اسباب و عوامل به وجود آمدن انحرافات جنسی در جوانان چیست؟ نقش خانواده به خصوص والدین در این مسئله تا چه اندازه میتواند باشد؟
عوامل بسیاری می توانند در بروز انحرافات جنسی نقش داشته باشند. ابتدا به زمینههای عمومی انحرافات جنسی اشاره می شود. سپس عواملی را مطرح می کنیم که به شکلی خانواده و به ویژه والدین زمینهساز آن هستند.
علل انحرافات جنسی در جوانان و نوجوانان
1. دوستیهای آلوده
انحرافات جنسی میان تمامی گروههای سنّی مشاهده میشود؛ اما بیش از همه بین جوانان و نوجوانان وجود دارد و عامل عمده آن تأثیرپذیری از دوستان و همسالان است؛ زیرا در سنین نوجوانی، نجواها و صحبتهای آهسته و درگوشی بین نوجوانان بیشتر میشود و محور این گفتگوها غالباً مسائل جنسی است که به صورت مخفیانه و دور از نظارت بزرگترها طرح میشود. نوجوانان به تبادل اطلاعات جنسی با یکدیگر میپردازند و از خود حرص و ولعی خاص در این باب نشان میدهند.
بر اساس تحقیق انجام شده به وسیله مدیریت تحقیقات و آموزش امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش در زمینه انحرافات جنسی جوانان و نوجوانان، دوستیهای آلوده و دوستان ناباب یکی از عوامل انحرافات جنسی شناخته شده است.[1] افرادی که با دوستان ناباب رفت و آمد و معاشرت دارند، در مرور زمان به انحرافات اخلاقی از جمله انحرافات جنسی کشیده خواهند شد.
نقش خانواده و والدین در زمینه دوستیهای فرزندان که در پارای موارد به انحرافات جنسی منجر میشود، را نباید از نظر دور داشت؛ چنانچه خانوادهها و والدین در جنبه مسائل ضروری بلوغ، نوجوانان را مطلع سازند و اطلاعات لازم را به صورت صحیح و مناسب در اختیارشان قرار دهند، دیگر نیازی به سوق یافتن نوجوانان به دوستان و همسالان برای کسب اینگونه اطلاعات احساس نمیشود؛ علاوه بر آن، ضرورت دارد خانوادهها در زمینه معیارهای انتخاب دوست خوب و خطرات ناشی از معاشرتهای آلوده و ناباب با فرزندان به گفتگو بنشینند و آنها را در انتخاب دوستان شایسته و سالم یاری نمایند.
2. تهاجم فرهنگی
یکی دیگر از عوامل انحرافات جنسی در افراد به ویژه جوانان و نوجوانان، تأثیرپذیری از تهاجم فرهنگی است.[2] فرستندههای رادیویی و تلویزیونی، فیلمهای سینمایی وارداتی، سریالهای خارجی مغایر با فرهنگ اسلامی، کتب و مجلات خارجی، نوارهای ویدئو و کاست که آخرین فیلمهای روی پرده در دنیای غرب را به سهولت به داخل کشور سرازیر میکند، عکسها و مطالب مبتذل از طریق ماهواره و اینترنت و سایر ابزار تبلیغ (که در دست دشمنان این جامعه، به طور مؤثری علیه ما به کار گرفته شده است) مجموعاً ایجاد کننده محیط محرک جنسی برای جوانان و نوجوانان این مرز و بوم به شمار می روند.
اکنون به دیگر عوامل و زمینههای انحرافات جنسیای اشاره می کنیم که بیشتر به خانوادهها و والدین مربوط میشود.
3. خلاء عاطفی در خانواده
نقصان محبت و عدم توجه والدین به نیازهای عاطفی فرزندان، راه را برای نفوذ انحرافات و گرایشهای نامطلوب هموار مینماید و نوجوانان را آسیبپذیر میکند.[3]
روانشناسان معتقدند که رایجترین علت انحرافات جنسی، نقصان محبّت است.[4] کودک چون از والدین و دیگران مأیوس و دلسرد شد، به خودش میگراید، به طوری که تمام توجه وی به لذت جسمانی از خود متمرکز گردیده و میل شدیدی برای احساس این لذت برایش حاصل میشود.
4. تنبیه و بدرفتاری والدین
از عوامل دیگری که به طور مؤثر در گرایش به انحرافات نوجوانان نقش دارد، تنبیهات بدنی است که بر کودکان و نوجوانان اعمال میشود.[5] یکی از صاحبنظران در این زمینه مینویسد: «تنبیه بدنی سخت، زیانهای جسمی، جنسی و روحی فراوان بدنبال دارد. به سهولت ممکن است کودکان را به «سادیسم» یعنی جنون آزار و خونآشامی یا «مازوشیسم» یعنی تمایل به بردهصفتی و رنجبری گرداند. بسیاری از کسانی که در بزرگسالی دچار ناشادکامیها و انحرافات جنسی شدهاند، تنها در اثر کتکهایی بوده است که در کودکی از والدین خوردهاند».[6] تبیین رابطه تنبیه از سوی والدین با انحرافات جنسی فرزندان این است که، اعمال و تکرار تنبیه بدنی به رابطه قهرآمیز، بین والدین و کودک یا نوجوان منجر میشود و این امر آنها را از یکدیگر دور و دورتر میکند. گسستن روابط عاطفی، نوجوان را در انزوا قرار میدهد و انزوا بستر مساعدی برای رشد میکربهای انحرافات اخلاقی از جمله انحرافات جنسی است.
5. عدم رعایت موازین اخلاقی در خانواده
رعایت موازین اخلاقی در روابط بین والدین به ویژه رابطه زناشویی به عنوان عامل زیربنایی مورد توجه رهبران دینی واقع شده است. در روایتی از رسول خدا ـ صلی اللّه علیه و آله ـ آمده است که باید والدین از انجام آمیزش و روابط جنسی با یکدیگر در جایی که کودک خردسالی به خواب رفته است، پرهیز نمایند.[7] چرا که فرزند متوجه والدین در این حالت میشود و مستعد گرایش به مسایل انحرافآمیز جنسی میگردد. و یا در قرآن کریم درباره اجازه گرفتن فرزندان از والدین برای ورود به اتاق آنان در سه نوبت تأکید شده است[8] و میتوان گفت که تلویحاً جدا نمودن محل خواب والدین از محل خواب فرزندان مورد تأکید قرار گرفته است که این موضوع به جهت حفظ سلامت جنسی فرزندان، بسیار ضروری به نظر می رسد. اگر که والدین این نکات تربیتی را رعایت نکنند، پیامدهای خطرناک و جبران ناپذیری را بر رفتارهای فرزندان به ویژه انحرافات جنسی آنان، شاهد خواهند بود.
رحیمینژاد و همکاران (1367) در تحقیقی که بر اساس چهارصد نامه ارسالی از نوجوانان و جوانان به برنامه آیندهسازان رادیو، انجام دادهاند علت اصلی انحرافات جنسی در جوانان و نوجوانان را در جریان قرار گرفتن مسائل و روابط جنسی والدین و یا مشاهده این عمل گزارش کردهاند.[9]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. علی قائمی؛ شناخت، هدایت و تربیت نوجوانان و جوانان؛ انتشارات امیری، 1363.
2. محمد حسین فرجاد؛ جامعهشناسی انحرافات؛ انتشارات کوکب، 1363.
3. علی قائمی؛ خانواده و مسایل جنسی کودکان؛ انجمن اولیأ و مربیان، چاپ 9، 1373.
پی نوشت ها:
[1] . به نقل از: شرفی، محمدرضا؛ دنیای نوجوان، تربیت، چاپ چهارم، 1376، ص 218.
[2] . نوید، مهدی؛ فرهنگ و مقاومت فرهنگی؛ انتشارات فلق، چاپ پنجم، 1374.
[3] . صافی، احمد؛ خانواده متعادل، انجمن اولیأ و مربیان، چاپ دوم، 1374.
[4] . فیلد، هاد؛ روانشناسی کودک و بالغ، ترجمه مشفق همدانی، انتشارات صفی علیشاه، چاپ اول، 1365، ص 326 و 327.
[5] . احمدی، احمد؛ روانشناسی نوجوانان و جوانان، انتشارات مشعل، 1368.
[6] . صاحب الزمانی، ناصرالدین؛ راز کرشمهها؛ مطبوعاتی عطایی، ص 227، بیتا.
[7] . حر عاملی، وسایل الشیعه، ج14.
[8] . نور/ 59.
[9] . رحیمینژاد، عباس؛ به نقل از، محمدرضا شرفی، دنیای نوجوان؛ تربیت، چهارم، 1376، ص 192.