ای مردم! جانتان در گروه اعمال شماست
حضرت امام رضا(ع) از پدر گرامی خود و ایشان نیز به نقل از پدران بزرگوارش، و آنان نیز از امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) نقل کرده اند که در آخرین جمعه ماه شعبان و در آستانه ی رمضان پیامبر خدا(ص)، خطاب به مردم، خطبه ی مهمی خواندند که مضمونش چنین است؛
ای مردم، ماه خدا، همراه برکت و رحمت و آمرزش گناهان به شما روی آورده است. ماهی است که از همه ماهها ارزشمندتر و با فضیلت تر است. روزهایش ارزشمندترین روزهاست و شبهایش با فضیلت ترین شب هاست و ساعت هایش از همه ی ساعت ها ارزشمندتر و ارجمندتر است. ماهی است که شما به میهمانی خدا دعوت شده اید و خدا شما را در این ماه گرامی داشته است. نفس های شما در ماه رمضان تسبیح است و خوابتان عبادت خداست و عمل شما مورد قبول درگاه خداست و دعایتان در این ماه عزیز مستجاب است. با نیت های درست و دلهای پاک، خواسته هایتان را از خدا بخواهید و بخواهید که شما را در این ماه به گرفتن روزه توفیق دهد و نیز به تلاوت قرآن موفق سازد.
انسان شقی کسی است که در این ماه مورد بخشش و آمرزش خدا قرار نگیرد.
با گرسنگی و تشنگی این ماه، به یاد گرسنگی و تشنگی قیامت بیفتید و به فقرا و محرومان صدقه بدهید. در ماه رمضان به بزرگانتان احترام کنید و به کودکان و افراد کوچک تر، از هیچ محبتی دریغ نورزید. در این ماه بیشتر صله ی رحم نمایید.
زبان خود را از گفتار ناپسند و زشت نگهدارید و از آنچه خدا بر شما حلال نکرده است، چشمانتان را ببندید و آن چه را که شنیدنش بر شما حلال نیست، گوش ننمایید و به یتیمان مهر و محبت کنید تا بر یتیمان شما مهر ورزند و از گناهانتان توبه کنید. به هنگام نماز، دو دست خود را به دعا به پیشگاه خدا بلند کنید، چه آن که آن لحظه ها بهترین لحظه هاست. خداوند در آن لحظات با مهر و لطف بر بندگان می نگرد و اگر از او درخواست کنند، جواب می دهد و وقتی او را بخوانند لبیک می گوید و دعای آنان را اجابت می کند.
ای مردم! جانتان در گرو اعمال شماست، با طلب مغفرت از خدا، آزادش کنید و شانه های شما از ورز و وبال گناه و زشتی ها سنگینی می کند، با سجده های طولانی، آن وزر و وبال را سبک کنید.
بدانید که خداوند به عزت خود قسم یاد کرده است که نمازگزاران و سجده کنندگان را عذاب نکند.
ای مردم! هرکسی از شما روزه دار مؤمنی را افطار دهد چنان است که گویا بنده ای را آزاد کرده، و خداوند از لغزش های گذشته اش می گذرد.
یکی عرض کرد: ای رسول خدا! همه ی ما قدرت افطار دادن و سیر کردن شکم افراد را نداریم.
پیامبر فرمود: با پاره ای خرما، و مقداری آب، آتش را از خود دور کنید. ای مردم! اگر کسی در این ماه اخلاق خودش را نیکو و اصلاح کند، جواز عبور از پل صراط برای او خواهد بود. و آن کسی که در این ماه بر زیردستان خود آسان گرفته و سخت گیری نکند، خداوند حساب را بر او آسان می گیرد و کسی که در این ماه مردم از شرش در امان باشند، خداوند در قیامت غضب خود را از او باز می دارد. و کسی که یتیمی را نوازش نماید، در قیامت مورد نوازش خداوند خواهد بود. و کسی که صله رحم کند، خداوند رحمتش را در قیامت بر او فرو می فرستد. و کسی که قطع رحم کند، خداوند رحمتش را در قیامت از او دور دارد. و کسی که نماز مستحبی به قصد اطاعت و بندگی به جا آورد، خداوند برائت آزادی از آتش جهنم را برای او صادر می کند، و کسی که یک واجب را انجام دهد ثواب هفتاد واجب به او داده می شود. و کسی که در این ماه بر من زیاد درود فرستد، خداوند کفه ی میزان عمل نیک او را در قیامت سنگین می کند. و کسی که یک آیه در این ماه از قرآن تلاوت کند، پاداش یک ختم قرآن را خواهد داشت.
ای مردم، درهای بهشت در این ماه باز است، از خدا درخواست کنید که آن را بر روی شما نبندد و درهای جهنم بر روی شما بسته است، از خداوند بخواهید که آن را بر روی شما نگشاید. و شیطان در این ماه در غل و زنجیر است، از خداوند بخواهید که آن را بر شما مسلط نکند.
امیرالمؤمنین علی (ع) می فرمایند که از جا برخاستم و عرض کردم: ای رسول خدا! کدام عمل در این ماه ارزشمندتر است؟
فرمودند: ای ابالحسن! ارجمندترین عمل در ماه رمضان، آن است که انسان از آنچه خدا حرام کرده است، دوری جوید.
آنگاه شروع به گریستن کردند. عرض کردم چه چیزی باعث گریه ی شما شد؟
فرمودند: علی جان! گریه ی من برای این است که در این ماه در حالی که به نماز ایستاده ای، فرق سرت به دست شقی ترین انسان ها شکافته می شود و محاسن شریف تو خضاب می گردد.
امیرالمؤمنین(ع) عرض کردند: ای رسول خدا! در آن حال، آیا دین من سالم است؟
رسول خدا(ص) فرمودند: آری، در سلامت کامل دینی قرار داری.
سپس فرمودند: یا علی! قاتل تو، قاتل من است. کسی که بر تو غضب کند بر من غضب کرده است و کسی که به تو دشنام دهد به من دشنام داده است. تو برای من به منزله ی جان من هستی، روح تو از روح من است و طینت تو از طینت من.
خدای تبارک و تعالی، من و تو را آفرید و انتخاب کرد. مرا برای نبوت و پیامبری، و تو را برای امامت امت. هر کس امامت تو را انکار کند، در حقیقت منکر نبوت من شده است.
منبع: الکافی، ج4، ص66.
منبع: ماهنامه راه قرآن، شماره35.