قوانین الهی، قوانینی است از آفریدگار، برای بهترین آفریده که با احاطه کامل بر ابعاد وجودی انسان و ارزیابی همه جانبه و همسو با سیر تکامل هستی وضع می گردد و سعادت انسان را تامین می نماید. مسلماً پیروی از قوانین الهی فواید بی شماری را برای جامعه به ارمغان خواهد آورد و نادیده گرفتن هر یک از آن ها زیان های بی شماری را به دنبال خواهد داشت. یکی از این قوانین، قانون حجاب است که از احکام ضروری اسلامی می باشد و فقهای شیعه آن را از ضروریات دین شمرده اند. ما در این نوشتار به بعضی از فوائد و آثار حجاب اسلامی می پردازیم.
آثار روانی
الف) دل آرام و مطمئن
از آن جا که حجاب یکی از احکام الهی است، انسان با عمل کردن به دستورات خداوند متعال به مقام قرب الهی نائل می شود. در جوار امن و قدس ربوی قرار می گیرد و در نتیجه به یک طمأنینه و اطمینان قلبی در رعایت احکام اسلامی دست می یابد و به کمال رضایت مندی می رسد علاوه بر این سبب اظهار دوستی به خداوند متعال و ائمه و در نتیجه محبوب خدا شدن می شود چنان که آیه شریفه می فرماید: اگر خدا را دوست می دارید از من پیروی کنید که خدا شما را دوست بدارد و گناه شما را ببخشد که خداوند آمرزنده و مهربان است.
دوست داشتن و محبوب دیگران بودن یک نیاز فطری و روانی انسانی است با حفظ حدود شرعی و اطاعت از خداوند و محبوب خدا و اولیا شدن نیاز را ارضاء نموده و به اطمینان خاطر می رسد. و در پرتو این امر احساس ارزشمندی، اعتماد به نفس پیدا می کند چیزی که نبود آن باعث جلوگیری های خیابانی و مشکلات ارتباطی می شود.
ب) حجاب، نیاز فطری
انسان ها یک نیاز فطری درونی به نام حیا و شرم دارند. علاوه بر مطالعات مردم شناسی و روان شناسی جنسی، از مطالعات تاریخی نیز استفاده می شود که انسان در هیچ مقطعی بدون پوشش زندگی نکرده است و این مطلب حاکی از وجود شرم و حیای ذاتی انسان است. پرفسور اسوالد شوارتز، طبیب و روان شناس اتریشی می نویسد: «علاوه بر مردم شناسی تجزیه و تحلیل روان شناسی نیز ثابت می کند که احساس شرم، یکی از صفات عمده نوع بشر است. هیچ قبیله ای هر قدر هم بدوی بوده باشد شناخته نشده است که از خود شرم بروز ندهد و بچه های کوچک نیز شرم دارند.»
از آیات مربوط به خلقت حضرت آدم و حوا نیز فطری بودن پوشش و حجاب استفاده می شود. پس حجاب پاسخ مثبت به این نیاز درونی و فطری است که در نهایت به سلامت روانی فرد منجر می شود.
ج) حفظ بهداشت روانی
یکی از فواید و آثار مهم حجاب، ایجاد آرامش روانی است. فقدان حجاب و آزادی معاشرت های بی بند و باری میان زن و مرد هیجان ها و التهاب های جنسی را فزونی بخشد و تقاضای سکس را به صورت عطش روحی و یک درخواست اشباع نشدنی در می آورد.
استاد شهید مطهری در این زمینه می فرماید: «روح بشر فوق العاده تحریک پذیر است، اشتباه است که گمان می کنیم تحریک پذیری روح بشر محدود به حد خاصی است و از آن پس آرام می گیرد…. هیچ مردی از تصاحب زیبا رویان و هیچ زنی از متوجه کردن مردان و تصاحب قلب آنان و بالاخره هیچ دلی از هوس سیر نمی شود. از طرفی تقاضای نامحدود خواه نا خواه انجام نشدنی نیست و همیشه مقرون است با نوعی احساس محرومیت و دست نیافتن به آرزوها که به نوبه خود منجر به اختلالات روحی و بیماری های روانی می گردد.»
د) بازیابی شخصیت
اگر زنان از حجاب بی بهره باشند هر گونه توجهی به آنان جنبه شهوانی دارد، در نتیجه ارزش های راستین آنان فراموش می شود. به همین جهت تا زمانی که جاذبه ظاهری دارند مورد توجه هستند و وقتی این جاذبه از بین می رود، احساس غربت، پوچی و پشیمانی می کنند. هر قدر زن از شخصیت معنوی و زیبایی های درونی بر خوردار باشد به همان میزان خود را از به نمایش گذاشتن زیبایی های ظاهری بی نیاز می بیند و احساس ارزشمندی بدون شروط دیگران پیدا می کند. پس حجاب رمز بازیابی شخصیت زن مسلمان است چنین زنی در خود کمبودی احساس نمی کند و ارزش خویش را در تن آرائی و خودنمایی و حرکات هوس انگیز نمی داند.
آثار اجتماعی
الف) بر چیدن زمینه فساد
بد حجابی زن در جامعه آتش هوس را در اندرون مرد می افروزد، مردان کم اراده و سست عقیده را به چشم چرانی که خود منشا بسیاری از مفاسد است وا می دارد چنان که امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرمایند: «نگاه تیری از تیرهای زهرآگین شیطان است چه بسا یک نگاه که حسرت طولانی در پی دارد.» بنابر این حجاب زمینه بسیاری از مفاسد را بر می چیند.
ب ) افزایش بهره وری و فعالیت های اجتماعی
اگر زنان و مردان در محیط های جداگانه ای مشغول تحصیل، کار و یا هر نوع فعالیتی باشند و یا اگر فرضاً در یک محیط مشغول هستند شوونات اسلامی را مراعات کنند، این امر از توقف و رکود کارآیی مردان از سوئی و از سوی دیگر از ایجاد مانع از پرداختن زن به کار و فعالیت اجتماعی جلوگیری می کند. مطالعات دانشمندان تربیتی نشان داده در آن مدارسی که دختر و پسر با هم درس می خوانند، کم کاری، عقب افتادگی، عدم مسئولیت به خوبی مشاهده شده است.
ج) اختصاص یافتن التذاذهای جنسی به محیط خانواده
حجاب، جامعه را از بی بند و باری ها و لذت های جنسی پاک می کند و التذاذهای جنسی را به نهان خانه زناشویی و محیط خانواده می برد و به این ترتیب از بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی از قبیل افزایش میزان طلاق، بی علاقگی به ازدواج و … که مشکلات زیادی را برای جامعه فراهم می کنند. جلوگیری به عمل می آورد.
مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه