1. قال الإمام علی – علیه السلام – :
طوبی لمن ذکر المعاد، وعمل للحساب، وقنع بالکفاف، ورضی عن الله.

«نهج
البلاغه، حکمت 229»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: خوشا به حال کسی که به یاد قیامت باشد و
برای روز حساب کار کند و به کفاف زندگی قانع باشد و از خدا خرسند.

2. قال الإمام علی – علیه السلام – : و أیمن
الله – یمینا أستثنی فیها بمشیئه الله – لاروضن نفسی ریاضه تهش معها إلی القرص إذا
قدرت علیه مطعوما، وتقنع بالملح مأدوما.

«نهج
البلاغه، نامه 45»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: به خدا سوگند – سوگندی که در آن مشیت خدا
را مستثنی می کنم – نفس خود را چنان ریاضت و پرورش دهم که به گرده نانی اگر بتواند
به دست آورد شاد گردد و به نان و نمک بسازد.

3. قال الإمام علی – علیه السلام – : ابن
آدم، إن کنت ترید من الدنیا ما یکفیک فإن أیسر ما فیها یکفیک، و إن کنت إنما ترید
ما لا یکفیک فإن کل ما فیها لا یکفیک.

«الکافی،
ج 2، ص 138»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ای فرزند آدم! اگر از دنیا به قدری که تو
را کفایت کند خواهی، بدان که کمترین مقدار از دنیا کفایتت می کند و اگر از دنیا بیش
از اندازه ای که تو را کفایت کند خواهی، بدان که همه دنیا هم بسنده ات نخواهد کرد.

4. قال الإمام علی – علیه السلام – (فی
صفه الأنبیاء): ولکن الله سبحانه جعل رسله اولی قوه فی عزائمهم، وضعفه فیما تری
الأعین من حالاتهم، مع قناعه تملا القلوب والعیون غنی، وخصاصه تملأ الأبصار
والأسماع أذی.

«نهج
البلاغه، خطبه 192»

امام علی – علیه السّلام – (در وصف پیامبران) فرمود: اما خداوند سبحان
فرستادگان خود را دارای اراده هایی نیرومند قرار داد و از نظر ظاهر ضعیف و تهیدست،
اما توأم با قناعتی که دلها و چشمها را پر از بی نیازی می کرد، هر چند فقر و
ناداری آنها، چشمها و گوشها را از ناراحتی لبریز می ساخت.

5. قال الإمام علی – علیه السلام – :
ألهم نفسک القنوع.

«بحارالانوار،
ج 78، ص 9»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: قناعت را به نفس خود، تلقین کن.

6. قال الإمام علی – علیه السلام – :
أشکر الناس أقنعهم، وأکفرهم للنعم أجشعهم.

«بحارالانوار،
ج 77، ص 422»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: شاکرترین مردم، قانع ترین آنهاست و
ناسپاس ترین آنان (نسبت به) نعمتها، حریص ترین آنهاست.

7. قال الإمام علی – علیه السلام – : کفی
بالقناعه ملکا، وبحسن الخلق نعیما.

«نهج
البلاغه، حکمت 229»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: آدمی را ملک قناعت و نعمت خلق نیک، کفایت
می کند.

8. قال الإمام علی – علیه السلام – : ما
أحسن بالإنسان أن یقنع بالقلیل ویجود بالجزیل.

«غرر
الحکم، ح 9660»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: چه زیباست برای انسان که به اندک بسازد و
فراوان ببخشد.

9. قال الإمام علی – علیه السلام – : من
قنعت نفسه أعانته علی النزاهه والعفاف.

«غرر
الحکم، ح 8663»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: هر که نفسش قانع باشد، او را در پاکی و
خویشتن داری یاری رساند.

10. قال الإمام علی – علیه السلام – : من
شرف الهمه لزوم القناعه.

«غرر
الحکم، ح 9435»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: از بلند همتی است، پایبندی به قناعت.

11. قال الإمام علی – علیه السلام – : من
عز النفس لزوم القناعه.

«غرر
الحکم، ح 9452»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: از عزت نفس است، پایبندی به قناعت.

12. قال الإمام علی – علیه السلام – :
القناعه سیف لا ینبو.

«بحارالانوار،
ج 71، ص 96»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: قناعت شمشیری است که کند نمی شود.

