کسى که تکه سفالى را از حماّم بردارد و با آن بدنش را خارش دهد و دچار بیمارى پیسى شود، نباید جز خودش را سرزنش کند و هر کس از آبى کـه در آن شتسشو کرده اند، شستشو و غسل کند و دچار مرض جذام شود، جز خودش را سرزنش نکند.
9. بهداشت خانه
عَنْ عَلِىٍّ علیه السلام قالَ:
نَظِّفُوا بُیُوتَکُمْ مِنْ حُوْکِ الْعَنْکَبُوتِ، فَإنَّ تَرکَهُ فِى الْبَیْتِ یُورِثُ الْفَقْرَ.
[ وسائل الشیعه 5: 322 ح 6674] على علیه السلام فرمود: خانه هاى خود را از تارهاى عنکبوت پاک کنید، زیرا واگذاشتن آنها در خانه، تنگدستى مى آورد.
10. بهـداشت اطراف خانه
قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله:
اکْنِسُوا أفْنیتَکُمْ وَلاتَشُبَّهُوا بِالْیَهُودِ.
[ وسائل الشیعه 3: 571 ح 4] پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: حریم خانه هاى خودتان را جاروکنید وهمانند یهودیان نباشید.
11. بهداشت ظروف
عَنْ أبى عَبْدِاللّه ِ علیه السلام قالَ:
لاتَدَعُوا آنِیَتَکُمْ بِغَیْرِ غِطاءِ فَإنَّ الشَیْطانَ إذا لَمْ تُغَطَّ الآنِیَهُ بَزَقَ فیها وَأخَذَ مِمّا فیها ما شاءَ.
[ وسائل الشیعه 16: 615 ح 1] امام صادق علیه السلام فرمود: ظرف هایتان را بدون سرپوش نگذارید، چـون وقـتى ظرفى پوشـانده نشـود، شیطان (میکرب) در آن آب دهان مى ریزد و هر چه بخواهد از آنچه در آن است برمى دارد.
12. بهداشت مـو
قالَ أبُو عَبْدِاللّه ِ علیه السلام فى قَوْلِهِ تَعالى:
«خُذْوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ»: قالَ: اَلْمَشْطُ، فَإنَّ المَشْطَ یَجْلِبُ الرِّزقَ وَ یُحْسِنُ الشَعْرَ، وَ یُنْجِزُ الْحاجَهَ وَ یزیدُ فِی الصُّلْبِ وَ یَقطَعُ الْبَلْغَمَ.
[ روضه الواعظین: 308.] امام صادق علیه السلام در مورد آیه اى که مى گوید: «زینت خود را در مسجد همراه داشته باشید»، فـرمــود: منظور شانه کردن است، زیرا شانه کردن، روزى را به طرف انسان مى کشاند، مـو را زیبا مى کند، نیاز را برطرف مى سازد،قدرت را زیاد مى کند،و جلوى بلغم را مى گیرد.
13. بهداشت دهان و دنـدان
قالَ النَّبِىُّ صلی الله علیه و آله:
فِى السِّواکِ إثنَتَىْ عَشْرَهَ خَصْلَهً: هُوَ مُطَهِّرَهٌ لِلْفَمِ وَمَرْضاهٌ لِلرَّبِّ، یُبَیِّضُ الأسْنانَ وَیُذْهِبُ بِالْحَفْرِ وَیَقِلُّ الْبَلْغَمَ وَ یُشَهِّى الطَّعامَ وَ یُضاعِفُ الْحَسَناتَ وَ یُصابُ بِهِ السُّنَّهُ وَ یَحْضُرُهُ الْملائکَهَ وَ یَشُدُّ اللَّثَهَ وَهُوَ یَمُرُّ بِطَریقِهِ الْقُرآنُ وَ رَکْعَتَینِ بِسِواکٍ أحَبُّ إلَى اللّه ِ عز و جلمِنْ سَبْعینَ رَکْعَهً بِغَیْرِ سِواکٍ.
