قرآن کریم به «ترتیل»[1] نازل شده است و قرائت آن نیز باید بر اساس ترتیل صورت گیرد، ترتیل یعنی «خواندن قرآن کریم به صورت شمرده و با تأنّی همراه با تدبّر در معانی آیات». قرائت قرآن کریم همراه با رعایت اصل «ترتیل» سه مرتبه دارد:
1. تحقیق. 2. تدویر. 3. تحدیر (حَدر).
این تقسیم بندی ناظر به تفاوت در «سرعت» قرائت است. «تحقیق» یعنی قرائت با سرعت نسبی صورت گیرد و «تدویر» یعنی قرائت با سرعت متوسط و «تحدیر» یعنی قرائت با سرعت تند صورت پذیرد. امّا «تحدیر»: در لغت به معنای شیب دادن ـ سرازیر کردن آمده است «حَدْر» مترادف با «هبوط»یعنی: پایین آمدن، حرکت در سراشیبی است. حدور یعنی سراشیبی و سرازیری و به طور طبیعی این نام گذاری «ازدیاد سرعت» را تداعی می کند.
بنابراین تحدیر در قرائت عبارت است «خواندن قرآن کریم با سرعت زیاد» امّا باید توجّه داشت که قرائت «حَدْر» هرگز به معنای عدم رعایت احکام تجوید و وقف و ابتدا نیست و نباید از حد ترتیل خارج گردد، لذا قرائت به روش تحدیر فقط برای کسانی شایسته است که اوّل در امر قرائت دارای تجربه کافی و حسن اداء قواعد بوده و در اثر سرعت در قرائت، حروف و کلمات را ضایع نسازند. دوّم در عین سرعت در قرائت، قادر به تدبّر لازم در مفاهیم و معانی باشند و از این رو برای قاریان متوسط و ضعیف هرگز توصیه نمی شود.[2] کوتاه ترین دوره ی تحدیر کل قرآن کریم: قرائت «شیخ عبدالرحمن السدیس» است که کلّ قرآن کریم را در 16 نوار قرائت کرده است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. حلیه القرآن، سطح 1، سید محسن موسوی بلده.
2. حلیه القرآن، سطح 2، سید محسن موسوی بلده.
3. قواعد وقف در قرآن کریم، محمد کاظم شاکر.
پی نوشت ها:
[1] . فرقان: 25/32.
[2] . موسوی بلده، سید محسن، حلیه القرآن، سطح 2، تهران، شرکت انتشارات احیاء کتاب، چاپ دوازدهم، صفحات 16 تا 21.