اگر فردی از برنامه‌های ماهواره‌ای استفاده می‌کند، دستگاه آن را در خانه‌اش به صورت مخفیانه یا آشکار راه‌اندازی کرده است، چگونه باید به عنوان یک مأمور انتظامی یا یک مسلمان با او برخورد نمود؟ آیا غیر از امر به معروف و نهی از منکر برخورد دیگری شایسته است یا خیر؟ توضیح دهید.

پاسخ

برخورد ما نسبت به افرادی که در خانه خود به صورت مخفیانه برنامه‌های ماهواره‌ای را تماشا می کنند این است که امر به معروف و نهی از منکر کنیم.[1] منتها امر به معروف و نهی از منکر درجات و مراتبی دارد[2] یعنی هم نسبت به افرادی که می‌خواهند امر به معروف و نهی از منکر کنند و هم نسبت به آنهایی که مورد امر و نهی واقع می‌شوند، شرایطی وجود دارد که باید رعایت شود نحوه برخورد و حدود اختیارات و مسئولیت یک فرد عادی با یک مأمور نیروی انتظامی فرق می‌کند، افراد عادی در جامعه که مجوّز رسمی از اداره مبارزه با مفاسد و منکرات و نیروی انتظامی ندارند، نمی‌توانند با چنین افرادی درگیر شوند و اقدام به بازرسی منزل و یا جمع‌آوری آنتن‌های ماهواره‌ای آنها کنند. چون گرچه هدف و نیت‌شان مطلوب و خیرخواهانه است امّا در عمل پیامدهای منفی دیگری خواهد شد و نظم جامعه را به هم می زند. افراد عادی باید علاوه بر تنفّر و انزجار قلبی از چنین کارهایی، در صورت فراهم بودن شرایط اقدام به امر به معروف و نهی از منکر بصورت شفاهی آن هم با رعایت اصول اخلاقی و برخورد مناسب نمایند. و اگر از نزدیکان و اعضای فامیل است، می‌توان بیشتر صحبت کرد.[3] اگر اقدامات فوق مؤثر واقع نشدواستفاده انان مخل امنیت اخلاقی جامعه وموجب اشاعه فساد می شود می‌توان به مقامات مسئول در نیروی انتظامی گزارش داد تا آنها به وظیفه قانونی خود در این خصوص عمل نمایند.

نتیجه گیری:
در برابر افرادی که برنامه‌های ماهواره‌ای نگاه می‌کنند، هم ما و هم مسئولین نظام اسلامی، وظیفه داریم که امر به معروف و نهی از منکر نموده، برخورد شایسته و معقول آنها را هدایت و اصلاح نمائیم، غیر از امر به معروف و نهی از منکر، وظیفه آگاهی دادن، نصحیت و موعظه (البته با توجه به شرایط و موقعیت ها)، و… نیز به عهده ما می باشد.
البته وظیفه مسؤلان نیروی انتظامی متفاوت می باشد. آنان طبق قوانین کشور اسلامی می توانند علاوه بر امر و نهی زبانی، از قوه قهریه و بر خورد فیزیکی مانند جمع آوری گیرنده ها، جریمه، جلب، بازرسی و.. نیز استفاده کنند.
ضمناً چه در صورتی که مأمور نیروی انتظامی باشیم و چه فردی عادی در هر دو صورت باید مراحل و شرایط امر بمعروف و نهی از منکر را در نظر بگیریم؛ به شخصیت افراد احترام بگذاریم؛ از تحقیر بپرهیزیم؛ گفتار و رفتار ما از روی دلسوزی و صداقت باشد؛ از خشونت و تندی بپرهیزیم؛ آبروی افراد را در نظر بگیریم و…

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. امور تربیتی منطقه یک قم، نظارت صالحان، معاونت پرورشی اداره کل آموزش و پرورش، 1371.
2. دادسرای انقلاب اسلامی؛ شیوه‌های صحیح امر به معروف و نهی از منکر، سازمان تبلیغات اسلامی، 1369.
3. حسن رضا رفیعی، امور انتظامی در نظام حسبه اسلامی، انتشارات دانشگاه علوم انتظامی، 1380، ص 283ـ207.

پی نوشت ها:
[1] . آل‌عمران/104.
[2] . نراقی، ملا مهدی، جامع السعادات، بخش امر به معروف و نهی از منکر.
[3] . برای آشنایی بیشتر با مصادیق معروف و منکر مراجعه شود به: حسن‌آبادی، علی‌زاده، نظارت ملی یا امر به معروف و نهی از منکر، دفتر تبلیغات اسلامی، 1371، ص 22ـ9.