[ روضه الواعظین: 308.] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: مسواک کردن دوازده فایده دارد:
۱ـ دهـان را پاکـیزه مى کـند.
۲ـ موجب خشنودى پروردگار مى شود.
۳ـ دندانها را سفـید مى کـند.
۴ـ مانع پوسیدگى دندان مى شود.
۵ـ بلغـم را کـم مى کـند.
۶ـ غـذا را لذیذ مى سازد.
۷ـ حسنات را دو برابر مى کـند.
۸ـ با آن به سنت پیامبر عمل مى شود.
۹ـ ملائکه نزد او حاضر مى شوند.
۱۰ـ لـثه را محـکم مى کـند.
۱۱ـ از گذرگاه مسواک (دهان) قرآن عبور مى کند.
۱۲ـ دو رکعت نماز با مسواک پیش خدا محبوبتر است از هفتاد رکعت نماز بدون مسواک.
14. در سیره امامان علیهم‌السلام
عَن نَزارٍ قالَ:
رَأیْتُ أبَاالْحَسَنَ علیه السلام إذا تَوَضَّأَ قَبْلَ الطَّعامِ لَمْ یَمَسَّ الْمِنْدیلَ وَإذا تَوضَّأَ بَعْدَ الطَّعامِ مَسَّ الْمِنْدیلَ.
[ مکارم الاخلاق: 144] راوى مى گوید: امام هفتم را دیدم هنگامى که قبل از غذا دستها را مى شست، با دستمال آنها را خشک نمى کرد و هنگامى که بعد از غذا آنها را مى شست با دستمال پاک مى کرد.
15. بهداشت محیط
قالَ أمیرُالْمُؤمِنینَ علیه السلام:
أمَرَنا رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله.. بِدَفْنِ أرْبَعَهٍ: اَلشَّعْرَ، وَالسِّنَ وَ الظُّفْرَ، وَالدَّمَ.
[ روضه الواعظین: 308] على علیه السلام فرمود: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بما فرمان دادکه چهار چیز دفن گردد: مـو، دندان، ناخن، و خـون
16. بهداشت هفتگى
قالَ أبُو عَبْدِاللّه ِ علیه السلام:
تَقلیمُ الأظفارِ وَأخْذُ الشّـارِبِ مِنْ جُمْعَهٍ إلى جُمْعَهٍ أمانَ مٌنَ الْجُذامِ.
[ روضه الواعظین: 308] امام صادق علیه السلام فرمود: کوتاه کردن ناخنها و گرفتن سبیل در هر جمعه انسـان را از جـذام ایمن مى گـرداند.
17. بهداشت در ظـرف آب
قالَ أمیرُالْمُؤمِنینَ علیه السلام:
لاتَشْرَبُوا الْماءَ مِنْ ثُلْمَهِ الإناءِ وَ لا مِنْ عُرْوَتِهِ فَإنَّ الشَّیْطانَ یَقْعُدُ عَلَى الْعُرْوَهِ وَالثُّلْمَهِ.
[ کافى 6: 385 ح 5] امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: از قسمت ترک خورده و طرف دستگیره ظرف، آب نخورید، زیرا شیطان (میکرب) روى دستگیره و قسمت شکافته مستقر مى شود.
18. مسواک، خلال، حجـامت
عَنْ أبى جَمیلَهَ، قالَ لى أبُوعَبْدِاللّه ِ علیه السلام:
نَزَلَ جَبْرَئیلُ علیه السلام عَلى رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله بِالسِّواکِ وَ الْخِلالِ وَ الْحَجامَهِ
[ کافى 6: 376 ح 2] امام صادق علیه السلام فرمود: جبرئیل علیه السلام دستور مسواک و خلال و حجامت را بـراى پیـامبر خــدا صلی الله علیه و آله آورد.
