مادر بسیار مهربان و خوش قلبی دارم، امّا مدتی است که رفتارش با من تغییر کرده و با من صمیمی نیست. گاهی اوقات با خواهر 9 ساله‌ام دعوا می‌کنم، و مادرم از او دفاع می‌کند و مرا مقصر می‌شمارد، ضمناً من متأسفانه به علّت درسهای زیادی که دارم نمی‌توانم در کارهای خانه به مادرم کمک کنم. لطفاً بفرمایید چگونه روابط صمیمی را دوباره با مادرم آغاز کنم و در مقابل رفتارهای او چه واکنشی از خود نشان دهم؟
مسائل و مشکلاتی را که مطرح کرده اید، تا حدودی ناشی از ویژگی ها و خصوصات سنی شما است؛ زیرا شما در دوران نوجوانی قرار دارید. از ویژگی‌های دوران نوجوانی این است که نوجوان، به خاطر رشد جسمی، احساسی، استقلال، رقابت، و رفاقت‌ها و … به سختی می‌تواند رابطه صمیمی با والدین برقرار نماید، و یا به دشواری می‌تواند رابطه صمیمی خود را با آنها حفظ نماید.
نوجوان در این دوره ممکن است با مشکلاتی روبه‌رو شود، از جمله این مشکلات عبارتند از: احساس فاصله زیاد از والدین، زود عصبانی شدن، زود رنجیدن، بردبار و صبور نبودن، تهاجم به احساسات دیگران، مشاجره و دعوا با خواهران و برادران و … حال شاید برخی از مشکلات نوجوانی باعث شده باشد که بین شما و مادرتان فاصله بیفتد، مثلاً شما با خواهرانتان دعوا می‌کنید و یا با والدین خود بگو مگو می‌نمائید و یا زود عصبانی می‌گردید و این رفتارها باعث رنجش مادر از شما می‌گردد. گر چه ممکن است رفتار مادر نیز با شما درست نباشد و او رفتارهای اشتباهی با شما انجام دهد، ولی راههایی وجود دارد که شما با استفاده از این راهها می‌توانید صمیمیّت خود را با مادرتان بیشتر کنید و بر مشکلات ناشی از دوران نوجوانی غلبه نمائید.
راه های تقویت روابط صمیمی با مادر
1. با خداوند ارتباط منظم و مستمری برقرار نمائید. و در جهت خودسازی تلاش کنید. زیرا هر کس رابطه خود را با خداوند اصلاح نماید، خداوند نیز رابطه او را با دیگران اصلاح می‌نماید.[1] و همچنین ارتباط مداوم با خداوند، باعث رشد و کمال شما می‌گردد.
2. با والدین خود به عنوان نزدیکترین دوستان، ارتباط برقرار نمائید. کمک کردن در کارهای منزل موجب می‌شود که باب تفاهم گشوده شود. شما می‌توانید با برنامه‌ریزی صحیح و تنظیم وقت، هم به مطالعه خود بپردازید و هم در کارهای خانه به مادرتان کمک نمائید.[2] کمک به مادر هم باعث نزدیکی شما به مادرتان می‌گردد و هم موجب می‌شود که شما در فنون خانه‌داری مهارت پیدا کنید.
سعی کنید خوشرو ، مهربان و متبسّم باشید. یک لبخند ساده گاهی باعث حل شدن بسیاری از مشکلات می‌گردد. امامان ما نیز ما را به تبسّم و خوشرویی توصیه نموده‌اند.[3]
3. به مقام پدر و مادر نیز توجّه داشته باشید. خداوند به ما دستور داده که به پدر و مادر خود احترام بگذاریم.[4] احترام به والدین حتّی اگر کافر باشند، واجب است چه رسد به مادر مهربان و خوش قلب شما.
4. سعی نمائید که هیچ گاه رفتار و یا سخن حاکی از خشم و عصبانیّت از خودتان نشان ندهید و هر گاه کنترل خود را از دست دادید و در رابطه با مادرتان دچار خشم شدید، بعداً با رفتار صحیح و خوشرویی آن را جبران کنید.
در نامه خود اشاره نمودید که مادرم بین من و خواهرم تبعیض قائل می‌شود و در دعواها طرف او را می‌گیرد. بله والدین باید بین فرزندان خود عدالت را رعایت کنند، البتّه توجه داشته باشید، که عدالت بین فرزندان هرگز به این معنا نیست که والدین از لحاظ عاطفی و فراهم آوردن امکانات و لوازم زندگی با تمام فرزندان برخورد مساوی داشته باشد. مثلاً همان چیزی را که برای شما فراهم می‌آورند و همان رفتاری را که با شما می‌نمایند با خواهر 9 ساله شما انجام دهند. والدین باید در رفتارهای خود نیازها و تفاوت‌های سنّی را در نظر بگیرند. کودکان نیاز شدید به عاطفه پدر و مادر دارند، در حالی که نوجوانان به موضوعات دیگری از جمله احترام گذاشتن، پذیرش شخصیّت و مشورت با آنان علاقمندند.
اگر هم برخورد مادر شما نادرست باشد، به خاطر مشکلات زندگی و کارهای روزانه زیاد (شست و شو، پخت و پز، خانه‌داری و … ) است. بدانید که در این گونه موارد نیز، نیّت والدین خیر است، هیچ مادری بدِ فرزندش را نمی‌خواهد گر چه ممکن است از نظر رفتار و برخوردها، مطلوب نباشد، اما در پشت این رفتارها نیّت پاکی نهفته است و جلوه‌هایی از مهر و عطوفت موج می‌زند که شاید باورش برای ما سخت باشد. شما می‌توانید در زمانی که آنها در آسایش هستند و مشغله زیادی ندارند، و رابطه شما صمیمی‌تر است با رعایت احترام و صمیمیت، مشکل خود را با ایشان در میان گذاشته و بخواهید با همدیگر به حلّ این مسأله بپردازید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. اخلاق معاشرت، جواد محدّثی، انتشارات بوستان کتاب.
2. سیمای روزانه فرد مسلمان، مهراب صادق نیا، انتشارات بوستان کتاب.
3. دنیای نوجوان، محمّد رضا شریفی، مؤسسه فرهنگی منادی تربیت، (برای والدین شما)
4. آنچه یک جوان باید بداند، (ویژه دختران) رضا فرهادیان و بتول فرهادیان، بوستان کتاب قم.
پی نوشت ها:
[1] . الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1365ش، ج8، ص 307.
[2] . شرفی، محمّد رضا، مراحل رشد و تحول انسان، انتشارات وزارت ارشاد، 1364، ص160.
[3] . نهج البلاغه، حکمت 325.
[4] . نساء/364، و اسراء/23.
