امام سجاد (علیه السّلام) فرمودند:

خَفِ اللهَ لِقُدرَتِهِ عَلیکُ، وَاستَحیِ مِنهُ لِقُرِبِه مِنکَ؛

از خدا بترس، چون که بر تو قدرت دارد، و از او حیا کن، چون که به تو نزدیک است.

بحارالانوار، ج 75، ص 142
شرح حدیث:

خوف و حیا دو عامل سازنده اند.

خوف از خدا، برای آن است که او قدرت مطلق هستی را در اختیار دارد و همه ی جهان و مقدرات به دست اوست و در آخرت هم حساب و کتاب بندگان و داوری نسبت به اعمال و عقوبت و پاداش مردم با اوست و هیچ کس از چنگ عدالت او نمی تواند بگریزد.

حیا و شرم از خدا، زیرا او به همه چیز داناست و همه ی جهان، محضر پروردگار است و همه ی کارهای بندگان را می بیند و هیچ خلاف و جرمی از او پنهان نیست و به تعبیر قرآن، از رگ گردن به ما نزدیک تر است (1).

غفلت از قدرت خدا، انسان را به عصیان و طغیان می کشد.

بی حیایی نسبت به خدا، انسان را بر گناه و بدی گستاخ می سازد.

مؤمن، همواره باید خود را در احاطه ی علم و قدرت الهی حس کند و هیچ جا را خالی از حضور خدا نداند و احساس ایمنی از قهر و عذاب الهی نداشته باشد.

ایمان به خدا، به معنای باورداشتن خدایی است که بر ما مسلّط است و روز قیامت هم از ما درباره ی عملهایمان سؤال خواهد کرد.

ایمان به خدا، یعنی او را همه جا حاضر و ناظر دیدن و از او شرم داشتن.

گاهی افراد، از وجود یک کودک در محلی شرم می کنند و کار زشت انجام نمی دهند.

یعنی خدا از آن کودک هم کمتر است؟

در خلوت و جمع، از یاد او غافل نباشیم.

اگر ما او را نمی بینیم، او ما را می بیند!…

منبع: حکمت های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول (1390)

پی نوشت:

1. وَ نحنُ اَقرَبُ اِلَیهِ مِن حَبلِ الوَرید، ق (50)، آیه ی 16.