اگر دختر و پسری یکدیگر را دوست داشته باشند و قصد ازدواج هم داشته باشند آیا شرعاً اجازه دارند که با تلفن با یکدیگر صحبت کرده و یا به هم نامه دهند مانند دو دوست. خانواده ها مطلع باشند؟

ازدواج از مهمترین حوادث زندگی انسان است که خوشبختی و سلامت آینده انسان در گرو این تصمیم گیری است. اگر انسان در این تصمیم گیری مهم شرایط لازم را داشته باشد و از عوامل دیگری مثل: مشورت و … کمک بگیرد حتماً به خوشبختی و شادی دست خواهد یافت.
شناخت: از جمله شرایط مهم در ازدواج شناخت صحیح و دقیق، بدون هیچگونه تصمیم گیری سطحی و احساسی از طرف مقابل است اگر انسان بدون تحقیقات لازم و فقط بر اساس احساس و دیگر تمایلات نفسانی اقدام به ازدواج و تشکیل پیوند زناشوئی بکند امید موفقیت او بسیار ضعیف و کم رنگ است.
ازدواج باید با دیدی باز و شناختی کامل از روحیات و اخلاق و سلیقه های یکدیگر صورت پذیرد و هرچه این شناخت عمیق تر باشد در زندگی اتحاد و وحدت بیشتری جریان خواهد داشت. (اغلب ناسازگاری های پس از ازدواج و تلخی ها ریشه در عدم توجه به معیارهای انتخاب همسر و تناسب های بین زوجین دارد)
حال جای این سؤال است که چگونه می توان به این شناخت رسید و اسلام حدود روابط بین دختر و پسر را چه می داند؟ اسلام صرف صحبت کردن لازم و ضروری زن و مرد را در جریان زندگی و رسیدگی به کارهای روزمره زندگی را حرام ندانسته، هر چند که شرایط خاصی را برای آن تعیین کرده است. که از جمله می توان به خالی بودن روابط از مسایل شهوانی و احساسی و عاطفی اشاره کرد.
شرایط ارتباط: ولی اگر این ارتباط قرار باشد به یک رابطه تبدیل شود شرایطی را برای آن لازم دانسته است که از جمله اینکه باید میان افراد، تعهدی بصورت رسمی (هر چند این روابط موقت و برای زمان محدود باشد) ایجاد شود و لذا کسانی که می خواهند با هم رفاقت و یا رابطه ای داشته باشند، باید تعهدی رسمی به صورت عقد دایم و یا موقت میانشان وجود داشته باشد. و تنها در این حالت، ارتباط دوستی و تماس تلفنی آنها جایز و بدون اشکال است. عدم دقت در این تعهدات منجر به بدبینی های دو طرف، والدین زوجین در آینده می شود و ممکن است باعث ناراحتی های دیگر شود.
اما برای جلوگیری از هم گسیختگی روابط زناشوئی شناختی کامل و دقیق لازم است که با عقل و ارزیابی صحیح طرفین بدست آمده باشد. لذا باید سعی کنیم از دخالت های انحراف آفرین «حب و بغض» جلوگیری کنیم: زیرا وقتی به کسی علاقه وافری داشته باشیم ضعف های او را نمی بینیم.
امام علی ـ علیه السّلام ـ می فرماید: چشم عاشق از دیدن عیبهای معشوق کور است و گوش او از شنیدن زشتیهای او کر است.[1] رابطه تلفنی: بسیار روشن است که تنها با روابط تلفنی و … میان دختر و پسر شناخت کامل از خصوصیات اخلاقی و سلیقه های فردی حاصل نمی شود. چرا که جوانی، سن اوج کشش های جنسی و عاطفی است به همین خاطر نظارت بزرگان و مشاوره از ازدواج می تواند شما را در انتخابی خوب کمک کند. اگر چه ممکن است جوانان عزیز در ابتدای امر با همان سرشت و طبیعت پاکشان روابطی را آغاز کنند ولی تجربه نشان داده است که در پایان کار این روابط به مشکلات حاد و پیچیده ای تبدیل گردیده که باعث پشیمانی آنها شده است. چرا که اگر چه ممکن است ریشه های تمایلات نفسانی و احساسی در ابتدای روابط مشخص نبوده و از چشم آنها مخفی بوده است ولی در امتداد مسیر این تمایلات بروز و ظهور پیدا کرده و مشکلاتی را به بار آورده است. حال اگر این روابط همراه با تمایلات و هیجان ها، به وسیله اهرم تعهد شرعی و قانونی همراه نبوده باشد با کمتر ناراحتی و ناملایماتی این روابط از هم پاشیده شده و کانون های ابتدایی مهر و محبت به خانه های فساد و طلاق تبدیل خواهد شد.
لازم به ذکر است که در چنین روابطی قبل از اینکه شناختی از طرف مقابل حاصل شود، بذر محبت و دوستی و عاطفه شخص مقابل در دل انسان کاشته می شود و همانطور که در بالا اشاره کردیم این امر باعث عدم شناخت صحیح از طرف مقابل می شود.
و چون بعد از مدتی بسیاری از مشکلات و تفاوتهای فردی و اجتماعی نمایان می گردد و از طرف دیگر این روابط هم ضمانت اجرایی و قانونی ندارد و به سادگی از هم پاشیده شده و موجب بدنامی و محرومیت از ازدواج مناسب و در خور شأن طرفین خواهد شد.
همچنین، غوطه ور شدن در این نوع روابط، جوانانی را که باید در بهترین مقطع از سن خود، به دنبال آموختن علم و کسب تجربه های آینده خویش باشند، در اضطراب و هیجانات بی اساس نگه می دارد. و با ایجاد فشارهای روحی و تشویق های درونی آرامش را از آنان سلب می کند؛ هیچ گاه این جوانان طعم شیرین آرامش، شادی، رضایت، موفقیت را در زندگی خانوادگی نخواهند چشید ازدواج هایی که بر این اساس چیده شده، بسیار متزلزل می باشد. کافی است سری به هفته نامه ها و مجلات خانوادگی بزنیم: صفحات مملّو از غم نامه هایی است که دخترها و پسرها درباره دوستی ها و ازدواج های ناکام خود نوشته اند.
بسیاری از ایشان وقتی شور و اشتیاق اولیه شان را برای زندگی شکسته خورده شان بیان می کنند، انسان هیچگاه احتمال این روزها را نمی دهد که در دادگاه های طلاق و … حاضر شوند.
اسلام راه درست و متعادل را به انسان ها نشان داده است. و به نیازهای طبیعی او توجه نموده است و راه حل های مناسبی را پیشنهاد کرده است.
شما خواهر گرامی!
پس از اینکه از خانواده خود و دیگر مشاورین امین و آگاه در رابطه با طرف مقابلتان به مشورت پرداخته و به نتیجه مثبت دست یافتید از خانواده خودتان بخواهید که در جلسات معین و مشخصی که از طرفین شما هم حضور دارند به تبادل افکار بپردازید و اگر همدیگر را پسندیدید و شرایط همدیگر را مناسب تشخیص دادید در یک مناسبت معینی اقدام به عقد رسمی بکنید و اگر امکاناتی باید فراهم شود که فعلاً موجود نیست مراسم ازدواج رسمی را به تاریخ بعدی موکول کنید تا امکانات و شرایط جنبی فراهم شود.
مطالعه کتب ازدواج و مشاوره با والدین و مشاورین عالم و آگاه و … را به شما توصیه می کنیم.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مسایل ازدواج و حقوق خانواده، علی اکبر بابازاده.، نشر بدر.
2. ازدواج و انتخاب همسر، شمس الدین، شفق.
3.مرزها در روابط پسران و دختران، دکتر علی قائمی، ناشر: سازمان ملی جوانان، تابستان 81.
4. جوان و نیروی چهارم زندگی، دکتر محمدرضا شرفی، نشر سروش، تهران.
5. جوانان و روابط، ابوالقاسم مقیمی حاجی، نشر مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (مجموعه پرسشهای جوانان در رابطه با روابط دختر و پسر، کتابی مفید و خواندنی)

پی نوشت:
[1] . محمدی ری شهری، محمد، منتخب میزان الحکمه، ترجمه شیخی، تلخیص رضی، دارالحدیث، چاپ دوم، 1383، ص 125، ح1323.