1ـ و یستحب فیه الصیام و الصلاه اربع رکعات بعد صلاه الظهرین و یسجد بعدها و یدعو بالمرسوم یغفر له ذنوب خمسین سنه.(1)
مستحب است در روز نوروز روزه گرفتن و خوانده چهار رکعت نماز بعد از نماز ظهر و عصر و بعد از نماز سجده کند و دعاء نماید خداوند گناهان پنجاه ساله او را می آمرزد.
2ـ و منها صوم یوم النیروز لما رواه الشیخ فی المصباح عن المعلی بن خنیس عن الصادق علیه السلام قال اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب بالطیب طیبک و تکون ذلک الیوم صائماً(2)
از جمله روزه های مستحب روزه روز نوروز است همچنانکه شیخ در مصباح از معلی ابن خنیس نقل نموده است امام صادق علیه السلام فرمود هنگامی که روز نوروز رسید پس غسلی بنما و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش و به بهترین بویها خود را خشبو گردان و در این روز روزه بگیر.
3ـ و منها صوم النیروز لامر الصادق علیه السلام به و منها الصوم لقضاء الحاجه کما یظهر ممن تتبع الاخبار(3).
از جمله روزه های مستحب روزه روز نوروز است بواسطه دستور امام صادق علیه السلام و از جمله روزه برای برآورده شدن حاجات است چنانچه از تتبع استفاده می شود.
4ـ و منها صوم یوم النیروز للمروی فی مصباح المتهجد(4)
از جمله روزهائی که روزه اش مستحب است روزه عید نوروز است چنانچه در مصباح روایتی نقل شده است:
5ـ کما یستفاد من النصوص ثبوت التأکد فی غیر ذلک (ای تأکد الصوم) کالنیروز من النصوص ثبوت التأکد فی غیر ذلک (ای تأکد الصوم) کالنیروز و اول یوم من المحرم و ثالثه و سابعه و التاسع و العشرین من ذی القعده(5).
چنانچه استفاده می شود از روایت تأکید زیاد فرموده در مورد استحباب روزه در غیر از مواردی که ذکر شد مانند روزه عید نوروز و روزه اول محرم و سوم و هفتم و بییست و نهم ذی قعده الحرام.
مسلم است که پوشیدن لباس نو و پاکیزه همیشه و در همه جا لازم و جزء آداب اسلام است و اختصاص به عید نوروز ندارد. ولی فتوا دادن فقیه بزرگی مانند شیخ انصاری که افقه فقهاء در قرن اخیر است و کتب او در حوزه های علمیه تدریس و مورد مراجعه مراجع بزرگوار است. قطعاً دلیل بر امتیاز عید نوروز بر روزهای دیگر است.
6ـ اقسام الصوم اربعه نکتفی من هذا الفصل بذکر بعض المسائل اللتی هی مورد للخلاف. اقسام الصوم اربعه: واجب و ندب و مکروه و حرام. اما المندوب منه اقسام منها اول ذی الحجه، و منها یوم النیروز (6)
روزه بر چهار قسم است و در این فصل اکتفاء می نماییم به ذکر مسائلی که مورد اختلاف است روزه دارای چهار حکم است واجب و مستحب و مکروه و حرام اما روزه های مستحب اول آنها روز اول ذی الحجه است و دیگر روزه روز عید نوروز است.
قطعاً چنین مردان بزرگ و محققین جهان است که قرنهاست کتابها و تألیفاتشان در حوزه های علمیه تدریس می شود و مورد مراجعه و استفاده مراجع و مجتهدین و محققین حاضر است فتوا دادنشان به استحباب غسل و نماز و روزه و دعاهای مخصوص در روز عید نوروز بدون دلیل متقن و مستند و محکم نمی تواند باشد و همین فتاوا دلیل بر اعتبار و احترام و امتیاز عید نوروز در اسلام است.
استحباب خواندن چهار رکعت نماز در روز نوروز در گفتار فقهاء و مراجع بزرگ شیعه
1ـ محمد ابن ادریس رحمه الله در سرائر نقل می فرماید:
قال شیخنا ابو جعفر فی مختصر المصباح لیستحب صلوه اربع رکعات و شرح کیفیتها فی یوم النیروز الفرس.