19. میزان مصرف دارو
قالَ أبُو عَبْدِاللّه ِ علیه السلام وَ هُوَ یُوصى رَجُلاً فَقالَ لَهُ:
إقْلِلْ مِنْ شُرْبِ الْماءِ فَإنَّهُ یُمِدُّ کُلَّ داءٍ وَاْجتَنِبْ الدَّواءَ ماَاْحتَمَل بَدَنُکَ الدّاءَ.
[ کافى 6: 382 ح 2] امام صادق علیه السلام در سفارشى به شخصى فرمود: آب کم بنوش زیرا هر دردى را استمرار مى بخشد، و تا آنجا که بدن تو تحمل درد دارد از دارو بپرهیز.
20. میزان مراجعه به پـزشک
عَنْ بَکْرِ بنِ صالِحِ الْجَعْفَرىّ قالَ:
سَمِعْتُ أبَاالْحَسَنِ مُوسَى بنِ جَعْفَرَ علیه السلام یَقُولُ: إدْفَعُوا مُعالَجَهَ اْلأطبّاءِ مَااْندَفَعَ الدّاءُ عَنْکُمْ فَإنَّهُ بِمَنْزِلَهِ الْبِناءِ! قَلیلُهُ یَجُّرُ إلى کَثیرِهِ.
[ بحار الانوار81: 207 ح 17] امام موسى بن جعفر علیهماالسلام مى فرماید: از مراجعه به پزشک تا زمانى که توان تحمل دارید بپرهیزید، زیرا پیش طبیب رفتن همانند (تعمیر) ساختمان است که مقدار کم آن به زیاد آن منتهى مى شود.
بخش سوّم: آداب غذا خورى صحیح
21. آداب غذاخورى
قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله:
کُلْ وَ أنْتَ تَشْتَهى، وَ أمْسِکْ وَ أنْتَ تَشْتَهى.
[ بحار الانوار 62: 290.] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامى که احساس گرسنگى کردى بخور و هنوز که اشتها دارى از خوردن دست بکش.
22. توصیه‌هاى مهّم تندرستى
قالَ أمیرُالْمُؤمِنینَ عَلىَّ بنَ أبى طالِبٍ علیه السلام لِلْحَسَنِ إبْنِهِ علیه السلام:
یا بُنَّىَ ألا اُعَلِّمُکَ أرْبَعَ خِصالٍ تَسْتَغْنى بِها عَنِ الطَّبِّ. فَقالَ: بَلى یا أمیرَالْمؤمِنینَ، قالَ: لاتَجْلِسْ عَلَى الطَّعامِ إلاّ وَأنْتَ جائعٌ وَلاتَقُمْ عَنِ الطَّعامِ إلاّ وَأنْتَ تَشْتَهیهِ، وَجـَوِّدِ الْمَضْغَ، وَإذا نُمْتَ فَاعْرِضْ نَفْسَکَ عَلَى الْخَلاءِ، فَإذَا اْستَعْمَلْتَ هذا إسْتَغْنَیْتَ عَنِ الطِّبِّ.
[ خصال صدوق: 228 ح 67.] امیرالمؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام به امام حسن علیه السلام فرمود: اى فرزندم! آیا چهار نکته به تو بیاموزم تا با مراعات آنها از طب و طبابت بى نیاز شوى؟ عرض کرد: بلى اى امیرمؤمنان. فرمود: بر غذا ننشین مگر اینکه گرسنه باشى، و از غذا خوردن برنخیز مگر زمانى که هنوز میل به غذا دارى، جویدن غذا را خوب و کامل انجام بده، و قبل از خواب به دستشویى برو، اگر اینها را انجام دهى از طب بى نیاز خواهى شد.
23. طـول دادن صرف غـذا
قالَ الْمُفیدُ رَحِمَهُ اللّه ِ: وَ رُوِى:
أطیلُوا الجُلُوسَ عَلَى الْمَوائِد، فَإنَّها أوقاتٌ لاتُحْسَبُ مِنْ أعْمارِکُمْ.
