فضیلت حیا که گویا هالهای از نور، پیرامون آن را فراگرفته است، از منظر قرآن و عترت، قداست ویژهای دارد تا جایی که در تعالیم دینی، حیا، سرچشمه همه فضائل انسانی و بیحیایی، سرآغاز و منشأ همه رذائل و پلیدیها است.
طبق فرمایش پیامبر اکرم«صلیاللهعلیه وآله وسلّم» که در کلام ائمّه طاهرین«سلاماللهعلیهم» نیز تکرار شده است، انسان بیحیا، پایبندی به دین ندارد و از عقلانیت نیز بهرهای نخواهد برد و چنین کسی طبق روایات دیگری، شرورترین افراد جامعه است.
قرآن کریم درباره علّت تسلّط فرعون بر قوم بنیاسرائیل و ادعای خدایی برای آنان، میفرماید: «یذَبِّحُ أَبْناءَهُمْ وَ یسْتَحْیی نِساءَهُمْ»، که معنای ظاهری آیه حکایت از کشتن مردان و پسران و به کنیزی گرفتن زنان قوم بنیاسرائیل دارد. امّا معنای عمیق و اخلاقی آیه شریفه، این است که فرعون با حیلهگری و مکّاری، توانست غیرت مردان و حیای زنان قوم بنیاسرائیل را از بین ببرد و در اثر رواج بیغیرتی و بیعفّتی در آن قوم، بر آنان مسلّط شود و ادعای خدایی کند و جالب اینکه آنان نیز در اثر بیدینی و بیعقلی ناشی از بیحیایی، تسلیم ادعای او شدند.
تجربه هشت سال دفاع مقدّس، به دشمنان جمهوری اسلامی ایران فهمانده است که با جنگ نظامی امکان تسلّط بر این کشور را نخواهند یافت. از اینرو درصدد گرفتن غیرت و حمیت از مردان و حیا و عفّت از زنان برآمدهاند و با کمال تأسّف باید اعتراف کنیم که در این زمینه تا حدودی موفق بودهاند و ادامه این وضعیت، پیروزیهای بزرگتری برای آنان رقم خواهد زد
دشمنان کشور اسلامی آندلس وقتی از فتح نظامی آن کشور مأیوس شدند، به جنگ نرم متوسّل شده و با ترویج گناه و اختلاط زن و مرد در آن کشور، حیا، عفّت و غیرت عمومی را خدشهدار کردند و پس از سرگرم کردن مردم به شهوت و شهوترانی، به آندلس حمله کردند و به طرز فجیعی به کشتار مسلمانان پرداختند و حاصل این هجوم وحشیانه، تبدیل آندلس مسلمان به اسپانیای کنونی بود که به جز آثار باستانی مسلمانان، نشان دیگری از اسلام در آن کشور یافت نمیشود.
تجربه هشت سال دفاع مقدّس، به دشمنان جمهوری اسلامی ایران فهمانده است که با جنگ نظامی امکان تسلّط بر این کشور را نخواهند یافت. از اینرو درصدد گرفتن غیرت و حمیت از مردان و حیا و عفّت از زنان برآمدهاند و با کمال تأسّف باید اعتراف کنیم که در این زمینه تا حدودی موفق بودهاند و ادامه این وضعیت، پیروزیهای بزرگتری برای آنان رقم خواهد زد.
آنچه امروزه موجب رنجش خاطر دلسوزان اسلام و نظام مقدّس جمهوری اسلامی شده و جمهوری اسلامی را با مخاطره جدّی مواجه کرده است، رواج بیعفّتی و بیغیرتی در بین مردم و از آن بدتر، بیتفاوتی مسئولین در برابر این خطر بزرگ است که گاهی با دامن زدن آنان به آتش بیحیایی نیز همراه میشود.
حیا در خانواده
قرآن کریم در آیاتی، بر اهمیت وجود حیا در معاشرت اعضای خانواده یا یکدیگر و نیز ضرورت پوشش متعارف آنان تأکید میورزد و حتّی در این خصوص به ذکر جزئیات آداب معاشرت در خانواده میپردازد و در سه موقع، که ممکن است پدر و مادر پوشش مناسب نداشته باشند، فرزندان ممیز غیر بالغ را از ورود به خلوت آنان منع میکند.
