برای این‎که به نتیجه برسید و بتوانید بر عادت خود غلبه کنید لازم است که به چند مطلب اساسی توجّه بفرمایید.
الف) ایمان به قابل درمان بودن
اولین قدم برای درمان این عادت، اعتقاد و ایمان به قابل درمان بودن آن و دوری از یأس و ناامیدی است؛ امّا رسیدن به هدف نیازمند زمان، صبر و حوصله، انتخاب راه صحیح و تحمل دشواری‌ها است.
ب) اراده
شما یک انسان صاحب اراده هستید و ترک هر عادت نیازمند به کار گرفتن اراده است و کسی نمی‎تواند بگوید که اراده ندارم و اراده از من سلب شده است؛ چرا که خدمت امام صادق ـ علیه السّلام ـ عرض کردند: «جوانی گرفتار عادت زشت خودارضایی شده و معتقد است که دیگر اراده‎ای برای ترک این عمل در خود نمی‎بیند.» امام ـ علیه السّلام ـ فرمودند: «آیا این کار را در حضور دیگران هم انجام می‎دهد؟» عرض کردند: خیر. آن‎گاه امام ـ علیه السّلام ـ فرمودند: «پس معلوم است که این فرد اراده دارد و با همین اراده از انجام این عمل در حضور دیگران خودداری می‎کند، اگر اصلاً اراده نداشت در حضور آنان هم (بدون اراده) این کار را انجام می‎داد».
یکی از شواهد خوب و مُتْقَن برای وجود اراده در اشخاص ترک عمل در ماه مبارک رمضان است. اگر گفته شود که غلبه بر این عادت، نیاز به اراده‎ی قوی و نیرومند دارد، باید؛ لکن اراده همچون نهال درخت پرثمری است که باید آنرا پرورش داد تا به مرحله خودشکوفایی و ثمردهی برسد و با پرورش خوب، ثمر خوب و فراوانی می‎دهد؛ به عبارت دیگر اراده تقویت شدنی است و با تربیت و پرورش به کنترل کامل در خواهد آمد واندک اندک مقابله با این عادت را شروع کرد تا به نتیجه نهایی و مورد رضایت خود و خداوند متعال رسید.
ج) من می توانم (تلقین)
مهم‎ترین و اصلی‎ترین عاملی که افراد را در راه غلبه بر این عادت نامطلوب کمک می کند. این است که خود بخواهند که به نتیجه و هدف برسند؛ زیرا این جمله معروف «خواستن، توانستن است» را زیاد شنیده‎ایم. این کلام پُر مغز و با ارزش حقیقتی است که باید آنرا به مرحله عمل درآورد.
د) توجه به آثار منفی
یکی از صاحب‎نظران تعلیم و تربیت می‎گوید: «وقتی که بخواهیم با عادت زشتی ستیزه کنیم ابتدا باید نتایج نامطلوب آن را در نظر مجسّم سازیم و بعد منافعی که در نتیجه ترک آن عاید ما می‎شود در درون خود تصور کنیم و سپس مواقعی را که قربانی آن عادت شده‎ایم به خاطر بیاوریم. درنتیجه این عمل، هربار که چنین نمایشی را در روح خود مشاهده می‎کنیم بر تحریک یا وسوسه (عادت زشت) چیره‎گی یافته و لذّت ترک آن را در خود احساس می‎کنیم».

ضررهای روحی و روانی
1. رکود فکری و اختلال‎های متعدد روانی از قبیل افسردگی، اضطراب و…
2. فرد از نظر فکری، نوعی توجّه نسبتاً مداوم به موضوعات جنسی پیدا می‎کند که این امر از تفکر آزاد و تمرکز جلوگیری می‎نماید.
3. ضعف حافظه، حواس‎پرستی و ناتوانی در تمرکز فکری، منزوی شدن و گوشه‎گیری، پرخاش‎گری و بداخلاقی هم از عوارض خود ارضایی هستند.
4. از بین رفتن خلاقیت‎ها، توانایی‎ها و سرکوب شدن استعداد.
5. بی‎ذوقی و بی‎نشاطی به تدریج گسترش می‎یابد.
6. یأس از زندگی و ناامیدی نسبت به آینده.
7. هوس‎باز و بی‎بند و بار شدن و اعتیاد به ارضای جنسی نامشروع.
8. بی‎احساسی، بی‎تفاوتی و کمرویی.
9. بی‎علاقگی نسبت به امور معنوی و از بین رفتن صفای دل.
10. احساس گناه، ضعف اراده، عدم اعتماد به نفس و صدها عارضه دیگر و خطرناک.
ب) ضررهای جسمانی:
1. تحریک شدید هیپوتالاموس و در نتیجه تحریک افراطی غدد جنسی که سبب پرکاری نامتناسب آن‎ها می‎شود، بلوغ زودرس را بدنبال دارد که بلوغ زودرس عواقب نامطلوب دارد.