شیخ طوسی در مختصر المصباح می فرماید مستحب است چهار رکعت نماز در روز عید نوروز عجم خوانده شود.
و سپس کیفیت خواندن آن را بیان می فرماید:
عن المعلی بن خنیس عن مولانا الصادق علیه السلام فی یوم النیروز قال: اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذلک الیوم طائماً فاذا طلیت النوافل و الظهر و العصر فصل بعد ذلک اربع رکعات تقرأ فی اول رکعه فاتحه الکتاب و عشر مرات انا انزلناه فی لیله القدر، و فی الثانیه فاتحه الکتاب و عشر مرات قل یا ایها الکافرون و فی الثالثه عشر مرات سوره التوحید و فی الرابعه عشر مرات معوذتین و تسجد بعد فراغک من الرکعات سجده الشکر و تدعوا فیها یغفر لک ذنوب خمسین سنه.(7)
از معلی ابن خنیس نقل مکند که امام صادق علیه السلام در مورد عید نوروز فرمودند: هنگامی که روز نوروز فرا رسید پس غسل بکن و بپوش پاکیزه ترین جامه های خود را و خود را به بهترین عطرها معطر گردان و در این روز روزه بگیر و همین که نماز نافله و ظهر وعصر را خواندی پس چهار رکعت نماز بخوان در رکعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در رکعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قل یا ایها الکافرون» را قرائت کن و در رکعت سوم ده مرتبه سوره مبارکه «توحید» را بخوان و در رکعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر یک از معوذتین «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت کن و سپس سر به سجده بگذار و سجده شکر به جا آور و برای آنچه از خدا می خواهی دعا کن خداوند گناهان پنجاه ساله تو را می آمرزد.
2ـ در کتاب شریف المهذب می فرماید:
و یستحب فیه الصیام و صلوه اربع رکعات بعد صلاه الظهرین و یسجد بعدها و یدعوا بالمرسوم یغفر له ذنوب خمسین سنه(8).
مستحب است در روز عید نوروز روزه گرفتن و خواندن چهار رکعت نماز بعد از نماز ظهر و عصر و سپس سجده به جای آوردن و دعاء بطور معمول کردن که این عمل باعث آمرزش گناهان پنجاه ساله خواهد گردید.
3ـ مرحوم شیخ بهایی در کتاب جامع عباسی صفحه 78 می فرماید:
بیست و چهارم نماز روز نوروز است و آن چهار رکعت است و سلام، در رکعت اول «فاتحه الکتاب» یک نوبت و «انا انزلناه» ده نوبت، در رکعت دوم بعد از «فاتحه الکتاب» ده نوبت« قل یا ایها الکافرون»، در رکعت سوم بعد از سوره «فاتحه الکتاب» ده نوبت سوره «قل هو الله احد»، در رکعت چهارم بعد از «فاتحه الکتاب» هر یک از «قل اعوذ برب الفلق» و «قل اعوذ برب الناس» را ده نوبت و بعد از سلام به سجده رود و این دعاء را در سجده بخواند:
اللهم صل علی محمد و آل محمد الاوصیاء المرضیین و صل علی جمیع انبیائک و رسولک افضل صلواتک و بارک علیهم بافضل برکاتک و صل علی ارواحهم و اجسادهم اللهم بارک علی محمد و آل محمدو بارک لنا فی یومنا هذا الذی فضلته و کرمته و شرفته و عظمت خطره اللهم بارک لی فیما انعمت به علی حتی لا اشکر احداً غیرک و وسع علی فی رزقی یا ذا الجلال و الاکرام.
و وقت این نماز بعد از اتمام نماز ظهر و عصر و نافله آن است که در اول وقت گذارده شود.
استحباب پوشیدن لباس نو و زیبا در روز نوروز در گفتار مجتهدین بزرگ شیعه
1- در کتاب شریف وسائل الشیعه جلد 2 صفحه 428 و جلد 288 5 و جلد 7 صفحه 346 بابی را عنوان فرموده به این نام: «باب استحباب البس انظف الثیاب فی النیروز» و در این باب روایتی نقل می فرماید از امام صادق علیه السلام که حضرت فرمودند:
روز عید نوروز غسل بکن و زیباترین و پاکیزه ترین لباست را بپوش و بهترین و معطرترین عطرها را استعمال کن.
2- در کتاب مصباح المتهجد صفحه 591 از امام صادق(ع) نقل می کند که حضرت فرمودند:
در روز نوروز غسل بنما و پاکیزه ترین لباست را بپوش و با خوشبوترین عطرها خود را خوشبو بگردان.
3- در کتاب حدائق جلد 4 صفحه 212 می فرماید:
اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک.
امام صادق(ع) فرمود همین که روز نوروز رسید پس غسل بکن و پاکیزه ترین لباست را بر تن کن.
4ـ شیخ انصاری در کتاب شریف طهاره صفحه 328 می فرماید:
فاذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک.
همین که روز نوروز رسید پس غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بر تن کن و به بهترین و خوشبوترین بویها خود را خوشبو گردان.
مسلم است که پوشیدن لباس نو و پاکیزه همیشه و در همه جا لازم و جزء آداب اسلام است و اختصاص به عید نوروز ندارد. ولی فتوا دادن فقیه بزرگی مانند شیخ انصاری که افقه فقهاء در قرن اخیر است و کتب او در حوزه های علمیه تدریس و مورد مراجعه مراجع بزرگوار است. قطعاً دلیل بر امتیاز عید نوروز بر روزهای دیگر است.
امام صادق علیه السلام در مورد عید نوروز فرمودند: هنگامی که روز نوروز فرا رسید پس غسل بکن و بپوش پاکیزه ترین جامه های خود را و خود را به بهترین عطرها معطر گردان و در این روز روزه بگیر و همین که نماز نافله و ظهر وعصر را خواندی پس چهار رکعت نماز بخوان در رکعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در رکعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قل یا ایها الکافرون» را قرائت کن و در رکعت سوم ده مرتبه سوره مبارکه «توحید» را بخوان و در رکعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر یک از معوذتین «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت کن و سپس سر به سجده بگذار و سجده شکر به جا آور و برای آنچه از خدا می خواهی دعا کن خداوند گناهان پنجاه ساله تو را می آمرزد.
استحباب استعمال عطریات و خوشبو کردن خود در روز نوروز در گفتار مجتهدین بزرگ
1ـ در جلد 13 کتاب حدائق صفحه 380 می فرماید:
عن الصادق علیه السلام قال اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذلک الیوم صائماً. . الحدیث.
2ـ و در جلد 4 حدائق صفحه 212 همین روایت عیناً نقل گردیده است.
3ـ در کتاب وسائل الشیعه جلد 7 صفحه 346 می فرماید:
محمد ابن الحسن فی المصباح عن المعلی بن خنیس عن الصادق علیه السلام فی یوم النیروز اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک و تکون ذالک الیوم طائما.
4ـ در کتاب شریف المتهجد می فرماید:
روی المعلی بن خنیس عن مولانا الصادق علیه السلام فی یوم النیروز قال: اذا کان یوم النیروز فاغتسل و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک.
معلی بن خنیس از امام جعفر صادق علیه السلام روایت کرده که حضرت فرمودند: هنگامی که عید نوروز فرا رسید پس غسل کن و پاکیزه ترین لباس خود را بپوش و به بهترین بوی ها خود را معطر ساز.
پی نوشت ها:
۱. المهذب: ج 1 /. 191
۲. الحدائق: ج 13 / ص. 38
۳. کشف الغطاء: ص. 324
۴. المستند: ج 2 / ص. 144
۵. جواهر الکلام: ج 17 / ص. 113
۶. المستند: ج 17 / ص. 299
۷. مصباح المتهجد: ص. 591
۸. المهذب: ج 1 / ص. 191
منبع: سایت آوینی
