به کوشش: محمد کمالی نژاد

نام رایج:
شوید، شود، شوت

نام عربی:
شبت

ماهیت:
گیاهی است معروف قائم بر یک ساق و شاخ های آن بسیار باریک شبیه به رازیانه و برگهای آن ریزه و گل آن چتری و تخم آن ریزه تر از رازیانه و اندک پهن به شکل نصف دانه رازیانه و قوت آن تا دو سال باقی می ماند و از ادویه کبار جلیله القدر است.

طبیعت:
در آخر دوم گرم و در اول دوم خشک و گفته اند تر آن در آخر آن گرم و خشک آن در اول آن.

افعال و خواص:
محلل و منضج و مفتح سدد و هاضم و با تریاقیت و مسکن مغص و اوجاع بارده و مدر بول و حیض و جهت ربو و فواق امتلائی و ضعف معده و جگر و سپرز و سنگ گرده و مثانه و قولنج و منع فساد اطعمه و امراض بلغمیه حادثه در سینه و معده و امراض آلات تناسل و آشامیدن آن با عسل جهت رفع سموم و اعانت برقی و اخراج اخلاط غلیظه، آشامیدن طبیخ تازه و خشک برگ و تخمِ آن جهت پراکنده نمودن ریاح و تحلیل آنها از جمیع اقطار بدن و وجع ظَهَر و گرده و مثانه و ادرار بول و تسکین مغص و قطع غثیان که حادث از ایستادن طعام بر معده و جوشیدن آن باشد و جلوس در طبیخ برگ آن و به دستور تخم آن جهت امراض رحم و تحلیل ریاح گرده و مثانه و انثیان و قطور عصاره آن جهت امراض گوش.
و دهن آن که عصاره تازه برگ آن را با روغن زیتون بالمناصفه جوشانیده باشند و یا برگ تازه آن را در روغن پرورده که مکرر تجدید نموده باشند، ملطف و مسخن و جهت اعیا و درد مفاصل و اعصاب و تلیین صلابات و تهیج اطراف و لرز تبها بغایت مؤثر است.
***

بدل:
تخم آن و دهن آن

مضر:
مضر محرورین و مبخر و مغشی و مداومت اکل آن و آشامیدن طبیخ آن مضعف دماغ و بصر و معده و گرده و مثانه و مقلل و مجفف منی و اکثار آن قاطع آن

مصلح:
آب لیمو، سکنجبین، آب غوره و ترشی ها و در مبرودین قرنفل و دارچینی و عسل.
منبع مقاله :
کمالی نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول