( ت )
26 تبلیغ رسالت (اردو, چاپى )
سید غلام اصغرى هندى .
ادارهء مجلهء اصلاح , کهجوه , سارن , بیهار (هند).
در این کتاب ابحاثى پیرامون آیهء <یا ایها الرسول بلغ ما انزل …>و نزول آن در غدیر و ابحاثى در امامت امیرالمؤمنین (ع ) آمده است .

27 تحفهء غدیریه (فارسى , چاپى )
محمد حسین توتونچى (تبریزى ), م 1397ق .
تبریز, سال 1390ق .
حکیم صلح جهانى : خطبهء رسول اکرم (ص ) در سفر حجهالوداع (ملتجى ) = خطبهء رسول اکرم (ص ) در سفر حجهالوداع
(فارسى , چاپى )

28 تراثنا, ش 21العدد الخاصّ بالغدیر)(عربى , چاپى )
جمعى از محققین .
مؤسسهء آل البیت (ع ) لاحیاء التراث , قم سال 1410ق .
وزیرى , 454ص .
این کتاب شمارهء بیست و یکم از مجلهء علمى و فصلى <تراثنا>است که مطابق شماره چهارم از سال پنجم آن است ,و مخصوص غدیر سال 1410قمرى در خارج از وقت صدور مجله تدوین و به چاپ رسیده است .
این شماره شامل ده مقاله و کتاب است که شرح موضوعات آنها به این مضمون است :
1 الغدیر عبرالتاریخ و التراث , کلام هیئت تحریریه .
2 الغدیر فى حدیث العتره الطاهره, سید محمد جواد شبیرى :
];ک ک فصل اول : واقعه غدیر. فصل دوم : معرفى مواضع نزول آیه هاى اکمال و تبلیغ . فصل سوم : حد گذارى روز غدیر.فصل چهارم : غدیر در بحار معصومین (ع ). فصل پنجم : روز غدیر بزرگترین عید در اسلام .
3 حدیث الغدیر التبلیغ الاخیر لامامه الامیر, سید على میلانى .
امر امامت با خداست , بین حدیث نور و حدیث دار, بین حدیث دار و حدیث غدیر, حدیث غدیر, خصایص غدیر و اهمیت آن , عنایت به حدیث غدیر, شواهد حدیث غدیر, موقفهاى متضاد, علما در غدیر, مفاد حدیث غدیر,تشکیک در دلالت , بین غدیر و حوض .
4 الغدیر فى ظل التهدیدات الالهیه للمعارضه, سید جعفر مرتضى عاملى :
به کتاب <الغدیر و المعارضون >در همین کتابنامه مراجعه شود.
5 الغدیر فى التراث الاسلامى , سید عبدالعزیز طباطبائى :
به همین نام در این کتابنامه مراجعه شود.
6 تعریف بمصادر الامامه فى التراث الشیعى , عبدالجبار رفاعى :
معرفى آنچه در امامت نگاشته شده , که در چند شمارهء تراثنا چاپ مى شود.
7 تحقیق حول کتاب حدیث الشورى , أحد مصادر الغدیر, سید محمد جواد شبیرى :
مبحث اول : نسبت کتاب به عمر و بن ثابت , مبحث دوم : وجود مردى به اسم عمر و بن میمون و بن ابى المقدام ,مبحث سوم : اعتقاد شیخ در یکى بودن عمرو بن میمون با عمرو بن ابى المقدام ثابت , مبحث چهارم : نسبت کتاب حدیث شورى به عمر و بن میمون اودى , مبحث پنجم : بیان مختار در مسئله .
8 غدیریّه للحرالعاملى , تحقیق اسد مولوى :
غدیریه اى از دیوان شیخ حر عاملى که پس از انتخاب و تحقیق در این مجله چاپ شده است .
9 الاعلام بحقیقه اسلام امیرالمؤمنین (ع ), محمد بن على کراجکى , تحقیق : على موسى کعبى .
تمام مطالب زیر به عنوان فصل آمده است : اسلام امیرالمؤمنین (ع ), امیرالمؤمنین (ع ) اولین کسى بود که بعد ازحضرت خدیجه ایمان آورده , اسلام امیرالمؤمنین از روى بصیرت و استدلال بود. مسئلهء بلوغ .
10 دلیل النص بخبر الغدیر على امامه أمیرالمؤمنین (ع ), محمد بن على کراجکى , تحقیق : اسامه آل جعفر:
به همین نام در این کتابنامه مراجعه شود. نکته قابل توجه :
در <الغدیر فى التراث الاسلامى >ص 219ش 142از این کتاب با نام <العدد الخاص بالغدیر من مجله تراثنا>یاد];ّّنموده است .

29 ترجمهء چهل حدیث از جلد دهم کتاب الغدیر(فارسى , چاپى )
سید حسن موسوى (اصفهانى ).
تهران , سال 1977م .
چاپ سوم : ناشر: مؤلف , تهران , سال 1413ق , 1371ش .
جیبى , 39ق .
کتاب ترجمهء چهل حدیث از جلد دهم کتاب <الغدیر>علامهء امینى به فارسى است .
رجمهء خطبهء غدیر خم = خطبهء غدیر خم (فارسى , چاپى )

30 ترجمهء خطبهء غدیریّه (فارسى , خطى )
محمود بن محمد تقى کلباسى , م 1365ق .
ماشین نویسى , سال 1360ق .
فهرست نسخه هاى خطى کتابخانهء جامع گوهر شاد ج 2ص 555ش 452
این کتاب ترجمهء خطبهء مفصل و طولانى غدیر است که با اشراف حجهالاسلام حسن على مروارید در سال 1360مرى انجام شده و مقدارى از اواخر ترجمه از ایشان است .
در آخر کتاب مخمسى فارسى از صامت امیرالمؤمنین (ع ) آورده شده است .

31 ترجمهء الغدیر(اردو, خطى )
عبدالحسین بن احمد امینى (تبریزى , نجفى ) م 1390 .
مترجم : مصطفى جوهر هندى (بیهارى ).
این کتاب ترجمهء جلد اول کتاب <الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب >علامهء امینى به زبان اردو است .
نکتهء قابل توجه :
];ّّاین کتاب قبل از اینکه به چاپ برسد در چاپخانه از بین رفته است …!!

32 ترجمه الغدیر(اردو, چاپى )
عبدالحسین ابن احمد امینى (تبریزى , نجفى ) م 1390ق .
مترجم : سید على اختر هندى (گوپال پورى ).
چاپ : بمبئى (هند).
این کتاب ترجمهء جلد اول کتاب <الغدیر>علامهء امینى به اردو است .

33 ترجمهء الغدیر, 22ج (فارسى , چاپى )
عبدالحسین بن احمد امینى (تبریزى , نجفى ) م 1390ق .
از آنجا که ترجمهء <الغدیر>توسط چند نفر انجام شده اند نام مترجم و مشخصات چاپى و کتابشناسى هر جلد راجداگانه مى آوریم . ابتدا کتابشناسى کل کتاب بیان مى شود.
این کتاب ترجمهء تمام جلدهاى یازده گانهء <الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب >علامهء امینى به فارسى است که توسط مترجمان متعددى در بیست و دو جلد انجام گرفته و از نظر تنظیم جلدها با <الغدیر>متفاوت و گاهى جلدى ازترجمه تا اواسط جلدى از الغدیر رسیده و جلد بعدى از آنجا به بعد است .
1
مترجم : سید محمد تقى واحدى .
تصحیح و مقابله : سید هادى سینا.
چاپ اول : جامعهء تبلیغات اسلامى , سال 1381ق , 1340ش .
چاپ دوم : کتابخانهء بزرگ اسلامى , انتشارات غدیر, تهران .
چاپ چهارم : کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1365ش .
چاپ پنجم : همان ناشر, سال 1369ش .
وزیرى : 174+ 244ص .
این جلد شامل مقدمه اى مفصل در صد و هفتاد و چهار صفحه است . در این مقدمه ابتدا مطالبى دربارهء ولایت ];ّّامیرالمؤمنین (ع ) آمده سپس نامه هاى تفریظ از سلاطین و علما بر الغدیر ترجمه شده و اشعارى از شعراى عرب وفارسى در مدح الغدیر ذکر گشته , و نهایتاً اقداماتى که به عنوان تشکیل مکتبهاى الغدیر براى تدریس آن در ایران وخارج از ایران انجام شده ذکر شده است .
براى آنک یک دور کامل مندرجات الغدیر براى خواننده روشن باشد فهرستى از تصحیح : محمد باقر بهبودى .
سپس به کتبى که دربارهء حدیث غدیر تألیف شده اشاره نموده و بعد از آن مطالبى در شرح حال علامه امینى آورده شده است . بعد از آن اهمیت و خصوصیات کتاب الغدیر مطرح شده در خاتمه ترجمهء الغدیر توضیح داده شده ومتذکر شده که <جامعهء تعلیمات اسلامى >به این مهم اقدام نموده است و ذیل آنرا آقاى واحدى به تاریخ ماه صفر سال 1381قمرى امضا کرده است .
پس از پایان مقدمه ترجمهء جلد اول الغدیر آغاز شده و تا پایان این جلد راویان حدیث غدیر از علما 360نفر ذکرشده است .
2:
مترجم : سید محمد تقى واحدى .
تحصیح و مقابله : سید هادى سینا.
کتابخانهء بزرگ اسلامى , انتشارات الغدیر, تهران .
وزیرى , 408ص .
چاپ پنجم : کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1369ش .
این جلد از اول مناشده و احتجاج با حدیث غدیر آغاز شده و سپس بحث غدیر در قرآن و عید غدیر در اسلام وسخنى چند پیرامون حدیث غدیر آورده شده است . بعد از آن دربارهء مفاد حدیث غدیر مطالبى آمده و تا بحث انتقاد ازابن کثیر, جلد دوم پایان یافته است .
3
مترجم : سید محمد تقى واحدى .
تصحیح : محمد باقر بهبودى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , انتشارات غدیر, تهران .
وزیرى : 328ص .
];ّّچاپ دوم : سال 1362ش .
در این جلد بخش شعراى غدیر آغاز مى شود و از شعراى قرن اول تا محمد حمیرى ذکر مى شود.
4:
مترجم : على شیخ الاسلامى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران .
وزیرى , 304ص .
چاپ : سوم : سال 1362ش .
این جلد از شعراى قرن دوم آغاز مى شود و به شعراى قرن سوم مى رسد و تا دعبل در این جلد ذکر شده است .
5:
مترجم : جمال موسوى .
تصحیح : محمد باقر بهبودى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , انتشارات غدیر, تهران .
چاپ دوم : سال 1362ق .
وزیرى : 364ص .
این جلد بقیهء شعراى قرن سوم را از ابواسماعیل علوى آغاز کرده و تا پایان شعراى این قرن آورده , و سپس قسمتى از شعراى قرن چهارم را ذکر کرده است . در این جلد مباحث بسیارى دربارهء منکرین فضایل اهل بیت (ع ) و نمونه هایى از موارد انکارشان ذکر شده است . و تا انکار حدیث ولایت و پاسخ آن مطلب پیش رفته است .
6:
مترجمه : جمال موسوى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران سال 1353ش .
وزیرى , 222ص .
چاپ دوم : سال 1362ش .
چاپ سوم : بنیاد بعثت , تهران , سال 1370ش .
وزیرى , 322ص .
];ّّچاپ ششم : کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1369 .
وزیرى , 363ص .
در این جلد ابتدا مقدمه اى در نقش الغدیر در شناخت منابع اصیل فکر اسلامى آمده و سپس بقیهء شعراى قرن چهارم از بحث انتقادى دربارهء کتاب <البدایه و النهایه>آغاز شده و تا ابو فراس حمدانى ذکر شده است .