13. رسول الله – صلی الله علیه و آله – :
القناعه مال لا ینفد.

«مستدرک
الوسائل، ج 15، ص 226»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: قناعت مال (و ثروتی) است تمام
نشدنی.

14. قال الإمام علی – علیه السلام – :
القناعه تغنی.

«غرر
الحکم، ح 22»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: قناعت توانگری (و بی نیازی) آرَد.

15. قال الإمام علی – علیه السلام – :
القانع غنی و إن جاع و عری.

«غرر
الحکم، ح 1405»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: شخص قانع، توانگر و بی نیاز است، اگر چه
گرسنه و برهنه باشد.

16. قال الإمام علی – علیه السلام – : لا
کنز أغنی من القناعه.

«نهج
البلاغه، حکمت 371»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: هیچ گنجی، سرشارتر از قناعت نیست.

17. قال الإمام الباقر أو الإمام الصادق
– علیهما السلام – : من قنع بما رزقه الله فهو من أغنی الناس.

«الکافی،
ج 2، ص 139»

امام باقر یا امام صادق – علیهما السلام – فرمود: کسی که به آنچه خدا روزیش
کرده قانع باشد، او از توانگرترین مردمان است.

18. قال الإمام الباقر – علیه السلام – :
انزل ساحه القناعه باتقاء الحرص، و ادفع عظیم الحرص بإیثار القناعه.

«بحارالانوار،
ج 78، ص 453»

امام باقر – علیه السّلام – فرمود: با دوری کردن از حرص، در آستان قناعت
بار افکن و با برگزیدن قناعت، کوه آزمندی را دفع کن.

19. قال الإمام الصادق – علیه السلام – :
انظر إلی من هو دونک فی المقدره و لا تنظر إلی من هو فوقک فی المقدره، فإن ذلک
أقنع لک بما قسم لک.

«الکافی،
ج 8، ص 244»

امام صادق – علیه السلام – فرمود: به ناتوان تر از خودت بنگر و به توانگر
تر از خویش منگر، زیرا که این کار تو را به آنچه قسمت تو شده است، قانع تر می
سازد.

20. قال الإمام علی – علیه السلام – :
علی قدر العفه تکون القناعه.

«غرر
الحکم، ح 6179»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: قناعت به اندازه پاکدامنی بستگی دارد.

21. قال الإمام علی – علیه السلام – : لن
توجد القناعه حتی یفقد الحرص.

«غرر
الحکم، ح 7424»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: تا حرص و آزمندی گم نشود ، هرگز قناعت
پیدا نمی شود.

22. قال الإمام علی – علیه السلام – : من
عقل قنع.

«غرر
الحکم، ح 7724»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که عاقل باشد، قانع است.

23. قال الإمام علی – علیه السلام – :
ینبغی لمن عرف نفسه أن یلزم القناعه والعفه.

«غرر
الحکم، ح 10927»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: برای کسی که خود را بشناسد، شایسته است
که قناعت و پاکدامنی را پیشه کند.

24. قال الإمام علی – علیه السلام – :
ثمره القناعه الإجمال فی المکتسب و العزوف عن الطلب.

«غرر
الحکم، ح 4634»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ثمره قناعت، میانه روی در کسب و کار است
و خودداری از دست دراز کردن سوی مردم.

25. قال الإمام علی – علیه السلام – :
ثمره القناعه العز.

«غرر
الحکم، ح 4646»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ثمره قناعت، عزت است.

26. قال الإمام علی – علیه السلام – :
أعون شئ علی صلاح النفس القناعه.

«غرر
الحکم، ح 3191»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: بهترین کمک برای خودسازی، قناعت است.

27. قال الإمام علی – علیه السلام – :
کیف یستطیع صلاح نفسه من لا یقنع بالقلیل؟!.

«غرر
الحکم، ح 6979»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که به اندک قانع نیست، چگونه می
تواند خودسازی کند.

28. قال الإمام الحسین – علیه السلام – :
القنوع راحه الأبدان.

«بحارالانوار،
ج 78، ص 128»

امام حسین – علیه السّلام – فرمود: قناعت مایه آسایش تن است.

29. قال الإمام علی – علیه السلام – : من
قنع لم یغتم.

«غرر
الحکم، ح 7771»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که قانع باشد، اندوهگین نشود.

