حروف قرآنی همان حروف الفبای عربی هستند که تلفّظ بیشتر آن ها در زبان عربی مشابه تلفّظ حروف در زبان فارسی است. توضیح نکات تجویدی و زیباخوانی این حروف نیازمند مراجعه به کتاب هایی است که در پایان معرفی خواهد شد. علاوه بر این، گوش‎دادن به نوارهای ترتیل و صوت قرآن، کمک شایانی به یادگیری تلفّظ صحیح این حروف خواهد کرد.
در این نوشتار شیوه ی تلفّظ آن دسته از حروفی که تلفظ شان در زبان عربی و زبان فارسی تفاوت دارد بیان می‎گردد.
1. حرف «عین»: از وسط حلق ادا می‎شود و در هنگام تلفظ آن، دیواره ی حلق جمع می‎گردد و صدای حرف در حال سکون مقداری کشیده می‎شود مانند: تَعْلَمُونَ.
2. حرف «غین»: در تلفظ حرف «غین» ابتدای حلق (مرز حلق و دهان) به زبان کوچک نزدیک شده و این حرف به صورت سایشی، نرم و کشیده ادا می‎شود مانند: اَغْنی.
3. حرف «حاء»: از وسط حلق ادا می‎شود و در هنگام تلفّظ آن، دیواره ی حلق فشرده می‎گردد و این حرف با گرفتگی خاصی ادا می‎شود مانند: اَحْوی.
حرف «خاء» و «هاء» و «همزه» نیز از جمله حروف حلقی هستند که در جایی خود باید دنبال شود.
4. حرف «ثاء»: از اتصال نوک زبان به سر دندان‎های ثنایای بالا و به صورت دمیدگی ادا می‎شود مانند: اِثْمَ.
5. حرف «صاد»: از حروف اطباق و استعلاء و در هنگام تلفّظ، به علّت انطباق سطح زبان با کام بالا و میل ریشه ی زبان به سقف دهان به صورت درشت و پرحجم ادا می‎شود. دو حرف «سین» و «صاد» دارای صفت «صفیر» بوده و از این جهت تفاوتی ندارند مانند: اَصْدَقَ.
6. حرف «طاء»: از حروف اطباق و استعلاء است و به علّت انطباق سطح زبان با کام بالا و تمایل ریشه ی زبان به سقف دهان به صورت درشت و پرحجم ادا می‎شود مانند: طابَ.
7. حرف «واو»: در زبان فارسی از اتّصال لب پایین به سر دندان‎های ثنایای بالا پدید می‎آید، ولی در زبان عربی، لب‎ها بدون برخورد با دندان‎ها به حالت غنچه و پیوسته درمی‎آید و این حرف از میان دو لب تلفّظ می‎شود مانند: یَوْم.
8. حرف «ذال»: از برخورد بخش مجاور نوک زبان به سر دندان‎های ثنایای بالا و به صورت نازک و کم‎حجم ادا می‎شود مانند: اَذْهَبَ.
9. حرف «ظاء»: در زبان عربی مانند حرف «ذال» از برخورد بخش مجاور نوک زبان با سر دندان‎های ثنایای بالا ادا می‎شود، با این تفاوت که حرف «ذال» به صورت نازک و کم‎حجم ولی حرف «ظاء» به علت انطباق سطح زبان با سقف دهان و بالاآمدن ریشه زبان، به صورت درشت و پرحجم ادا می‎شود مانند: یُظْهِرُ.
10. حرف «ضاد»: در زبان عربی از برخورد کناره ی زبان با دندان‎های آسیایی «اضراس» فک بالا ادا می‎شود.
در تلفّظ حرف «ضاد» دو ویژگی وجود دارد:
الف: «ضاد» از حروف «اطباق» و «استعلاء» بوده و در ادای آن سطح زبان با سقف دهان منطبق شده و ریشه ی زبان نیز به طرف بالا متمایل می‎گردد و در نتیجه این حرف به صورت درشت و پرحجم گفته می‎شود.
ب: حرف «ضاد» به علّت آن که دارای صفت «استطاله» می‎باشد، در تلفظ آن، کناره ی زبان به دندان‎های اضراس [«آسیا»] کشیده شده تا به مخرج حرف لام متّصل شود. به همین سبب نباید این حرف را به صورت دال درشت تلفّظ نمود، همان‎گونه که بعضی از عرب‎زبان‎ها تلفظ می‎کنند.[1] در پایان جهت یادسپاری باید گفت: «علم تجوید» را باید نزد اهل فنّ فرا گرفت و کلاس های ویژه را پشت سر گذاشت.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. روان‎خوانی و تجوید قرآن کریم، علی حبیبی و محمدرضا شهیدی.
2. حلیه‏القرآن، سید محسن موسوی بلده (سطح 1)
3. حلیه‎القرآن، سید محسن موسوی بلده (سطح 2)

پی نوشت:
[1] . حبیبی، علی، شهیدی، محمدرضا، روان‎خوانی و تجوید قرآن کریم، انتشارات روحانی، چاپ اول، 1376.