مناسبت‌های آیه‌ها

مناسبت‌های آیه‌ها

1. هنگامی که خبر در گذشت کسی را می‌شنویم، می‌گوئیم: « إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ » (بقره / 156) همانا ما از آن خدائیم و به سوی او باز می‌گردیم.
2. هنگامی که خطرهای ناگوار و بدعتهایی در دین پدید آید، می‌گوئیم: « رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ » (ال عمران / 8) پروردگارا دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردی، (از راه حق)منحرف مگردان و از سوی خود، رحمتی بر ما ببخش ، زیرا تو بخشنده‌ای .
3. آنگاه که انسان مورد تهمت قرار می‌گیرد، می‌گوئیم: « رَبَّنا إِنَّکَ تَعْلَمُ ما نُخْفِی وَ ما نُعْلِنُ وَ ما یَخْفی عَلَی اللَّهِ مِنْ شَیْ‏ءٍ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ » (ابراهیم / 38) پروردگارا! تو می‌دانی آنچه را ما پنهان و یا آشکار می‌کنیم، و چیزی در زمین و آسمان بر خدا پنهان نیست.
4. هنگام روشن کردن آتش و یا داخل شدن به حمام، می‌گوئیم: « رَبَّنا إِنَّکَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وَ ما لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصارٍ » (آل عمران / 192) پروردگارا! هر که را تو(به خاطر اعمالش)به آتش افکندی، او را خوار و رسوا ساخته‌ای و برای افراد ستمگر، هیچ یاوری نیست.
« رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها کانَ غَراماً » (فرقان / 65) پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان که عذابش سخت و پر دوام است.
5. به هنگام رعد وبرق، می‌گوئیم: «هُوَ الَّذِی یُرِیکُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ یُنْشِئُ السَّحابَ الثِّقالَ وَ یُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَ الْمَلائِکَهُ مِنْ خِیفَتِهِ وَ یُرْسِلُ الصَّواعِقَ فَیُصِیبُ بِها مَنْ یَشاءُ» (رعد / 12و13) او کسی است که برق را به شما نشان می‌دهد، که هم مایه ترس است و هم مایه امید، و ابرهای سنگین بار ایجاد می‌کند- و رعد، تسبیح و حمد او می‌گوید، و (نیز) فرشتگان از ترس او و صاعقه‌ها را می‌فرستد، و هر کس را بخواهد، گرفتار آن می‌سازد.
6. هنگام دیدن پدر و مادر، می‌خوانیم: « رَبِّ اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِناً وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ » (نوح / 28» پروردگارا! مرا، و پدر مادرم و تمام کسانی را که با ایمان وارد خانه من شدند، و جمیع مردان و زنان باایمان را بیامرز.
7. هنگام نظر در آینه، می‌خوانیم: « فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِینَ » (مؤمنون / 14)پس بزرگ است خدای که بهترین آفرینندگان است.
8. به هنگام دیدن شخص مریض، می‌گوئیم: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی فَضَّلَنا عَلی کَثِیرٍ مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنِینَ » (نمل / 15) ستایش از آن خداوندی است که ما را به بسیاری از بندگان مؤمنش برتری بخشید.
9. آیه‌ای که به هنگام بر طرف شدن بلا و غم و اندوه خوانده می‌شود: « الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَکُورٌ » (فاطر / 34) حمد(و ستایش)برای خداوندی است که اندوه را از ما برطرف ساخت، پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است.
9. آنگاه که انسان فرزندش را می‌بیند، می‌گوید: « الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَی الْکِبَرِ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعاءِ » (ابراهیم / 39) حمد خدای را که در پیری، اسماعیل و اسحاق را به من بخشید، مسلماً پروردگار من، شنونده (و اجابت کننده) دعاست.
10. به هنگام وسوسه و یا دچار وسواس شدن، می‌خوانیم: « رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطِینِ وَ أَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَنْ یَحْضُرُونِ » (مؤمنون / 97و98) پروردگارا! از وسوسه‌های شیاطین به تو پناه می‌برم- و از اینکه آنان نزد من حاضر شوند(نیز)ای پروردگار من، به تو پناه می‌برم.
