در پاسخ این پرسش به چند نکته اشاره میشود:
1. برپایی مجالس به مناسبت های مختلف، نظیر میلادها و ایام شهادت آنها و مداحی و عزاداری و تعریف و تمجید از آنان، از بارزترین مصادق تعظیم شعایر الهی است، و تعظیم شعایر الهی جزء وظایف دینی و الهی و معنوی همه دین باوران است. قرآن کریم درباره تعظیم شعایر الهی می فرماید:«و مَن یُعظّم شعایر الله فانّها مِن تقوی القلوب»؛[1] «هر کس شعایر الهی را بزرگ دارد این کار نشانه تقوای دل هاست. برخی از مفسرین ذیل این آیه می گویند:«شعایر» جمع«شعیره» به معنای علامت و نشانه است، بنابراین«شعایر الله» به معنای(نشانه های پروردگار) است … گرچه بدون شک مناسک حج از جمله شعایری است، که در این آیه مقصود بوده است، ولی روشن است که با این حال عمومیت مفهوم آیه نسبت به تمام شعایر اسلامی به قوت خود باقی است، خلاصهء سخن، هر چه در برنامه های دینی وارد شده و انسان را به یاد خدا و عظمت آئین او می اندازد شعایر الهی است و بزرگداشت آن در قالب های گوناگون و مناسبت های مختلف از جمله در قالب مداحی و ذکر فضایل پیشوایان دین، نشانه تقوای دل هاست.[2] و چون تعظیم شعایر دینی و مذهبی جزء وظایف دین باوران است، پس مداحی و ذکر فضایل به عنوان زنده نگاه داشتن یاد ائمه ـ علیهم السّلام ـ و سرمشق گرفتن از کارهای آنان در راستای تعظیم شعایر الهی است.
2. اما این که  آیا خداوند عمل یاد شده را از ما خواسته یا نه؟ باید گفت، علاوه بر این که ذکر فضایل ائمه ـ علیهم السّلام ـ جزء شعایر الهی است و تعظیم شعایر الهی را خداوند از تقوای قلبی شمرده است، نوعاً مداحی و تشکیل مجالس ذکر فضایل و محبت ائمه ـ علیهم السّلام ـ برای توسل انجام می شود، و توسل مورد خواست و رضای خداوند است لذا در قرآن فرمود:«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَهَ»[3]یعنی ای کسانی که ایمان آورده اید از خدا پیروی کنید، و به او توسل بجوید. و چون مداحی و ذکر فضایل(به نحوه مناسب و شایسته آن و نه به صورتی که احیاناً در بعضی محافل و نوارها دیده می شود) از موارد توسل است، معلوم می شود که براساس آیه یاد شده نیز، ذکر فضایل ائمه ـ علیهم السّلام ـ مورد رضا و خواست خداوند است. گذشته از این که در روایات متعدد بر ذکر فضایل و مصائب ائمه ـ علیهم السّلام ـ تأکید شده است، که در این جا به چند نمونه از آن اشاره می شود:
الف: امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: به دوستان ما سلام برسانید و به آنها بگوید:
خدا رحمت کند کسانی را که در جایی اجتماع نمایند، و به یاد ما باشند، هرگاه در جایی جمع شدید مشغول ذکر و یاد ما بشوید، زیرا در مذاکره های شما، امر ما احیاء می شود و بهترین مردم کسانی اند که بعد از ما به یاد ما باشند و مردم را به ذکر و یاد ما بیاندازند.[4] ب: ظاهراً عایشه این جمله را از رسول اکرم‌ـ صلی الله علیه و آله‌ـ نقل کرده که فرمود: «زیِّنوا مجالسکم بذکر علی»؛[5] مجالس و محافل خود را، با یاد علی ـ علیه السّلام ـ زینت دهید.
ج: امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند: «نَفَس المَهمومُ لِظلمنا تسبیح و هَمُّه لنا عباده»؛[6] «آه کشیدن غمگین برای ستمی که به ما رسیده است، تسبیح است، و اندوه او برای ما عبادت است. بعد فرمود:«این کلام به آب طلا باید نوشته شود.
از این گونه روایات نیز، به خوبی بدست می آید، که ذکر فضایل و مصائب ائمه ـ علیهم السّلام ـ نه تنها جزء وظایف دینی و مذهبی انسان های دین باور است، بلکه آثار و برکات معنوی و اخروی فراوان نیز برای آنها دارد، و از مجموع این روایات نیز می توان بدست آورد، که مداحی و ذکر فضایل و مصائب ائمه ـ علیهم السّلام ـ مورد خواست و رضای خداوند است بخصوص آن که بسیاری از حقایق و احکام دینی و مذهبی در همین مجالس مداحی و ذکر فضایل ائمه برای مؤمنان بازگو می شود و آنها از دستورات دینی و احکام شریعت از این طریق آگاه می شوند، اگر مجالس مداحی و ذکر فضایل ائمه ـ علیهم السّلام ـ برپا نشود شاید بسیاری از مردم نسبت به معارف و احکام دین ناآشنا، و بیگانه خواهند ماند. البته جای تردید نیست که این مجالس مداحی، و ذکر فضایل به گونه ای باید باشد، که متناسب با شرایط زمان بوده و احیاء کننده شعایر دینی و مذهبی باشد، و آن طور که شایسته ائمه است برگزار شود.
3. درباره فراز پایانی پرسش به اختصار می گوییم، که مدح و ذکر فضایل و مناقب اهل بیت و حضرات معصومین ـ علیهم السّلام ـ ، اگر با انگیزه الهی، و برای زنده نگاه داشتن خاطره و یاد و نام آنها و نیز تبلیغ فرهنگ دینی و مذهبی و بیان اوصاف آنان صورت گیرد بی تردید موجب خوشحالی ائمه ـ علیهم السلام ـ می شود. و اگر در ‌آن مداحی ها اهدافی غیر از تبلیغ حقایق دینی مورد نظر باشد، طبق روایات متعدد (این گونه مداحی و ستایش) از نظر ائمه مردود است، و در روایات فراوانی ائمه ـ علیهم السّلام ـ مردم را از چنین کارهایی برحذر داشته اند.[7]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. محمد شجاعی، مقالات، ج 2، ص 117، نشر سروش، تهران 1379ش.
2. ناصر مکارم، تفسیر نمونه،ج 4، ص 363 تا ص 371 نشر دارالکتب الاسلامیه، تهران 1379 ش.
3. الخوارزمی، المناقب، نشر مؤسسه النشر الاسلامی، قم 1411ق.

پی نوشت ها:
[1] . حج/ 32.
[2] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه،ج14، ص 97‌،تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، 1379.
[3] . مائده/ 35.
[4] . عماد الدین طبری، بشاره المصطفی لشیعته المرتضی،ص175، نشر موسسه نشر اسلامی،قم، 1422 ق.
[5] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار،ج38،ص198 بیروت، نشر مؤسسه الوفاء، 1403ق.
[6] . شیخ مفید، امالی، ص386، ح3، مشهد، نشر بنیاد پژوهش های اسلامی، 1364 ش.
[7] . محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج9،ص81 ‌ـ91 قم، نشر مکتب الاعلام الاسلامی، 1364 ش.