7:
مترجم : محمد باقر بهبودى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1354ش . 1976م .
چاپ دوم : سال 1362ش .
چاپ سوم : بنیاد بعثت , سال 1370ش .
وزیرى , 352ص .
این جلد بقیهء شعراى قرن چهارم از کشاجم شروع شده و پس از پایان شعراى قرن چهارم , قرن پنجم را ذکر کرده و تاشریف رضى در این جلد ذکر شده است .
8:
مترجم : محمد باقر بهبودى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1356ش . 1988م .
چاپ دوم : سال 1363ش .
چاپ سوم : بنیاد بعثت , سال 1370ش .
وزیرى , 288ص .
این جلد بقیهء شعراى قرن پنجم از ابو محمد صورى شروع شده , و پس از اتمام قرن پنجم شعراى قرن ششم تاعمارهء یمنى ذکر شده است .
9:
مترجم : زین العابدین قربانى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , انتشارات غدیر, تهران , سا ل 1353ش .
وزیرى : 346ص .
];ّّچاپ سوم : کتابخانهء بزرگ اسلامى , سال 1360ش .
چاپ چهارم : بنیاد بعثت , سال 1370ش .
وزیرى , 346ص .
این جلد بقیهء شعراى قرن ششم از سید محمد اقساسى شروع شده و قسمت اعظم آن دربارهء علم غیبت ائمه (ع ) وزیارت قبور است .
10:
مترجم : زین العادبدین قربانى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1354ش .
چاپ سوم : همان ناشر, سال 1363ش .
چاپ چهارم : بنیاد بعثت , سال 1370ش .
وزیرى , 360ص .
این جلد در معرفى جاعلین احادیث و بحث دربارهء جعل و تحریف است . در اواخر این جلد شعراى قرن هفتم آغازمى شود و تا بهاءالدین اربلى پایان مى یابد.
11:
مترجم : محمد شریف رازى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , بنیاد بعثت , تهران , چاپ اول , سال 1403ق , 1361ش .
وزیرى : 404ص .
در این جلد ابتدا چند تفریظ ترجمه شده و سپس شعراى غدیر در قرن هشتم ذکر شده است . در این جلد عجایب بى پایه از نمونه هاى اظهار علم عمر بیان شده است .
12
مترجم : محمد شریف رازى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , بنیاد بعثت , تهران , سال 1403ق , 1361 .
وزیرى , 410ص .
این جلد که ترجمهء بخش دوم از جلد ششم متن عربى است از بحث متعه آغاز شده و سپس قسمت <نوادر الاثر فى ];ّّعلم عمر>که بیش از صد نمونه از جهل عمر به مسائل دینى است آمده , و سپس تا ذکر قصاید علاءالدین حلى در این جلد آمده است .
13:
مترجم : اکبر ثبوت .
چاپ سوم : سال 1363ش .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1356 .
وزیرى , 362ص .
این جلد بقیهء شعراى غدیر در قرن نهم آغاز شده تا بحث دربارهء خالدبن ولید خاتمه یافته . و در پایان هفده صفحه دربارهء کتاب الغدیر و اهمیت آن سخن گفته است .
14:
مترجم : اکبر ثبوت .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1356 .
چاپ سوم : سال 1363ش .
چاپ چهارم : بنیاد بعثت , تهران , سال 1369ش .
وزیرى , 392ص .
در این جلد ابتدا مقدعه اى با عنوان <آنچه هنگام خواندن الغدیر باید به یاد داشت آمده و سپس مباحث مربوط به ابوبکر مطرح شده و اواخر این جلد دربارهء ایمان حضرت ابوطالب (ع ) است .>
15:
مترجم : اکبر ثبوت .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1356 .
چاپ سوم : سال 1361ش .
چاپ چهارم : بنیاد بعثت , تهران , سال 1370ش .
وزیرى , 376ص .