[ الاختصاص: 253] مرحوم شیخ مفید گوید: روایت شده است که: نشستن بر سر سفـره را طـولانى کنید، زیرا این اوقات از عمر شما به حساب نمى آید.
24. رژیم غذایى
قالَ النَّبِىُّ صلی الله علیه و آله:
اَلْمِعْدَهُ بَیْتُ کُلِّ داءٍ، وَالْحِمْیَهُ رَأْسُ کُلِّ دَواءٍ، وَأعْطِ کُلِّ نَفْسٍ ما عَوَّدْتَها.
[ بحار الانوار 62: 290] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمـود: معده جایگاه همه دردهاست و پرهیز اساس همه دواهاست، هر نفسى را به هرچه عادت داده اى به او بده.
25. پـى آمـد غذاى بى‌برنامه
عَنْ أبى عَبْدِاللّه ِ علیه السلام قالَ:
اَلأکْلُ عَلَى الشَّبَعِ یُورِثُ الْبَرَصَ.
[ کافى 6:269 ح 7] امام صادق علیه السلام فرمود: خـوردن در حـال سـیرى موجب مرض پیسى خواهد شد.
26. مقدار غذا و آب
عَنْ أبى عَبْدِاللّه ِ علیه السلام قالَ:
إنَّ اللّه َ یُبْغِضُ کَثْرَهَ اْلأکْلِ،وَقالَ: لَیْسَ لاِبْنِ آدَمَ بُدٌّ مِنْ أکْلَهٍ یُقیمُ بِها صُلْبَهُ، فَإذا أکَلَ اَحَدُکُمْ طَعاماً فَلْیَجْعَلِ ثُلْثَ بَطْنِهِ لِلطَّعامِ وَثُلْثَ بَطْنِهِ لِلشُّرْبِ وَثُلْثَ بَطْنِهِ لِلنَّفَسِ، وَلا تَسَمَنّوُا تَسَمُنَّ الْخَنازیرَ لِلذِّبِحِ.
[ کافى 6: 269 ح 9] امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند از پرخورى بیزار است. و فرمود: انسان ناچار باید غذا بخورد تا سرپا باشد، پس هنگامى که شخصى غذا مى خورد یک سوم شکم را براى غذا در نظر بگیرد ویک سوم آنرا براى آشامیدنیها نگهدارد و یک سوم آنرا هم براى نفس کشیدن خالى بگذارد. و بعد فرمود: همانند خوکها که براى ذبح چاق مى شوند، شما چاق نشوید.
27. پیرى زودرس
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام:
أرْبَعَهٌ تُهْرِمُ قْبلَ أوانِ الْهِرَمِ: أکْلُ القَدیدِ، وَ الْقُـعُودُ عَلَى النَّداوَهِ، وَ الصُّعُودُ فِى الدَّرَجِ، وْمُجامَعَهُ العَجُوزِ.
[ تحف العقول: 506.] امام صادق علیه السلام فرمود: چهار چیز سبب پیرى زودرس است: خوردن گوشت خوک، نشستن برجاى نمناک، بـالا رفـتن از پـلّه و آمیزش بـا پیرزن.