ورود قرآن کریم به جزئیات بحث حیا و پوشش، حاکی از اهمیت فوقالعاده آن مطلب در دین اسلام است. از اینرو اعضای خانواده باید در مقابل همدیگر، از پوشش متعارف استفاده کنند و محرمیت آنان منجر به بیحیایی و بهرهگیری از پوشش نامناسب نشود که خطرات و خسارات فراوانی برای اعضای خانواده و اجتماع خواهد داشت.
اگر فرزندان از کودکی و در خانواده با فرهنگ حجاب و عفاف آشنا شوند، در جوانی و در بزرگسالی افرادی غیرتمند، عفیف و با حیا خواهند بود و در صورت تربیت صحیح همه خانوادهها، جامعه به صورت یکپارچه با حیا خواهد شد.
گفتار، کردار و نحوه معاشرت اعضای خانواده با همدیگر، باید برخاسته از حیا و مبتنی بر عفّت و غیرت باشد تا خانواده و اعضای آن سالم بمانند و سلامت اخلاقی آنان، به جامعه نیز تسرّی یابد.
علّت حرمت مشاهده فیلم و عکس مبتذل و شهوتانگیز، در ماهواره، تلویزیون و اینترنت، این است که اینگونه فیلمها و تصاویر، عفّت و غیرت عمومی را زائل کرده و حیا را در بین اعضای خانواده و به تبع آن اجتماع، از بین میبرد که مفاسد فراوانی به همراه خواهد داشت.
تفکیک جنسیتی در دانشگاهها و مراکز آموزشی یکی از گامهای مفید و مؤثر در جهت بهبود وضعیت اخلاقی و مانع بزرگی برای گسترش بیغیرتی و بیعفّتی در مراکز آموزشی است که متأسّفانه هنوز صورت عملی به خود نگرفته و بعضی مسئولان مربوطه نیز با اجرای این طرح مخالفت کرده و با تعبیری اهانتآمیز، آن را غیر عالمانه میخوانند.
جامعه کنونی از حیث حجاب و عفاف، چه در مردان و چه در زنان، در وضعیت بسیار نامطلوبی به سر میبرد و بسیاری از مردم از نظر گفتار، کردار و به خصوص از نظر نوع پوشش، مبتلا به بیحیایی شدهاند. لباس مردان و زنان جامعه، باید نمایانگر حیای آنان و برخاسته از تعالیم دینی باشد، ولی پوشش رایج در جامعه، با دستورات اسلام و تشیع و با تنزّه جمهوری اسلامی سازگاری ندارد
تا وقتی که مدارس و دانشگاهها به معنای واقعی اسلامی نشود، یعنی تا وقتی که غیرت و عفّت حقیقی به مراکز آموزشی برنگردد و حیا در محیطهای درسی زنده نشود، جامعه، اسلامی نخواهد شد.
مردم باید در مکالمات روزمرّه و در رفتار با یکدیگر با حیا باشند و ادب اجتماعی را مراعات کنند و از هرگونه گفتار ناپسند و آلوده به فحّاشی و نیز هر رفتاری که از بیحیایی سرچشمه میگیرد، به پرهیزند.
دین مبین اسلام، برای زنان، در جامعه، پوشش چادر و برای مردان، لباس متعارفی که بدن آنان را به خوبی بپوشاند و جلف نباشد، در نظر گرفته و بدان سفارش فرموده است و حیای اجتماعی، با التزام به پوشش مورد پسند اسلام، محقّق خواهد شد.
چادر، یک میراث ملّی و مذهبی و بنابر تصریح قرآن کریم، علامت شخصیت زنان است، اما متأسّفانه جامعه اسلامی این نعمت بزرگ را از دست داده است و همگان باید توجّه داشته باشند که شیطان به گرفتن چادر از زنان جامعه بسنده نمیکند و از اینرو باید منتظر خسارات و خطرات بزرگتری در این زمینه باشیم.
جامعه کنونی از حیث حجاب و عفاف، چه در مردان و چه در زنان، در وضعیت بسیار نامطلوبی به سر میبرد و بسیاری از مردم از نظر گفتار، کردار و به خصوص از نظر نوع پوشش، مبتلا به بیحیایی شدهاند. لباس مردان و زنان جامعه، باید نمایانگر حیای آنان و برخاسته از تعالیم دینی باشد، ولی پوشش رایج در جامعه، با دستورات اسلام و تشیع و با تنزّه جمهوری اسلامی سازگاری ندارد.