این جلد پس از ادامهء بحث درباره فضایل حضرت ابوطالب (ع ) به فضایل ساختگى درباره ابوبکر و عمر و عثمان و];ّّنیز بدعتهاى آنان پرداخته است .
16:
مترجم : اکبر ثبوت .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1357 .
چاپ سوم : سال 1363ش .
وزیرى : 261ص .
چاپ چهارم : بنیاد بعثت , تهران , سال 1370ش .
وزیرى , 284ص .
این جلد ادامهء بدعتهاى عثمان است , و در خاتمه چند تقریظ دربارهء کتاب الغدیر به فارسى ترجمه شده است .
17:
مترجم : جلال الدین فارسى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , دارالکتب الاسلامیه, تهران , سال 1354 .
وزیرى : 343ص .
چاپ سوم : سال 1363ش .
چاپ چهارم : بنیاد بعثت , تهران , سال 1370ش .
در آغاز این جلد پس از آوردن چند تقریظ, بقیهء بدعتهاى عثمان را آورده است .
18:
مترجم : جلال الدین فارسى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , داراکتب الاسلامیه, تهران , سال 1354 .
چاپ چهارم : بنیاد بعثت , تهران , سال 1370ش .
وزیرى : 327ص .
در این جلد ابتدا دربارهء عثمان سخن به میان آمده و سپس فضایل جعلى او مطرح شده و در خاتمه فضایل جعلى ابوبکر و عمر نیز مورد بحث قرار گرفته است .
19:
];ّّمترجم : جلال الدین فارسى .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , تهران , سال 1356 .
چاپ سوم : سال 1363ش .
چاپ چهارم : بنیاد بعثت , تهران , سال 1370ش .
وزیرى , 312ص .
در آغاز این جلد چند تفریظ ترجمه شده , و سپس ادامه بحث جلد قبلى دربارهء فضایل جعلى ابوبکر و عمر وعثمان مطرح شده است . در این زمینه بحث دربارهء فضیلت سازى براى معاویه مطرح شده , و سپس دوران زندگى سیاهش تبیین گردیده است .
20:
مترجم : جلال الدین فارسى .
چاپ سوم : کتابخانهء بزرگ اسلامى , بنیاد بعثت , تهران , سال 1363ش .
وزیرى , 280ص .
این جلد دربارهء بدعتهاى و جنایات معاویه است و در خاتمه فضایل جعلى او مورد بحث قرار گرفته است .
21:
مترجم : جلیل تجلیل .
چاپ اول : کتابخانهء بزرگ اسلامى , بنیاد بعثت تهران , سال 1365 .
چاپ سوم : بنیاد بعثت , تهران , سال 1373ش .
وزیرى , 320ص .
این جلد ادامه فضایل ساختگى معاویه است , و در نیمهء دوم این جلد به فضایل ساختگى دربارهء افراد دیگرى که جعالین ساخته اند صحبت شده است .
22:
مترجم : جلیل تجلیل .
کتابخانهء بزرگ اسلامى , بنیاد بعثت تهران , چاپ اول , سال 1365 .
وزیرى , 352ص .
];ّّاین جلد دنبالهء شاعران قرن نهم است که از ضیاءالدین هادى آغاز مى شود, سپس شاعران قرن دهم , یازدهم ودوازدهم ذکر شده و با ذکر سید بدر الدین از شعراى قرن دوازدهم پایان یافته است , که منطبق بر پایان جلد یازدهم الغدیر است , و با این جلد ترجمه نیز پایان مى یابد.

نکات قابل توجه :
1 در کتاب <سیرى در الغدیر>از فرزند مؤلف دانشمند مرحوم محمد امینى ص 157 دو صفحه دربارهء این کتاب (ترجمهء الغدیر) صحبت نموده , که مراجعهء به آن لازم است !
2 چنانچه ملاحظه شد, این کتاب در طى چند سال و به طور غیر منظم توسط افراد مختلف ترجمه و چاپ شده است .
