معنای استعلاء
استعلاء در لغت، به معنای «برتری طلبی، میل به بلندی» میباشد، و در اصطلاح، عبارت است از «میل ریشه زبان به طرف سقف دهان در هنگام تلفّظ حرف».
در اثر این صفت، حرف حالت پر حجم و درشتی به خود میگیرد.
حروف استعلاء
حروف استعلاء عبارتند از «خ ـ ص ـ ض ـ ط ـ ظ ـ غ ـ ق».
در هنگام ادای چهار حرف ( ص ـ ض ـ ط ـ ظ) قسمتی از سطح زبان، سقف دهان را میپوشاند و در نتیجه این حروف درشتتر و غلیظتر از سه حرف دیگر تلفّظ میشوند.
تمرین
صَلِّ ـ صَوْتُ ـ صَبِیّاً ـ صَدْری ـ صُرِفَتْ ـ یَصْبِرْ ـ ضَنْکاً ـ اِلی ضُرٍّ ـ یَضْلِلْ ـ یَضْرِبُ ـ ضیزی ـ نَضِجَتْ ـ بَطَشْتُمْ ـ طُمِسَتْ ـ طُوبی ـ یُطْفِئُوا ـ یُشْطِطْ ـ طِفْلاً ـ ظَلَّ ـ ظَلَمَ ـ ظَهیرٍ ـ مُنْظَرینَ ـ فَظّاً ـ ظِلالُها ـ خَشِیَ ـ خَتَمَ ـ خَسَفَ ـ خَبَرٍ ـ یُخْرِبُونَ ـ اَخْبارِها ـ غَنِمْتُمْ ـ غُلِبَتْ ـ یَبْغُونَ ـ یَغْلی ـ نَغْفِرْ ـ اَبْغیکُمْ ـ قَریباً ـ قَبْلُ ـ بِقَدَرٍ ـ نُقَدِّسُ ـ نَقْتَبِسْ ـ لا اُقْسِمُ
معنای استفال
استفال در لغت، به معنای «پایین آمدن، پست شدن» میباشد، و در اصطلاح، عبارت است از «پایین آمدن سطح زبان از کام بالا»، در اثر این صفت حرف نازک و کم حجم تلفّظ میشود.
حروف استفال
به جز هفت حرف استعلاء، بقیّه حروف دارای صفت استفال میباشند.
یادسپاری: در تلفّظ کلمات باید کاملا دقّت شود که هر حرف با صفت خود ادا شود و حالت حرف مجاور را به خود نگیرد.