در صورتى که مسافر پیش از ظهر از سفر برگردد، و به خانه یا محلّ اقامت خود برسد، اگر قبلا در سفر افطار کرده باشد، روزه نیست، و در منزل خود هم مىتواند بقیه آن روز را غذا بخورد، ولى بعد از ماه رمضان به جاى این روزى که خورده است یک روز قضا مىگیرد، و در صورتى که در سفر کارى که روزه را باطل کند انجام نداده باشد، واجب است روزه را بگیرد و جزء روزه ماه رمضان حساب مىشود.
در این مقاله احکام ابتدا چند مسئله در مورد احکام مسافر و در ادامه چند پرسش و پاسخ را در مورد روزه و روزه داری تقدیم شما عزیزان می کنیم:
برخی از احکام مسافر
براى مسافر روزه گرفتن جایز نیست، و تفصیل مسئله، در این چند صورت است:
1 ـ در صورتى که مسافر پیش از ظهر سفر کند، و پیش از ظهر به وطنش یا محل اقامتش بر نگردد، باید روزه آن روز را بخورد.
2 ـ در صورتى که بعد از ظهر مسافرت کند، باید روزه آن روز خود را تمام کند.
3 ـ در صورتى که مسافر پیش از ظهر از سفر برگردد، و به خانه یا محلّ اقامت خود برسد، اگر قبلا در سفر افطار کرده باشد، روزه نیست، و در منزل خود هم مىتواند بقیه آن روز را غذا بخورد، ولى بعد از ماه رمضان به جاى این روزى که خورده است یک روز قضا مىگیرد، و در صورتى که در سفر کارى که روزه را باطل کند انجام نداده باشد، واجب است روزه را بگیرد و جزء روزه ماه رمضان حساب مىشود.
4 ـ در صورتى که مسافر بعد از ظهر از سفر باز گردد، باید روزه را بخورد، و پس از ماه یک روز به جاى آن روزه بگیرد.
5 ـ مسافر در صورتى مىتواند در سفر روزه را بخورد که شرائط قصر در سفرش تمام باشد.
6 ـ در احکام گذشته محل اقامت ده روزه با وطن فرقى ندارد.
7 ـ پارهاى از موارد در سفر هم مىتوان روزه گرفت، همان گونه که در رسالههاى عملیّه یادآورى شده است.
سوال: استفاده از اسپری برای فرد روزه داری که مبتلا به آسم است چه حکمی دارد؟
اکثر مراجع استعمال مواردی (همانند: آمپول و سرم) که به جای دوا استفاده می شوند را جایز می دانند، مگر در جایی که موارد مذکور به جای غذا استعمال شوند که در آن صورت خودداری از آنها لازم خواهد بود. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج 1، ص 892، م 1576) همچنین استفاده از اسپری که براى تنگى نفس استعمال مىشود، اگر دارو را فقط وارد ریه نماید روزه را باطل نمىکند.
نظر حضرت آیه الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) در فرض مذکور به این شرح است:
استعمال اسپری تنگی نفس (آسم) که وارد ریه می شود، ضرری به صحت روزه وارد نمی کند و استفاده از آن در حال روزه منعی ندارد.
سۆال: پدرم قریب 30 سال بیماری مربوط به معده داشته است و نمی توانسته روزه بگیرد. کفاره روزه ایشان به چه صورت است و همین طور مسئله روزه هائی که نگرفته است به چه ترتیب است؟
جواب: اگر در طول سال قادر به گرفتن روزه نبوده است قضای روزه ایشان لازم نیست. اگر کفاره آن را قبلا نپرداخته اند برای هر روز یک مد طعام (750 گرم گندم و…) به فقیر غیر سیّد بدهید و اگر در طول سال می توانسته تدریجا قضا کند و نکرده، قضای آن هم باید گرفته شود. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 983، م 1703)
سۆال: زنی به دلیل حاملگی و شیردهی فرزندش چند سال ماه رمضان نتوانسته روزه بگیرد آیا در قید حیات می تواند به خاطر تعداد زیاد روزه های قضائی، پول روزه های قضائی خود را بپردازد؟
جواب: اگر تا رمضان بعد موفق به گرفتن قضای روزه ها نشده است برای هر روز یک مد طعام به فقیر غیر سید بپردازد و تدریجا در سالهای آینده قضای روزه ها را بگیرد و تا شخص زنده است نمی تواند برای نماز و روزه خود اجیر بگیرد. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 995، م 1729)