3 براى ترجمه هاى دیگر <الغدیر>به فارسى و اردو, به خود کتاب <الغدیر>مراجعه شود.
4 جلد اول این کتاب (ترجمهء الغدیر) در چاپ اول با نام <عنایه الامیر فى ترجمه الغدیر>چاپ شده ولى این نام درچاپهاى دیگر و نیز هیچ چاپى از جلدهاى دیگر نیامده است .
5 در تراثنا شماره 28(عبدالجبار رفاعى ) ص 148ش 1802 و نیز معجم ماکتب عن الرسول و اهل البیت (ع ) ج 6ص 190ش 15160 جلد هشتم را از ترجمهء <فرهاد جلالى >دانسته است ! در حالیکه در چاپى آن نام <محمد باقربهبودى >آمده است .
6 براى توضیح بیشتر کتابشناسى به کتاب <الغدیر>مراجعه شود.
34 ترجمهء الغدیر (ناتمام )(فارسى , خطى )
عبدالحسین بن احمد امینى (تبریزى , نجفى ) م 1390ق .
مترجم : محمد امینى , رضا امینى , احمد امینى (فرزندان مؤلف ) .
این کتاب ترجمهء کتاب <الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب >علامهء امینى است که توسط فرزندان مؤلف تا جلدسوم ترجمه شده و در راه تکمیل است .
رجمه کتاب الغدیر, 2ج (موسوى ) = الغدیر, 2ج (اردو, چاپى )
رجمهء (منظوم ) خطبهء غدیر خم (جبروتى ) = خطبهء غدیر خم (فارسى , چاپى )
];
ّّ35 تصحیح أسانید الغدیر, ج 1(ناتمام ) (عربى , خطى )
حسین بن عبدالله معتوقى (قطیفى , کویتى ).
کتاب در اسانید غدیر است که در آن حودد ششصد سند تا بیش از صدو بیست صحابى براى حدیث و واقعهء غدیرجمع آورى شده است . در این کتاب بر حسب حروف الفبا نام یکایک صحابه برده شده و سندهایى از حدیث غدیر راکه به او منتهى مى شود یاد آور شده , و نیز اگر هر سندى از چند طریق است بیان نموده است .
پس از طرح هر سلسله اسناد به بحث و بررسى در آن پرداخته و از نظر علمى و رجالى بحث را تمام کرده , به این صورت که فرد فرد افراد را مطرح نموده , و در هر کدام ابتدا مدح هاى در او, سپس ذم هاى نسبت به او آورده شده و درآخر نتیجه گیرى نموده است .
افرادى که یکبار توضیحات درباره شان گفته شده تکرار نمى شوند و در هر دفعه که نامشان مى آید به مورد اول ارجاع داده شده اند. کتاب همراه با پاورقى هاى مفصل و تحقیقى است .
جلد اول کتاب شامل سیزده نفر از صحابه است : 1 ابوهریره : که حدود یازده تابعى از او نقل کرده اند. 2 اسعد بن زراره: یک صحابى و یک تابعى از او .3 انس بن مالک : سه تابعى از او. 4 ابولیلى انصارى : یک تابعى از او. 5 ابوزینب نصارى : یک تابعى از او. 6 ابوفضالهء انصارى , یک تابعى از او. 7 ابوقدامهء انصارى : یک صحابى و دو تابعى از او. 8ابوالهیثم بن التیهان . 9 ابو رافع قبطى . 10 اسامه بن زید.11 ابى بن کعب . 12 برء بن عازب : چهر تابعى از او. 13بریده بن حصیب : یک صحابى و دو تابعى از او.
در اینجا جلد اول که در خطى مؤلف پانصد و سى و دو صفحه همراه با پنجاه صفحه مقدمه است تمام مى شود.
باقى جلدها نیز در راه تدوین و تکمیل است , و این کتاب پس از اتمام تحقیقى بسیار مهم و ارزشمند خواهد بود.

نکتهء قابل توجه :
این کتاب توسط مؤلف خلاصه گردیده و به نام <شرح أسانید الغدیر>است .