28. ملاک حرام و حـلال بودن
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام:
کُلُّ شَىِ?مِنَ الحَبِّ مِمّا یَکُونُ فیهِ غِذاءُ الإنْسانِ فی بَدَنِهِ وَ قُوتُهُ فَحـَلالٌ أکْلُهُ وَکُلُّ شَىٍ? تَکُونُ فیِه المَضَرَّهُ عَلَى الإنْسانِ فی بَدَنِهِ فَحَرامٌ أکْلُهُ إلاّفى حالِ الضَّرُورَهِ …
[ تحف العقول: 540] امام صادق علیه السلام فرمود: انواع حبوبات و میوجات و سبزیجات که از زمین مى روید که براى بدن و تقویت انسان مفید باشد، حلال است و آنچه براى بدن مضرّ باشد حرام است، مگر در حال ناچارى…
بخش چهارم: آثار کم خورى
29. کم خــورى
قالَ الصّادِقُ علیه السلام:
قِلَّهُ اْلأکْلِ مَحْمُودُ فى کُلِّ حالٍ، وَ عِنْدَ کُلِّ قَوْمٍ، لِأنَّ فیهِ الْمَصْلَحَهُ لِلظّاهِرِ وَ الْباطِنِ …
[ مستدرک الوسائل 16:211ح 12] امام صادق علیه السلام فرمود: کم خورى در همه حال و پیش همه ملتها پسـندیـده اسـت، زیرا مصلحت درون و برون انسان در آن است.
30. انسان سبک بال
قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله:
مَن قَلَّ أکْلُهُ قَلَّ حِسابُهُ.
[ بحار الانوار 62:292] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: کسى که کـم بخورد، حساب و کتاب او نیز کم و آسان خـواهد بود.
31. نشانه شایستگى
عَنْ أمیرِالْمُؤمِنینَ علیه السلام أنَّهُ قالَ:
إذا أرادَ اللّه ُ سُبْحانَهُ صَلاحَ عَبْدِهِ، ألْهَمَهُ قِلَّهَ الْکَلامِ، وَ قِلَّهَ الطَّعامِ وَ قِلَّهَ اَلْمَنامِ.
[ مستدرک الوسائل 16: 123 ح 19] امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: اگر خداوند صلاح و رستگارى بنده اى را بخواهد، به او الهـام مى کـند که: کم سخن گوید، کم بخورد و کم بخوابد.
32. نتیجه پُرخورى
عَنْ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ:
لاتَشْبَعُوا فَیُطْفَأُ نُورُ الْمَعْرِفَهِ مِنْ قُلُوبِکُمْ.
[ مستدرک 16: 218 ح 12] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خود را بطور کامل سیر نکنید، زیرا نور معرفت در قلبهاى شما خاموش مى گردد.
اندرون ازطعام خالى دارتا در آن نور معرفت بینى
تهى از حکمتى به علت آنکه پرى از طعام، تابینى
33. آثار کم خورى
عَن عَلِىٍ علیه السلام:
قِلَّهُ الْغِذاءِ اَکْرَمُ لِلنَّفسِ وَأدْوَمُ لِلصَحَّهِ.
[ مستدرک 16: 214 ح 19.] على علیه السلام فرمود: کم خورى، کرامت انسان را بیشتر و تندرستى اش را طولانى تر مى سازد.
34. طغیان شـکم
عَنْ أبى بَصیرِ: عَن أبى عَبْدِاللّه ِ علیه السلام قالَ لى:
إنَّ الْبَطْنَ لَیَطْغى مِنْ أکْلِهِ وَ أقْرَبُ مایَکُونُ الْعَبْدُ مِنَ اللّه ِ جَلَّ وعَزَّ إذا خَفَّ بَطْنُهُ وَ أبْغَضُ مایَکُونُ الْعَبْدُ إلَى اللّه ِ عز و جل إذَا امْتَلَأ بَطَنُهُ.
[ کافى 6: 269 ح 4] امام صادق علیه السلام به ابو بصیر فرمود: شکم از خوردن طغیان مى کند، و نزدیکترین حالات انسان به خدا هنگامى است که شکمش سبک باشد و منفورترین حالت انسان نزد خدا وقتى است که شکمش پُر باشد.
35. پرخورى و اسراف
عَنْ عَلِىٍّ علیه السلام قالَ:
قِلَّهُ اْلأ کْلِ مِنَ الْعِفافِ، وَ کَثْرتُهُ مِن الاْءسْـرافِ.