30. قال الإمام الرضا – علیه السلام –
(لما سئل عن القناعه): القناعه تجتمع إلی صیانه النفس وعز القدر، وطرح مؤن (مؤونه)
الاستکثار، والتعبد لأهل الدنیا، و لا یسلک طریق القناعه … .

«بحارالانوار،
ج 78، ص 349»

امام رضا – علیه السّلام – (در پاسخ به این سؤال که قناعت چیست)، فرمود:
قناعت، باعث خویشتن داری و عزت و ارجمندی و آسوده شدن از زحمت زیاده خواهی و (از
زحمت) بندگی در برابر دنیاپرستان است. راه قناعت را جز دو کس نپیماید: یا عبادت
پیشه ای که خواهان اجر و مزد اخروی است یا بزرگواری که از مردمان فرومایه دوری می
کند.

31. قال الإمام علی – علیه السلام – :
بالقناعه یکون العز.

«غرر
الحکم، ح 4244»

امام علی – علیه السلام – فرمود: با قناعت است، که عزت به دست می آید.

32. رسول الله – صلی الله علیه و آله – :
اقنع بما اوتیته یخف علیک الحساب.

«بحارالانوار،
ج 77، ص 187»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: به آنچه عطایت شده قانع باش، تا
حسابت سبک شود.

33. قال الإمام الصادق – علیه السلام – :
من رضی من الله بالیسیر من المعاش رضی الله منه بالیسیر من العمل.

«الکافی،
ج 2، ص 138»

امام صادق – علیه السلام – فرمود: کسی که با معاش (و روزی) اندک، از خدا راضی
(و خرسند) باشد، خداوند به عمل اندک او راضی شود.

34. قال الإمام علی – علیه السلام – :
اقنعوا بالقلیل من دنیاکم لسلامه دینکم، فإن المؤمن البلغه الیسیره من الدنیا
تقنعه.

«غرر
الحکم، ح 2549»

امام علی – علیه السلام – فرمود: برای سالم ماندن دینتان، به اندکی از
دنیای خود قانع باشید، زیرا که مؤمن را اندکی از دنیا، قانع می سازد.

35. قال الإمام علی – علیه السلام – : من
قنعت نفسه عز معسرا.

«غرر
الحکم، ح 8439»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که نفسش قانع باشد، در عین تنگدستی
با عزت باشد.

36. قال الإمام علی – علیه السلام – : أنعم الناس عیشا من منحه
الله سبحانه القناعه و أصلح له زوجه.

«غرر الحکم، ح 3295»

امام علی – علیه السلام – فرمود: خوش ترین زندگی را کسی دارد که خداوند
سبحان، قناعت را ارزانیش داده و همسری پاک و شایسته نصیبش کرده.

37. قال الإمام علی – علیه السلام – :
انتقم من حرصک بالقنوع کما تنتقم من عدوک بالقصاص.

«غرر
الحکم، ح 2339»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: از آزمندی خود با قناعت، انتقام بگیر،
همچنان که از دشمنت با تقاص، انتقام می گیری.

38. (لما شکی رجل إلی ابی عبدالله – علیه
السلام – أنه یطلب فیصیب و لا یقنع، و تنازعه نفسه إلی ما هو أکثر منه و قال:
علمنی شیئا أنتفع به)، فقال ابو عبدالله – علیه السلام – : إن کان ما یکفیک یغنیک
فأدنی ما فیها یغنیک، و إن کان ما یکفیک لا یغنیک فکل ما فیها لا یغنیک.

«الکافی،
ج 2، ص 139»

(مردی به امام صادق – علیه السلام – شکوه کرد که طلب روزی می کند و آن می
رسد، اما قانع نمی شود و نفسش بیشتر از آن از او می طلبد و نیز گفت: مرا چیزی
بیاموزید، که مشکلم را حل کند.) امام فرمود: اگر آن اندازه که کفایتت می کند تو را
بی نیاز سازد، کمترین چیز دنیا بی نیازت می سازد و اگر آنچه تو را کفایت می کند بی
نیازت نسازد، همه دنیا هم تو را بی نیاز نمی گرداند.

39. رسول الله – صلی الله علیه و آله – :
خیار امتی القانع، و شرارهم الطامع.

«کنز
العمال، ح 7095»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: بهترین امت من، اشخاص قانع اند و
بدترین آنها، طعمکاران.