برخی در مورد قتل و کشتار در دوران ظهور افراط می­کنند و از امام مهدی(عج) و یارانش چهره­ای خشن ارائه می­دهند؛ آنان به روایاتی استدلال می­کنند که در آنها به کشته شدن بیشترمردم واینکه از کشته­ها، پُشته ساخته می­شود و جوی خون جاری می گردد، اشاره شده است.
برخی دیگر، تفریط می کنند و می­گویند: حتی به مقدار خون در ظرف حجامت خون­ریزی نمی­شود!

بررسی اخبار و روایات

اخباری که در آن­ها کشتار در حجم وسیعی مطرح شده­اند، بر دوقسم است:
الف) یک سری از آنها، مربوط به قبل از ظهور است و هیچ ربطی به دوران ظهور ندارند. این روایات عموماً ضعیف هستند و اگر هم این گونه نباشند، هیچ گونه ارتباطی با بحث ما، یعنی قتل ها در دوران حکومت امام مهدی(عج) ندارند.
ب) دسته دیگر مربوط به هنگام ظهور و حکومت امام مهدی(عج) می­باشند که خود دو گونه­اند:
1. روایاتی که از طریق اهل سنت است و بیشتر آنها، مشکل سندی دارد، و برخی دیگر، به پیامبر اکرم(ص) منتهی نمی شوند بلکه از افرادی مانند «کعب الاحبار» که در زمان آن حضرت مسلمان نشده بود، نقل شده است.
2. احادیثی که از طریق اهل بیت (ع) نقل شده است و در ادامه مقاله به آنها می پردازیم.

اندیشه تفریطی در کشتار به هنگام ظهور

گروهی معتقدند: امام مهدی(عج)، از طریق ولایت و تصّرف تکوینی، همه مردم را مطیع می کند و کارها را با اعجاز و از راههای غیر عادی انجام می­دهد، بنابراین کشتار، خیلی اندک خواهد بود!
برای دریافت پاسخ به حدیثی از امام باقر(ع) متمسّک می­شویم:
بشیر گوید: به امام باقر(ع) گفتم: «عده­ای می­گویند، هنگامی که آن امر روی دهد، همه کارها برای او درست و استوار می­گردد و به اندازه یک ظرف حجامت هم خون نمی­ریزد»!
فرمود: «هرگز چنین نیست! سوگند به آن که جانم در دست اوست؛ کار به آنجایی انجامد که ما و شما عرق و خون بسته شده را پاک خواهیم کرد(کنایه از سختی ها و دشواری های جنگ است که موجب پدید آمدن عرق و ایجاد زخمهای خونین می شود)».
تمامی کارها در زمان قیام امام مهدی(عج) به خودی خود و با اعجاز صورت نمی­پذیرد، هر چند در ولایت تکوینی حضرت و سایر امامان(ع) هیچ گونه تردیدی نیست.
مطابق روایات متعدد نمی­توانیم ادعا کنیم که در هنگام ظهور هیچ قتلی رخ نمی دهد؛ زیرا در آن دوران بحث از اجرای حدود الهی و اقامه عدل جهانی است و مسلما این امر عظیم ، بدون برطرف کردن موانع میسّر نمی­شود.
از طرفی، تاریخ گواهی می­دهد که پیامبر اکرم(ص) و معصومان(ع) سعی داشته­اند، امور را به طور عادی و در مسیر طبیعی انجام دهند.
به هر حال، لزومی ندارد که ادعا کنیم امام مهدی(عج) تمام کارهایش را از طریق اعجاز انجام می­دهد و هیچ خونی ریخته نخواهد شد.