على علیه السلام فرمود: کم خـورى از پاکدامنى است و پُرخـورى از اسـراف است .
بخش پنجم: آثار پُرخـورى
36. ریشه بیماریها
عَنْ أبى عَبْدِاللّه علیه السلام قالَ:
کُلُّ داءٍ مِنَ التُّخَمَهِ ماخَلاَ الحُمّى، فَإنَّها تَرِدُ وُرُوداً.
[ کافى 6: 269 ح 8] امام صادق علیه السلام فرمود: ریشه همه بیمارى ها و دردها پرخورى است، جز تب کردن که گاهى بى سبب به انسان مى رسد.
37. پى‌آمد پُرخورى
عَنِ النَّبِىّ صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ:
إیّاکُمْ وَالْبِطْنَهَ فَإنَّها مُفسِدَهٌ لِلْبَدَنِ و مُوَرِّثَهٌ لِلسُّقمِ وَ مُکْسِلَهٌ عَنِ العِبادَهِ.
[ مستدرک الوسائل 16: 210 ح 6] پیامبر اکرم فرمود: از پرخورى بپرهـیزید، چون بـدن را تباه مى کند، بیمارى پدید مى آورد و سست کننده از عبادت است.
38. عامل تباهى بدن
عَنْ جَعْفَرِ بنِ مُحمَّدٍ علیهماالسلام أنَّهُ قالَ:
فَسادُ الْجَسَدِ فى کَـثْرَهِ الطَّعامِ، وَ فَسـادُ الـزَّرْعِ فى کَسْبِ الآثـامِ، وَ فَسادُ الْمَعْرِفَهِ فى تَرْکِ الصَّلاهِ عَلى خَیرِاْلاَنامِ.
[ مستدرک الوسائل 16: 213 .] امام صادق علیه السلام فرمود: تباهى بدن در پرخورى است، تباهى زراعت در اثر ارتکاب گناهان است، و تباهى شناخت در درود نفرستادن بر بهترین انسانها یعنى پیامبر است.
39. ویژگیـهاى دنیاگرایان
عَنْ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله:
عَنِ اللّه ِ عز و جل أنَّهُ قالَ لَهُ لَیْلَهُ الإسراءِ: یا أحمَدُ، اَبْغِضِ الدُّنیا وأهْلَها، وَأحِبَّ الآخِرَهَ وَأهْلَها ، قالَ: یارَبِّ، وَمَنْ أهْلُ الدُّنیا، وَ مَنْ أهْلُ الآخِرَهِ؟ قالَ: أهْلُ الدُّنْیا مَنْ کَثُرَ أکْلُهُ وَضِحْکُهُ ونَوْمُهُ وَغَضَبُهُ …
[ مستدرک الوسائل 16: 212 ح 13] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند عزیز وجلیل شب معراج فرمود: اى احمد! نسبت به دنیا واهل آن خشمگین باش، و آخرت واهلش را دوست بدار. پیامبر گفت: پروردگار! اهل دنیا واهل آخرت کیانند؟ خداوند فرمود: اهـل دنیا کسى است که پُرخور، پُرخنده، پُرخواب و پُرخشـم باشد…
40. سیره علوى در خوردن
قالَ أمیرُالْمُؤمِنینَ علیه السلام:
مَا اتَّخَمْتُ قَطُّ. فَقیلَ لَهُ: وَلِمَ؟ قالَ: مارَفَعْتُ لُقْمَهً إلى فَمى إلاّذَکَرْتُ اسْمَ اللّه ِ عَلَیها
[ بحارالانوار 66: 412] امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: من هرگز پُرخورى نکردم. گفته شد چرا؟ فرمود: زیرا هر لقمه اى را که به طرف دهانم بردم نام خدا را بر آن خواندم.
منبع : چهل حدیث «بهداشت و تندرستی»، محمود شریفی‏.