11. به هنگام سختی و رنج، می‌خوانیم : « رَبَّنَا اکْشِفْ عَنَّا الْعَذابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ » (دخان / 12) پرورگارا! عذاب را از ما برطرف کن که ایمان آوریم.
12. به هنگام شادی و پوشیدن لباس نو ، می‌خوانیم: « رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ » (نمل / 19) پرودگارا! شکر نعمتهایی را که بر من و پدر و مادرم ارزانی داشته‌ای به من الهام کن، و توفیق ده تا عمل صالحی که موجب رضای توست انجام دهم.
13. به هنگام داخل شدن به خانه و یا شهری، می‌گوئیم: « رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً » (اسراء / 80) پرودگارا! مرا(در هر کار)با صداقت وارد کن، و با صداقت خارج ساز و از سوی خود، حجتی یاری کننده برایم قرار ده.
14. هنگامی که از گذشتگان یاد می‌کنیم، می‌گوئیم: « رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالْإِیمانِ وَ لا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنا غِلاًّ لِلَّذِینَ آمَنُوا » (حشر / 10) پروردگارا! ما و برادرانمان را که در ایمان بر ما پیشی گرفتند بیامرز و در دلهایمان حسد و کینه‌ای نسبت به مؤمنان قرار مده.
15. آنگاه که انسان دچار سهو و فراموشی می‌گردد، می‌خواند: « رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا إِنْ نَسِینا أَوْ أَخْطَأْنا رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنا » (بقره / 286) پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن، پروردگارا! تکلیف بر ما قرار مده، آن چنان که(به خاطر گناه و طغیان)بر کسانی که پیش از ما بودند، قرار دادی.
16. آنگاه که انسان، مرتکب گناهی می‌شود، می‌خواند: « رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ » (اعراف / 23) پروردگارا! ما به خویشتن ستم کردیم و اگر ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی از زیانکاران خواهیم بود.
17. هنگام صدقه دادن، می‌خوانیم: « رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ » (بقره / 127)
پروردگارا! از ما بپذیر که تو شنوا و دانایی. 18. هنگام مواجهه بادشمن، سفارش شده است که بخوانیم: « وَ جَعَلْنا مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَیْناهُمْ فَهُمْ لا یُبْصِرُونَ » (یس / 9) ودر پیش روی آنان سدی قرار دادیم، ودر پشت سرشان سدی، وچشمانشان را پوشانده‌ایم، لذا نمی‌بینند.
«رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ » (بقره / 250) پروردگارا! پیمانه شکیبایی و استقامت را بر ما بریز و قدمهای ما را در راه خود ثابت بدار و ما را بر جمعیت کافران ، پیروز بگردان.
19. به هنگام وارد شدن به هر منزلی، می خوانیم: « رَبِّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلاً مُبارَکاً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلِینَ » (مؤمنون / 29) پروردگارا:ما رادر منزلگاهی پر برکت فرود آر، وتو بهترین فرود آوردگانی.
20. هنگام شروع قرائت قران، می‌‌خوانیم: « رَبَّنا آمَنَّا بِما أَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ »(ال‌عمران / 59) پروردگار! به آنچه نازل کرده‌ای، ایمان آوردیم، و از فرستاده (تو) پیروی نمودیم، ما را در زمره گواهان بنویس.
21. هنگام سوار شدن بر کشتی، می‌خوانیم: « وَ قالَ ارْکَبُوا فِیها بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَحِیمٌ » (هود / 41) و او گفت:به نام خدا بر آن سوار شوید و هنگام حرکت و توقف کشتی، یاد او کنید. که پروردگارم آمرزنده و مهربان است.
22. هنگام سوار شدن بر مرکب(ماشین)می‌خوانیم: « سُبْحانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ» (زخرف / 13) پاک و منزه است کسی که این را مسخّر ما ساخت. و گرنه ما توانایی تسخیر آن را نداشتیم.
