بعضی از خانواده ها عادت کرده اند، در هر کاری باتوسّل به استخاره آن کار را انجام دهند، حتّی در امر ازدواج، به محض ورود خواستگار برای دخترشان و یا اقدام برای ازدواج پسرشان، استخاره می کنند. اگر استخاره خوب بود به طرف مقابل اجازه می دهند مراحل بعدی خواستگاری را انجام دهد، در اینجا می خواهیم نظر اسلام و علمای اسلام را جویا شویم.
جای استخاره بعد از تحقیق است، لذا می گویند: اوّل استشاره بعد استخاره.
دو نوع استخاره داریم:
یکی در هنگام تصمیم گیری که فرد دو رکعت نماز می خواند و از خدا طلب خیر می کند. خصوصاً درامر ازدواج که امری مهم و سرنوشت ساز است و البتّه انسان در هر حال باید از خدا طلب خیر کند.
دیگر استخاره ای که تعیین تکلیف می کند و خود بر دو نوع است:
الف) استخاره ذات الرّقاع که دستورالعمل خاصی دارد.
ب) استخاره با قرآن که بیشتر مردم ازاین نوع استخاره استقبال می کنند. فردی که استخاره را انجام می دهد با توجّه به آیاتی که آمده، نتیجه ی استخاره را بیان می کند که : این تعیین تکلیف را از قرآن دریافت کرده است.(1)
استخاره اگر قبل از هر گونه اقدامی باشد، دو مشکل ایجاد می کند.
1. اگر فرد استخاره کرد و جواب منفی به خواستگر داد، باعث می گردد فرصت ها را از دست بدهد؛ خصوصاً برای خانم ها.
2. گاهی پاسخ استخاره مثبت است. دراینجا این احتمال وجود دارد که در فرایند خواستگاری، به ملاک ها و معیارهای مهم واصل کفویّت توجّه نداشته باشیم.
در بعضی از موارد طلاق، مادر دختر، اظهار می کند که دخترم می گوید: «چرا من باید دچار مشکل بشوم؟! من که با خدا مشورت کردم!» و لذا دختر نسبت به خدا بدبین شده، دست از همه چیز می کشد. از قول شهید مطهّری (رحمه الله علیه) شنیده شده که فرمودند: «سرنوشت فرزندان خود را به دانه های تسبیح نسپارید.»
بر اساس فتاوای اکثر مراجع تقلید، عمل به استخاره واجب نیست. حضرت امام (رحمه الله علیه) هم در تحریر الوسیله می فرمایند: «استخاره تکلیف نمی آوردو لذا عمل به استخاره، الزام دینی ندارد، پس مخالفت با آن خلاف شرع نیست.»
پی نوشت :
1. ابراهیم امینی، انتخاب همسر، چاپ هفدهم، ص 167- 166.
منبع مقاله :
رفیعی محمدی، علی محمد، (1392)، انتخاب همسر، قم: انتشارات رسول اعظم(ص)، چاپ اول