آیا می توانیم ثواب کارها و اذکاری مانند (صلوات و … ) را به فرد مورد نظری که زنده است بفرستیم؟

پاسخ

روایات دلالت دارند بر این که عمل انسان بعد از مرگ تمام می شود مگراز سه چیز: عمل و سنت نیک بر جای گذاشته شده. دوم کتابی نوشته که مردم استفاده می نمایند و عامل ترقی و رشد جامعه است، سوم فرزند صالحی تربیت نموده که خدماتی انجام می دهد و در مواقع دعا پدرش را فراموش نمی نماید. همه این امور باعث محو گناهان و آمرزش آن شخص می گردد.[1] روایات زیادی در این مورد از ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ رسیده است که به عنوان نمونه یک روایت نقل شد.
اما روایتی به این مضمون نیز از امام موسی بن جعفر ـ علیه السلام ـ رسیده که ابراهیم حضرمی می گوید: بعد از برگشتن از زیارت خانه خدا امام موسی بن جعفر را بین منبر و روضه مقدسه نبوی ملاقات نمودم، عرضه داشتم جانم فدایت باد ای پسر رسول خدا، من وقتی عازم سفر مکه بودم افراد زیادی سفارش کردند، عوض آنها طواف نموده و دو رکعت نماز بخوانم ولی من انجام نداده ام، حالا در مقابل سؤال آنها چه بگویم، امام موسی بن جعفر ـ علیه السلام ـ فرمودند: وقتی به مکه رفتی و اعمال خود را انجام دادی هفت دور طواف انجام بده و دو رکعت نماز بخوان، پس از نماز بگو خدایا ثواب این طواف و این دو رکعت نماز از پدر و مادر و همسر و فرزندان و از اقوام و تمام شهر ما باشد، در این صورت اگر به کسی گفتی من از جانب تو طواف و نماز خوانده ام دروغ نگفته ای و درکنار قبر مقدس پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ هم از عوض همه آنها سلام بدهی و عشق و علاقه خود را ابراز نمائی، از طرف همه آن افراد، پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ را زیارت نموده ای.[2] در روایت دیگر موسی بن قاسم می گوید به امام جواد ـ علیه السلام ـ عرض کردم می خواستم به نیابت از شما و پدرتان طواف کنم، به من گفتند برای اولیاء خدا (و به نیابت از آنان) نمی توان طواف نمود. امام فرمودند: هر اندازه می توانی و قدرت داری از طرف آنها طواف کن، و بعد از مطالبی، عرضه داشتم: یک روز به نیابت از پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ ، روز دوم از جانب علی ـ علیه السلام ـ روز سوم امام حسن ـ علیه السلام ـ تا به خود امام جواد ـ علیه السلام ـ رسیدم و امام تأیید نموده، سفارش بر این امر فرمودند.[3] سؤالی از محضر یکی از مراجع شده که با جوابش ملاحظه می فرمائید.
آیا صحیح است که شخص در مسجدالحرام یا مسجد النبی ـ صلی الله علیه و آله ـ تبرعاً‌ به نیابت کسی که زنده است و سفارش نموده دو رکعت نماز بخواند.
ج) صحت نماز خواندن به نیابت از کسی که زنده است مشکل است، بلی می تواند نماز بخوانند و ثواب آن را به هر کس مایل بودند اهداء‌ نمایند.[4] از مطالبی که نقل شد و روایات دیگر استفاده می شود که انسان می تواند صلوات و آیه الکرسی به قصد دیگران بخواند و یا بعد از قرائت ثوابش را به فرد مورد نظر اهداء نماید و هیچ منعی از این عمل در شرع مقدس نرسیده است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 .انسان در مراحل شش گانه، آیت الله سید جواد آل علی حسینی شاهرودی، قم، 1379،‌انتشارات پردیسان
2 . برزخ در چند قدمی ما، محمد اشتهاردی.

پی نوشت ها:
[1] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ج 2، ص 22 و 23.
[2] . شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 6، ص 109.
[3] . کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه. ج 4، ص 314، روایت دوم.
[4] . لنکرانی، استفتاءات حج و عمره، ص 324، سؤال 532.