23. ذکر یونسیه در عرفان عارفان: « وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادی فِی الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ » (انبیاء87) و ذالنون (یونس) را (به یاد آور) در آن هنگام که خشمگین (از میان قوم خود) رفت، و چنین می‌پنداشت که ما بر تو تنگ نخواهیم گرفت، (اما موقعی که در کام نهنگ فرو رفت) در ان ظلمتها (ی متراکم) صدا زد: (خداوندا) جز تو معبودی نیست منزهی تو، من از ستمکاران بودم.
عارف بالله، مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی می‌فرماید:
در ایام تحصیل، در نجف اشرف شیخ و استادی داشتم (مراد ملا حسینقلی همدانی است) که برای طلاب با تقوا، مرجع بود.از او سئوال کردم چه عملی را شما تجربه کرده‌اید که می‌تواند در حال سالک مؤثر باشد؟فرمود:در هر شبانه روز یک سجده طولانی بجای آور و در حال سجده بگوید: « لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ » در حال ذکر این چنین توجه کند که پروردگار منزه از این است که بر من ظلمی روا داشته باشد، بلکه خود من هستم که بر نفسم ستم کردم و او را در این مهالک قرار دادم.استاد من علاقمندانش را به این سجده سفارش می‌کرد و هر کس که انجام می‌داد تأثیرش را مشاهده می‌کرد، مخصوصاٌ کسانیکه سجده را بیشتر طول می‌دادند.@#@بعضی آنها هزار مرتبه ذکر مذکور را در سجده تکرار می‌کردندو بعضی کمتر و بعضی بیشتر، و شنیدم که بعضی از آنها این ذکر را سه هزار مرتبه در سجده تکرار می‌کردند.سفارشهای عرفای بزرگ آیه‌الله امینی، شیخ محمد حسین غروی اصفهانی ، آخوند ملا حسینقلی همدانی ، حکیم محمد بیدآبادی و دیگر عارفان‌بالله در کتابهای عرفانی به مداومت بر ذکر یونسیه بوده است.
در نماز غفیله بعد از حمد در رکعت اول بجای سوره آیه زیر را می‌خوانیم: «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادی فِی الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ » (انبیاء87) و پنداشت که ما هرگز بر او قدرتی نداریم، تا در(دل)تاریکیها ندا در داد که معبودی جز تو نیست، منزهی تو، راستی که من از ستمکاران بودم.
در نماز غفیله بعد از حمد در رکعت دوم، بجای سوره، آیه زیر را می‌خوانیم: « وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها إِلاَّ هُوَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَهٍ إِلاَّ یَعْلَمُها وَ لا حَبَّهٍ فِی ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ إِلاَّ فِی کِتابٍ مُبِینٍ » (انعام / 59) کلیدهای غیب، تنها نزد اوست، و جز او، کسی آنها را نمی‌داند.او آنچه را در خشکی و دریاست می‌داند، هیچ برگی (از درختی) نمی‌افتد، مگر اینکه از آن آگاه است، و نه هیچ دانه‌ای در تاریکیهای زمین، و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار (در کتاب علم خدا) ثبت است.
به هنگام قربانی کردن گوسفند، می‌خوانیم: « إِنِّی وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ» (انعام / 79) من روی خود را به سوی کسی کردم که آسمانها و زمین را آفریده، من در ایمان خود خالصم، و از مشرکان نیستم.
قبل از دعا از درگاه الهی، می‌خوانیم: « أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ » (نمل / 62) ای کسی که دعای مضطر را اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد.
بعد از نمازهای واجب ، می‌خوانیم: « إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً » (احزاب / 56) خدا و فرشتگان بر پیامبر درود می فرستند، ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او درود فرستید و سلام گویید و کاملاٌ تسلیم (فرمان او) باشید.

مطالب مشابه

دیدگاهتان را ثبت کنید