نویسنده: محمد غفارنیا

در ماه ذی القعده سال ششم هجری پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) همراه عده زیادی از یارانش که آنان را تا هزار و پانصد نفر بر شمرده‌اند، با هفتاد شتر قربانی به قصد انجام عمره، به سوی مکه حرکت فرمودند. وقتی این خبر به مشرکان رسید، سپاهی را مامور کردند تا نگذارند پیامبر داخل مسجد الحرام بشود. سرانجام پس از مبادله پیک‌هایی میان حضرت و اهل مکه، قرار شد صلح نامه‌ای بین پیامبر اسلام و نماینده مشرکان، سهیل بن عمرو نوشته شود. هنگامی که می‌خواستند صلح نامه را بنویسند پیامبر علی را خواست و فرمود: بنویس:
بسم الله الرحمن الرحیم. سهیل بن عمرو و مشرکان گفتند: ما رحمانی نمی‌شناسیم. اما تنها یک رحمان داریم آنها هم صاحب یمانه است؛ یعنی مسیلمه کذاب که دعوی نبوت داشت. باید همان گونه که در زمان جاهلیت می‌نوشتند بنویسی«باسمک اللهم» پیامبر به علی (علیه السلام) فرمود: بنویس این صلح نامه‌ای است که محمد رسول الله (علیه السلام)…
مشرکان گفتند: اگر تو واقعاً رسول خدا بودی و ما با تو جنگ می‌کردیم و راه خانه خدا را بر تو می‌بستیم، که بسیار ستمکار می‌بودیم. نزاع بر سر این است که تو را رسول خدا نمی‌دانیم. پس بنویس این صلح نامه محمد بن عبدالله است؟!
در این موقع یاران پیامبر بر آشفتند و گفتند: اجازه بده ما با این‌ها جنگ کنیم.
پیامبر فرمود: همان گونه که اینها می‌خواهند بنویس. (1)
در این هنگام آیه نازل شد و مخالفت آنان با نام رحمان را مورد سرزنش قرار داد. (2)
(کَذَلِکَ أَرْسَلْنَاکَ فِی أُمَّهٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهَا أُمَمٌ لِتَتْلُوَ عَلَیْهِمُ الَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَهُمْ یَکْفُرُونَ بِالرَّحْمَنِ.. )
همان گونه (که پیامبران پیشین را فرستادیم)، تو را به میان امتی فرستادیم که پیش از آنها امت های دیگر آمدند و رفتند، تا آنچه به تو وحی نموده ایم بر آنها بخوانی؛ در حالی که آنان به رحمان کفر می‌ورزند. (3)

پی‌نوشت‌ها:

1-متن پیمان در کتاب‎‌های سیره و تاریخ مانند: اعلام الوری ج1. ص204؛ تاریخ الانبیاء: ص564 نوشته شده است.
2-مجمع البیان: ج5. ص292
3-رعد/30.
منبع مقاله :
غفارنیا، محمد، (1387) 142 قصّه از قرآن: همراه با شأن نزول آیاتی از قرآن، قم: جامعه القرآن الکریم، چاپ اول