2. کاهش و تخلیه مکرر قوای جسمانی و روحی حاصل از عمل خود ارضایی به ضعف عمومی بدن و بالاخره پیری زودرس می‎انجامد.
3. به علت افزایش جریان خون در اعضای تناسلی، مغز و مراکز حساس دیگر مکرراً دچار کاهش نسبی خون می‎شوند، هم‎چنین تخلیه‎های مکرر عصبی و عدم ارضای روحی در دراز مدت موجب ضعف عصبی و عوارض روحی می‎گردد.
4. ضعف بینایی و بی‎اشتهایی و در صورت افراط، ضعف استخوانی و ناراحتی‎های مفصلی از عوارض خودارضایی است. هم‎چنین در مراحل افراطی و یا در برخی شرایط خاص مزاجی این عارضه به ضعف عصبی و لرزش دست و گاه به فلج بعضی از اعضا منجر می‎شود و ممکن است سبب فلج تمام اعضای بدن نیز بشود.
5. ضعف جنسی و انزال زودرس از دیگر عوارض است و بعد از ازدواج فرد را دچار مشکل ارتباطی خواهد کرد.
6. بی‎تحرکی، تحلیل رفتن قوای جسمانی، آسیب‎پذیری در برابر بیماری‎ها، بیماری‎های مقاربتی، عقیم شدن و ناتوانی در تولید مثل، از بین رفتن شفافیت چشم، از بین رفتن نورانیت و بشّاشیت چهره و… همگی از عوارض جسمی خود ارضایی هستند.
خودارضایی علاوه بر ضررهای روحی ـ روانی و جسمانی متعددی که دارد موجب بروز ضررهای اجتماعی نیز می‎شود که به برخی از مهم‎ترین آن‎ها اشاره می‎شود.
ج) ضررهای اجتماعی:
1. بی‎آبرویی.
2. مشکلات خانوادگی.
3. انزوای اجتماعی.
4. مشکل در دوست‎یابی.
5. طرد شدن در جامعه.
6. از بین رفتن عشق و محبت نسبت به دیگران.
7. بزهکاری.
8. از بین رفتن عزت و پاکدامنی.
9. از بین رفتن شرف.
10. بی‎غیرتی.
11. مشکلاتی در ازدواج از قبیل:
1-11- دیر ازدواج کردن.
2-11- بی‎میلی به همسر آینده.
3-11- ناتوانی در مقاربت صحیح و ارضای جنسی خود و همسر.
4-11- سرد بودن کانون خانواده.
5-11- طلاق.
6-11- ناتوانی در مقابل حل مشکلات پس از ازدواج و قبل از آن.
12. انحطاط و انحراف فکری و عملی خود و به انحراف کشیدن دیگران بخصوص نسل جوان جامعه.
13. ایجاد خطرات اجتماعی برای خانواده خود و نوامیس دیگران.
بسیاری از این ضررها احتمال وقوع دارند و این احتمال، برای مؤمن و یک انسان کافی است که او را وادار کند تا این عادت را ترک نماید.
د) ضررهای معنوی؛دوری از خداوند
درمان خود ارضایی
1. خلوت نکرن و تنها نبودن:
سعی کنید در مکان‎های خلوت نمانید و از تنهایی اجتناب ورزید که تنهایی خود یک عامل مهم برای تحریک عمل خود ارضایی است اجتناب از تنهایی یک وسیله و ابزار مهم عمل برای عدم ارتکاب خودارضایی است.
2. ذکر:
افکار جنسی را که به ذهنتان خطور می‎کند بلافاصله با ذکر خدا، معاد و… از ذهن خود بیرون کنید.
3. اوقات فرغت:
اوقات فراغت خود را با مطالعه، ورزش، زیارت، عبادت و بطور کلی با کارهای مثبت مثل گلُ ‎کاری در باغچه، کمک به اهل خانواده، کمک به دوستان و حتی سیاه کردن صفحات کاغذ در حالی‎که چیز خاصی را نمی‎نویسید (اگر هدفدار باشد بهتر است) و… پُر کنید. اگر می‎توانید و مایلید تصمیم بگیرید که در اوقات بیکاری که احتمال بروز عمل خلافی وجود دارد یک دور از روی قرآن بنویسید و می‎توانید در آینده افتخار کنید که من یک دور از روی قران نوشته‎ام و سی جزء قرآن را به خط خودم دارم و در ادامه با زیباسازی صفحات آن به یک اثر جاودانه و ماندگار تبدیل کنید. مطمئن باشید با نورانیّتی که قرآن دارد و علاقه‎ای که شما و همه ما به قرآن داریم این کار به ثمر خواهد رسید و شما را از مشکلی که دارید نجات خواهد داد.
4. ورزش:
برای تخلیه انرژی بدن (انرژی زائدی که موجب تحریک جنسی می‎شود) به طور منظم و بسیار ورزش کنید.
5. عریان نشدن:
هیچگاه در حمام کاملاً عریان نشوید.