قرآن کریم از مسلمانان انتظار دارد که نگاه خود را کنترل کنند و به تعبیر قرآن «غضّ بصر» داشته باشند. و این به معنای بستن چشم و ندیدن نیست، بلکه به معنای چشمپوشی از نگاه آلوده و حرام و در مرتبه بعدی، خودداری از نگاه بیهوده است.
سرانجام نگاه آلوده و نگاه شهوتانگیز، مبتلا شدن به بیعفّتی و بیغیرتی و بروز مفاسد اخلاقی در جامعه است.
اقسام حیا
«حیا از خداوند تعالی» ، «حیا از اهلبیت«سلاماللهعلیهم»» ، «حیا از ملائکه» و «حیا از نفس» منقسم کرده و در خصوص حیای از خداوند متعال، خاطر نشان کردند: طبق تصریح قرآن کریم، خداوند متعال اعمال آدمیان را میبیند و به گفتار و کردار آنان آگاهی کامل دارد و حیای از خداوند متعال به معنای رعایت ادب حضور در محضر حقتعالی است. چنانکه امام خمینی«قدسسرّه» میفرمودند: «عالم محضر خدا است، در محضر خدا معصیت نکنید». بر این اساس، ارتکاب گناه در جهان هستی که محضر خداوند است، بیحیایی به شمار میرود و باید از آن اجتناب شود.
گناه و معصیت بندگان به خصوص کوتاهی در رفع حوائج دیگران، اهلبیت«سلاماللهعلیهم» را میآزارد و باید دانست که بسیاری از گرفتاریها و غم و غصّههای مسلمانان و به خصوص شیعیان، از آنجا سرچشمه میگیرد که با گناه و بیحیایی خود و با آزار و اذیت دیگر مسلمانان، اهلبیت«سلاماللهعلیهم» را میرنجانند.
مسلمانان صدر اسلام و پس از آنان فقهای عظام و مراجع تقلید و حوزههای علمیه، در طول تاریخ، با رشادت و جانفشانی، به حفظ و پاسداری از دین اسلام پرداختهاند و ادب و جوانمردی اقتضا میکند که نسل کنونی در برابر آنان با حیا باشند و علاوه بر پرهیز از گناه و عمل به تعالیم دینی، به حفظ و حراست از دین اسلام پرداخته و این دین مبین را به نسلهای آینده منتقل کنند.
کلیه ایثارگران دفاع مقدّس و خانوادههای ایشان، از بیحیایی کنونی که بر جامعه حاکم شده است میرنجند و رنجش آنان، موجب گرفتاری مردم در دنیا و آخرت خواهد شد.
بسیاری از گرفتاریها و غم و غصّههای مسلمانان و به خصوص شیعیان، از آنجا سرچشمه میگیرد که با گناه و بیحیایی خود و با آزار و اذیت دیگر مسلمانان، اهلبیت«سلاماللهعلیهم» را میرنجانند
متأسّفانه در شهری که در یک روز، سیصد شهید دفاع مقدّس تشییع شد، امروز باید شاهد بیحیایی برخی از زنان و بیغیرتی برخی از مردان و بیتفاوتی افراد متدین و مسئولان مربوطه باشیم. ولی آن کسانی که به ترویج بیعفّتی و بیغیرتی میپردازند، باید بدانند که نفرین شهدا، خانوادههای شهدا و جانبازان دفاع مقدّس، آنان را خواهد گرفت و عاقبت به خیر نخواهند شد.
مسئولان مربوطه در مواردی قادر به اصلاح وضعیت اخلاقی جامعه نیستند، در مواردی بیتفاوتند و در مواردی نیز متأسفانه مانع اصلاح مفاسد اخلاقی جامعه میشوند.
در بسیاری از سریالها و برنامههای صدا و سیما، به ترویج بیحیایی و تحریک جوانان پرداخته میشود که این امر منجر به گسترش بی حیایی در جامعه شده است و متأسّفانه هر چقدر هم در اینباره تذکّر و توصیه میشود، نه تنها توجّهی نشده و اقدامی برای اصلاح انجام نمیدهند، بلکه معمولاً بدتر میشود.
منبع:پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مظاهری