36 تعریب عبقات الانوار(عربى , خطى )
سیدهاشم عامل , م 1412ق .
این کتاب ترجمه حدیث غدیر از کتاب <عبقات الانوار فى اثبات امامه الائمه الاطهار (ع )>میرحامد حسین به عربى بدون هیچ تلخیص یا شرحى است .
];ّّ37 تفسیر آیه تبلیغ الایه(عربى , چاپى )
محمد على بن عنایه الله تبریزى (شیخ الاسلام ) م قرن 11ق , چاپ قم , سال 1415ق .
فهرست نسخه هاى خطى کتابخانهء دانشگاه تهران ج 9ص 819مجموعهء شمارهء 2144

نکته قابل توجه :
این کتاب در جلد دوم کتاب <میراث اسلامى ایران >(قم ) سال 1415ق , صفحهء 161به چاپ رسیده است .
فسیر التکمیل = التکمیل (اردو, چاپى )
38 التکمیل (اردو, چاپى )
سید مرتضى حسین هندى (خطیب , فتح پورى , الله آبادى ).
نظامى پریس , لکنهوء (هند).
الذریعه ج 4ص 267ش 1242و ص 418ش 1839
الغدیر ج 1ص 157ش 24
این کتاب از کتابهاى بسیار ارزنده اى است که دربارهء غدیر تألیف شده , و بسیار فنى و عملى و تحقیقى است و شایدیکى از مهمترین کتبى باشد که در این موضوع تألیف شده اند
انگیزهء تألیف این کتاب کلام شبلى نغمان است که ادعا نموده آیه <الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى …>در روز دهم ذى الحجه و به مناسبت حج است نه غدیر, و مؤلف ابتدا با طرح جدولها و مطالبى تقویمى این کلام او را رد نموده و سپس شروع به بحث در جوانب مختلف غدیر نموده است : تمهید و توضیح قصهء حجهالوداع درقصیده اى به فارسى آمده و سپس کلمات نعمائى همراه با آدرس هاى دقیق و جواب از آنها یکى پس از دیگراست و به صورت (قال , اقول ) آورده شده است .
در اواسط کتاب به شمارش شعراى غدیر همراه با ایراد اشعارشان و آدرس دقیق که اکثراً اردو و کمى عربى هستندپرداخته و سپس در جوانب مختلف غدیر و سفر حجهالوداع و جملهء <من کنت مولاه …>بحث نموده , که ابتدا اشعارمربوط را مى آورد و سپس فهرستى از نام نود و پنج نفر از مؤلفین اعم از مورخین و مفسرین که اکثراً از عامه هستند وسفر حجهالوداع را نقل نموده اند را به ترتیب سال و فاتشان از سال 124تا 1306قمرى و دو نفر که ظاهراً معاصرمؤلف بوده اند مى آورد, و بعد شروع به نقل اقوال و مطالب یک یک آنان بطور مفصل و با آدرسهاى دقیق نموده و بحث ];ّّو گفتگوهاى مفصلى با هر کدام دارد که همراه با مؤیدات و مطالب جنبى از مدارک و منابع عامه است , ولى تاپانزدهمین که محمد بن جریر طبرى (عامى ) است بیشتر بیان ننموده و شاید این پانزده نفر هم به علت اهمیت شان است , و بخصوص نسبت به طبرى در کتابهاى تاریخ و تفسیرش بسیار تحقیق و نقل نموده است . سپس تتمه اى براى کتابش بیان نموده , و در آخر عبارت طبرسى در خطبهء غدیر را از احتجاج همراه با ترجمهء اردوى آن آورده و به مناسبت به تفسیر سورهء حمد پرداخته که در ضمن اشاره اى به معناى کلمهء <انعمت >و مناسبش با آیهء غدیر نموده است .

نکات قابل توجه :
1 در الذریعه در دو مورد از این کتاب با نامهاى <تفسیر التکمیل >و <التکمیل >یاد نموده و فرموده این کتاب تفسیرآیهء <الیوم اکملت لکم دینکم >است .
لازم به تذکر است که علامه حاج آقا بزرگ طهرانى در هر دو موردیکه نام این کتاب را برده شماره مسلسل نیز گذارده و این مخالف روش اوست , چرا که ایشان براى هیچ کتابى دو شماره مسلسل نگذارده , و اسامى تکرارى را بدون شماره مى آورد. و اشاره به مورد و اسم اصلى مى نمایند. ولى در اینجا در هیچ یک از دو مورد اشاره اى به دیگرى ندارند!
در کتاب الغدیر نیز کتاب را با نام <تفسیر التکمیل >در تفسیر آیهء <الیوم اکملت لکم دینکم >که در غدیر نازل شده معرفى نموده است .
2 چنانچه مؤلف در ابتدا مصادر کتاب را بیان مى نماید, استشهادات ابن کتاب تقریباً در تمام موارد از عامه است وصد و هفتاد و هشت منبع عامى را در آنجا یادآور شده است .
3 تقریباً تمام صفحات کتاب داراى پاورقى هاى مفصل و عمیقى است که طى آنها مطالب بسیار مفید و ارزنده اى راهمراه با آدرسهاى دقیق بیان نموده است .
4 فهرست مطالب کتاب به طور مفصل و در ابتداى کتاب قبل از فهرست مصادر آمده است که تقریباً فهرست موضوعى کتاب است .
5 علامه نجم الحسن و علامه سید على نقى و علامه سید کلب حسین هر کدام تقریظى بر این کتاب نوشته اند.
6 تألیف این کتاب در 27شعبان سال 1351قمرى برابر با سال 1932میلادى انجام شده است .
39 التنویر على صحه حدیث الغدیر(اردو, چاپى )
];ّّ؟
جمعیت شیعهء اثنى عشریه , سیالکوت (هند).
فهرست آثار چاپى شیعه در شبه قاره ج 1ص 114

نکتهء قابل توجه :
این کتاب در رد یکى از متعصبین مخالفین به نام محمد ابراهیم که صحت حدیث غدیر را انکار مى کرده تألیف شده است .
( ج )
جزء فى خطبه النبى (ص ) فى یوم الغدیر (فراهیدى ) = خطبه النبى (ص ) یوم الغدیر.(عربى , خطى )
جزء فى طرق حدیث الغدیر (دارقطنى ) = طرق حدیث الغدیر(عربى , خطى )
جزء فیه خطبه النبى (ص ) یوم الغدیر (فراهیدى ) = خطبه النبى (ص ) یوم الغدیر(عربى , خطى )
جمع طرق حدیث <من کنت مولا فعلى مولاه >(خراسانى ) = طرق حدیث الغدیر(عربى , خطى )
جواب اعتراضات السید الشریف الجرجانى (مشعشعى ) = رساله فى حدیث الغدیر(عربى , خطى )
جواب اعتراضات السید الشریف الجرجانى على حدیث الغدیر (شعشعى ) = رساله فى حدیث الغدیر(عربى , خطى )
( چ )
40 چهرهء غدیر
مهدى آزین فر.(فارسى , چاپى )
چاپ اول : مشهد, سال 1386ق , 1345ش .
رقعى , 60ص .
چاپ دوم : مشهد, سال 1387ق , 1346ش .
جیبى , 80ص
41 چهل حدیث پیرامون غدیر (فارسى , چاپى )
سید مهدى موسوى .
42 چهل حدیث ولایت و غدیر (فارسى , چاپى )
معاونت امور فرهنگى وزارت ارشاد اسلامى (تهران ).
نشر: وزارت کشور جمهورى اسلامى ایران سال 1415ق , 1374ق .
پالتوئى , 118ص .
در این کتاب پس از مقدمهء کوتاهى دربارهء وصایت و جانشینى پیامبر (ص ) چهل حدیث از روایات شیعه که هر یک گویاى گوشه اى از روز غدیر است همراه با ترجمه آمده است .