6. طولانی نکرن استحمام:
استحمام را زیاد طولانی نکنید فقط درحدو ضرورت در حمام بمانید و فوری و با عجله پس از نظافت خارج شوید تا وقتی برای عمل خلاف پیدا نکنید.
7. نگاه نکردن به بدن در آیینه:
هیچگاه بدن خود را بصورت برهنه در آینه نگاه نکنید. زیرا مشاهده آلات جنسی محرک است.
8. نگاه نکرن به عورت:
در غیر موارد ضروری (مثل طهارت) از نگاه کردن به اندام جنسی خود پرهیز کنید.
9. استفاده نکرن از تیغ:
برای نظافت موهای بدن هرگز از تیغ و صابون (که محرک است) ‌استفاده ننموده و زود به زود به ازاله موهای بدن نپردازید بلکه از داروی نظافت بهداشتی (نوره) استفاده نمایید.
10. حفظ نگاه:
از نگاه کردن به مواضع جنسی و برجستگی‎های بدن دیگران (حتی از روی لباس) پرهیز کنید. از نگاه کردن به فیلم‎هایی که تحریک جنسی ایجاد می‎کند دوری فرمایید.
11. پر نبودن شکم:
به هنگام خواب سعی کنید شکم شما بیش از حد پُر نباشد.
12. ادرار قبل از خواب:
قبل از خواب حتماً مثانه خود را تخلیه نمایید.
13. افراط نکردن در نوشیدن:
از نوشیدن افراطی آب و مایعات بخصوص شب‎ها قبل از خواب دوری کنید.
14. به رو نخوابیدن:
هرگز به روی بدن نخوابید که این خود یکی از تحریک‎کننده‎های خطرناک است.
15. توجه به عقوبت اخروی:
از یاد خداوند متعال غافل نشوید و بر بدی گناه و عواقب دنیوی و اخروی آن توجّه کنید.
16. توجه به ضررها:
مطالعه و توجّه به ضررهای جسمانی، روحی و اجتماعی خود ارضایی لازم است. آنچه که قبل از این ذکر شد باید چندین و چندین مرتبه مطالعه و به معانی آن‎ها توجّه جدی شود.
17. خودسازی:
ایمان مذهبی و نیروی اراده ‌خود را تقویت کنید و سعی کنید که با خودسازی، هوای نفس خویش را کنترل نمایید که این بهترین ابزار مقابله با اعمال نامطلوب و غیرمشروع است.
18. شرکت در مجالس مذهبی:
در مجالس مذهبی و مراسم دعا و توسل و… زیاد شرکت کنید.
19. قرآن خواندن:
قرآن زیاد بخوانید و در معانی آن توجّه و تدبّر و تفکر نمایید.
20. روزه:
روزه فراموش نشود که شما آثار مثبت آنرا به طور واضح و روشن دیده‎اید.

نکات مهم
الف) ازدواج: اگر امکانات زندگی فراهم است ازدواج کنید. عقد کردن هم می‎تواند در کنار عمل به سایر توصیه‎های درمانی کارساز باشد البتّه دوران عقد نباید طولانی شود، بیش از شش ماه چندان مفید نیست و شاید مضر هم باشد.
ب) توجه به پیشرفت کار: به پیشرفت کار خود توجّه جدی داشته باشید و هر تعداد از دفعات خودارضایی شما که کم می‎شود آنرا در دفتری بصورت رمزی و نمودار (که کسی متوجه نشود) ثبت نمایید و مرتباً به این پیشرفت‎ها و یادداشت‎ها مراجعه کرده و آن‎ها را مرور نمایید.
ج) تنبیه: هنگام تحریکات جنسی یا به ذهن آمده افکار جنسی خود را تنبیه کنید و یکی از بهترین راه‎های تنبیه بدنی این است که: «یک عدد کش لاستیکی نازک همانند آنچه که دور بسته‎های پول می‎اندازند به مچ دست خود داشته باشید[1] و هرگاه میل به عادت خودارضایی پیدا کردید آن را تا حد امکان بکشید و رها کنید که دست شما دچار درد و ناراحتی بشود و آنقدر این کار را تکرار کنید که نفس شما را از ارتکاب عمل برحذر دارد و رها سازد؛ ولی معمولاً با یک بار کشیدن و رها کردن منصرف خواهید شد.»
این عمل (تنبیه) یکی از بهترین راه‎های مبارزه با خودارضایی است و حتما باید به آن عمل نمایید تا به نتیجه مطلوب دست یابید.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. دنیای نوجوان، دکتر محمدرضا شرفی؛ قم:منادی تربیت.
2. بلوغ، دکتر احمد صبور اردوبادی.
3. مشکلات جنسی جوانان؛ ناصر مکارم؛ قم، نسل جوان.

پی نوشت:
[1] . این کش تا زمانی که بر عادت خود غلبه می‎کنید به‌طور مخفی یا غیرمخفی بر مچ شما باشد.