سؤال 1: قسم از نظر شرعی چگونه است و مخالفت با آن چه حکمی دارد؟
جواب: اینکه انسان قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا ترک کند مثلاً قسم بخورد که روزه بگیرد، یا دود استعمال نکند، چنانچه عمداً مخالفت کند، باید کفاره بدهد، یعنی یک بنده آزاد کند، یا ده فقیر را سیر کند، یا آنان را بپو شاند، و اگر اینها را نتواند باید سه روز روزه بگیرد. (ر.ک: توضیح المسائل امام (ره)، ص 2670)
سؤال 2: قسم خوردن چند شرط دارد تا از نظر شرعی صحیح واقع گردد؟
جواب: قسم چند شرط دارد:
1ـ کسی که قسم میخورد باید بالغ و عاقل باشد و همچنین ممنوع از تصرف در مال خود نباشد و قسم را از روی قصد و اختیار بخورد.
2 ـ کاری را که قسم میخورد انجام دهد، باید حرام و مکروه نباشد و کاری را که قسم میخورد ترک کند، باید واجب و مستحب نباشد و اگر قسم بخورد که کار مباحی را بجا آورد باید ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد.
3 ـ به یکی از اسامی خداوند عالم قسم بخورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمیشود مانند: خدا، الله و….
4 ـ قسم را به زبان بیاورد و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد کند صحیح نیست.
5 ـ عمل کردن به قسم برای او ممکن باشد. (ر.ک: توضیح المسائل حضرت امام (ره)، ص 2671)
سؤال 3: اگر انسان از روی فراموشی یا ناچاری به قسم عمل نکند آیا کفاره بر ذمه او میآید؟
جواب: خیر کفاره براو واجب نمیشود. (ر.ک: توضیح المسائل امام (ره)، ص 2674)
سؤال 4: اگر کسی بدون اجازه پدرش قسم بخورد که کار حرامی را انجام ندهد و بعد انجام دهد کفاره بر او واجب میشود؟ و آیا بار اول کفاره واجب است یا دفعات بعد هم باید کفاره بدهد؟
جواب: اجازه شرط نیست و اگر قسم شرعی بوده کفاره دارد و بعد از مخالفت قسم برای مرتبه بعد کفاره واجب نیست. (ر.ک: استفتاثات امام (ره)، ج 2، ص 456)
سؤال 5: در فیلمهای ایرانی بازیگران قسمهای زیادی میخورند این نوع قسمها چه حکمی دارد؟
جواب: قسم بدون قصد جد، اثر شرعی ندارد. البته قسم خوردن بدون ضرورت شرعی مکروه است. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، م 2671)