ویتامین A باعث تقویت قوه‌ی بینایی، رشد بافت استخوان‌ها و بازتولید و رشد سلول‌ها می‌شود. این ریز مغذی همچنین باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود.

ویتامین A یک ماده‌ی مغذی مفید و ضروری است که خواص بی‌شماری برای بدن دارد. این ویتامین نقش مهمی در پیشگیری یا درمان مشکلات زیادی از قبیل آکنه، آب مروارید، پسوریازیس، زخم معده، واریس و غیره دارد. برای همین باید حواسمان باشد دچار کمبود ویتامین A نشویم و هر روز به میزان کافی از این ویتامین دریافت کنیم. در این مقاله شما را با فواید، عوامل ایجاد کمبود و مواد غذایی سرشار از این ویتامین آشنا می‌کنیم. با ما همراه باشید.

فواید ویتامین A

ویتامین A یکی از ترکیبات محلول در چربی است که باعث تقویت قوه‌ی بینایی، رشد بافت استخوان‌ها و بازتولید و رشد سلول‌ها می‌شود. این ریز مغذی همچنین باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود و از دیواره‌ی ریه‌ها و روده‌ها مراقبت کرده و در تولید گلبول‌های سفید نقش دارد.

توجه داشته باشید دو نوع ویتامین A داریم. نوع اول آن صرفاً از مواد غذایی حیوانی مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی و غیره به دست می‌آید. نوع دوم این ویتامین نوع کاروتنوئیدی آن است که در میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد و باید در بدن به رتینول تبدیل شود. باید بدانید که بیش از 560 کاروتنوئید در طبیعت وجود دارد اما بدن ما فقط 10 درصد آن‌ها را جذب می‌کند. یکی از کاروتنوئیدهای بسیار مهم بتاکاروتن می‌باشد. این ماده‌ی مغذی بسیار مفید بدن را از ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان بر حذر می‌کند.

کمبود ویتامین A: علائم و نشانه‌ها

بیشتر افراد بزرگسال این ریزمغذی را در کبدشان ذخیره می‌کنند. برای همین ابتلا به کمبود ویتامین A معمولاً به ندرت پیش می‌آید اما غیر ممکن هم نیست. اگر این علائم را ملاحظه کردید احتمال دارد دچار کمبود ویتامین A شده باشید:

* هیپرکراتوز: یک ظاهری شبیه به گوشت مرغ روی پوست ایجاد می‌شود

* ابتلا به حساسیت شدید به بیماری‌های ویروسی

* کاهش دید شبانه

* شب کوری

* ریزش مو

* بی اشتهایی

* ناهنجاری‌های استخوانی

* کندی رشد

چه افرادی در معرض کمبود ویتامین A قرار دارند؟

با وجود اینکه کمبود ویتامین A بسیار نادر است اما برخی افراد در معرض کمبود این ویتامین قرار می‌گیرند:

* گیاهخواران و خام خواران: به خاطر اینکه ویتامین A ناشی از مواد غذایی حیوانی راحت‌تر از کاروتنوئیدهای ناشی از مواد غذایی گیاهی جذب بدن می‌شود. برای همین گیاهخواران برای جذب ویتامین A مورد نیازشان دچار مشکل می‌شوند.

* افرادی که الکل مصرف می‌کنند: مصرف الکل میزان ویتامین A ذخیره شده در کبد را کاهش می‌دهد و برای همین میزان این ویتامین در کل بدن کاهش می‌یابد.

* افرادی که از بیماری‌های گوارشی رنج می‌برند: این افراد معمولاً دچار اسهال می‌شوند و برای همین میزان زیادی ویتامین A از دست می‌دهند. از این گذشته این افراد ویتامین A کمتری هم جذب می‌کنند.

* افرادی که از اختلالات پانکراسی رنج می‌برند: پانکراس آنزیم‌هایی ترشح می‌کند که به جذب چربی کمک می‌کنند. بدون وجود این آنزیم‌ها بدن ما برای جذب مواد مغذی محلول در چربی مانند ویتامین A دچار مشکل می‌شود.

* کودکان: کودکانی که در کشورهای غربی زندگی می‌کنند بنا به دلایل نامعلوم دچار مشکل جذب ویتامین A می‌باشند. این کودکان در معرض کمبود ویتامین A قرار دارند. در بین این کودکان، بچه های کوچک، کودکان پیش از سن مدرسه، کودکانی که در شرایط فقر زندگی می‌کنند، کودکانی که از کشورهای در حال توسعه مهاجرت کرده‌اند و کودکانی که از بیماری‌های پانکراس، کبد یا بیماری‌های مربوط به روده ها رنج می‌برند بیشتر در معرض کمبود ویتامین A قرار دارند.

دو نوع ویتامین A داریم. نوع اول آن صرفاً از مواد غذایی حیوانی مانند گوشت،

ماهی، تخم مرغ، محصولات لبنی و غیره به دست می‌آید. نوع دوم این ویتامین

نوع کاروتنوئیدی آن است که در میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد و باید در بدن به

رتینول تبدیل شود

مسمومیت با ویتامین A

در حالی که کمبود ویتامین A معمولاً نادر است اما در عوض جذب و مصرف بیش از اندازه‌ی این ویتامین بیشتر دیده می‌شود. زیاده‌روی در مصرف این ویتامین باعث ذخیره‌ی زیاد و بیش از حد ویتامین A در بدن می‌شود. مازاد این ویتامین در بدن نیز امکان دارد باعث بروز خطرات زیر شود:

* بیماری‌های مادرزادی

* ناهنجاری و اختلالات مربوط به کبد

* کاهش تراکم استخوانی که منجر به پوکی استخوان می‌شود

* ریزش مو

* رشد استخوانی ناهماهنگ

* خشکی بیش از حد پوست

* اختلالات سیستم عصبی مرکزی

مسمومیت شدید و جدی با این ویتامین زمانی حاصل می‌شود که شما میزان زیادی از این ویتامین را به ویژه از طریق مصرف مکمل‌ها جذب کرده باشید. علائم مسمومیت شدید با این ویتامین نیز این‌ها هستند:

* بی اشتهایی

* زودرنجی و تحریک پذیری

* حالت تهوع و استفراغ

* ناخن‌های خشک و شکننده

* میگرن

* سرگیجه

* مشکلات بینایی

* افسردگی

* شیزوفرنی

* کم خونی

میزان مصرف روزانه‌ی ویتامین A

کودکان (زیر 3 سال) : روزانه 300 میکروگرم

کودکان ( 4 تا 8 سال) : روزانه 400 میکرو گرم

کودکان (9 تا 13 سال) : روزانه 600 میکروگرم

نوجوانان (بالای 14 سال) : روزانه 900 میکروگرم

زنان باردار (زیر 18 سال) : روزانه 750 میکرو گرم

زنان باردار (بالای 18 سال) : روزانه 770 میکرو گرم

زنان شیرده (زیر 18 سال) : روزانه 1200 میکروگرم

زنان شیرده (بالای 18 سال) : روزانه 1300 میکروگرم

ادامه دارد…

فاطمه مهدی پور

تبیان