اندیشه افراطی در کشتار به هنگام ظهور

در احادیثی که از طریق اهل سنت رسیده ­است، خونریزی­های زیاد و وحشتناک ذکر شده است. اینک، به نقد و بررسی یکی از آنها می پردازیم؛
یوسف بن یحیی شافعی در کتاب «عقدالدرر» روایتی را از امیرمؤمنان(ع) درباره حوادث روم نقل می­کند و می­گوید: «پس مسلمانان، سه تکبیر می­گویند و مانند ریگ و شن های روانی که از بلندی­ها فرو می­ریزند، داخل (روم) می­شوند و در آنجا پانصدهزار جنگجو را می کشند و غنائم و اموال را به طور مساوی تقسیم می­کنند، و به هر یک از آنان صدهزار دینار و صد کنیز و یا غلام می­رسد.»
این روایت مشکل سندی دارد و از نظر محتوا قابل اعتماد نیست، پیداست که جاعلان این گونه احادیث در خدمت حکومت­های ظالم بوده­اند و به جهت توجیه پاره­ای از جنگ­های پس از پیامبر اکرم(ص) این چنین احادیث مجعولی را وارد کتابهای روایی کرده­اند.
خلاصه این که یک دسته از روایات در مورد خون­ریزیها، مربوط به دوران قبل از ظهور است و دسته دیگر از مجعولات و اسرائیلیات است که با هدف و انگیزه­های مختلف مانند خدشه­دار کردن چهره نهضت جهانی و حکومت حضرت مهدی(عج) و یا توجیه کشتارها در فتوحات سابق و… وارد کتابهای روایی شده است.

برنامه امام (عج) برای قیام

یقیناً، پیش از ظهور و مقارن آن ، ستمگران خونریزی بر دنیا حاکم­اند که از هیچ جنایتی فرو نمی گذارند. حال امامی که قیام می­کند در برابر این همه کج روی ها و بیدادگریها، چگونه باید برخورد کند تا جهان را پر از عدل و داد سازد؟
بی­تردید معاندانی که دستشان به خون بشریت آلوده است و یا مقامشان به خطر افتاده ، در مقابل حرکت اصلاح گرانه امام(عج) ایستادگی می­کنند.
بنابراین، امامی که قیام می­کند و مأموریت تشکیل حکومت جهانی اسلام را دارد، باید برنامه داشته باشد. در این جا مروری به این برنامه ها خواهیم داشت:

الف) تربیت سپاهیان و تدارک مقدمات نبرد

امام مهدی(عج) برای به ثمر رساندن انقلاب جهانی، ناگزیر از جنگ خواهد بود و در مقابلش، دشمنان تا دندان مسلح با در دست داشتن امکانات گسترده اقتصادی ، نظامی و سیاسی، پرچم مخالفت برمی­دارند و مانع اصلاح گری امام مهدی(عج) می شوند. لذا قبل از قیام، جنگاوران دریادل و کارآمدی، تربیت می شوند و تعداد آنان در برخی 10هزار نفر و در تعدادی 100 هزار نفر و.. ذکر شده است.

ب) تجهیزات جنگی و وسیله دفاعی

تجهیزات آنان طبق روایتی از امام صادق(ع)، از آهن – اما نه آهن شناخته شده – است که اگر یکی از آنان، با آن بر کوهی ضربه زند، آن را دو نیم می کند.

ج) قاطعیت امام در رویارویی با دشمنان

امام مهدی(عج) به اقامه حدود الهی می­پردازد و در برخورد با دشمنان از یک نوع مجازات استفاده نمی­کند بلکه نسبت به جرم اشخاص، مجازات متناسب را اجرا می­کند.
ائمه اطهار(ع) مایه رحمت­اند و مقتضی رحمت آنان برداشتن موانع از سر راه است.
با توجه به شرایط ویژه ظهور، قاطعیت امام(عج) با دشمنان و ایجاد رعب و وحشت در میان آنان، هر مخالف ستمکاری را به تسلیم وا می­دارد.
بنابراین، اکثریت مردمِ مظلوم و ستمدیده از کسانی خواهند بود که امام مهدی(عج) آنان را مورد لطف قرار می­دهد و تنها گروهی اندک مقاومت نشان می­دهند و این جاست که چاره ای جز شمشیر نیست.

چکیده سخن

پس از بررسی روایات، چنین بدست می­آید که درباره حجم و عدد قتل و کشتار، افراط و تفریط شده و واقع، چیزی دیگر است. سیاست امام مهدی(عج)، سیاست پیامبر اکرم(ص) است. گاهی مقتضای عدالت و گستردن عدالت برجامعه این است که دشمنان لجوج- که هرگز با حکومت حضرت مهدی(عج) کنار نمی­آیند و البته عدد آنان هم زیاد نیست- کشته شوند ولی متأسفانه مبالغه بسیاری در این زمینه شده است.
آیت الله نجم الدین طبسی
منبع:1. غیبت نعمانی، ص 283. 2. عقدالدرر، ص 189. 3. بصائر الدرجات، ص141.