کسی که می خواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد، باید سی و یک روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیه آن پی در پی نباشد اشکالی ندارد.
در مقدمه این نوشتار به توضیح دو مطلب می پردازیم، ابتدا مواردی از مفطرات روزه را که فقط شامل قضا است و کفاره ندارد را بررسی میکنیم و در ادامه مواردی را که برای روزه دار مکروه است را برمی شماریم:
آن قسمت از مفطراتى که تنها موجب قضاء است و شامل کفاره نمی شود عبارتند از:
1 ـ عمدا به خدا و رسول خدا و امامان دروغ بستن ـ و در این اختلاف هست.
2 ـ تمام سر را در آب فرو بردن.
3 ـ اگر از اوّل روز قصد روزه نکند.
4 ـ قصد بجا آوردن یکى از کارهائى که روزه را باطل مى‌کند.
5 ـ فراموش نمودن غسل جنابت.
6 ـ در صورتى که با همسر خود شوخى کند بدون اینکه قصد جنابت داشته باشد و برخلاف عادت از او منى خارج شود.
7 ـ در صورتى که آب در دهان بگرداند، و تصادفا مقدارى آب بدون اختیار از گلویش پائین رود، البتّه در مضمضه که از آداب قبل از وضوء است چنانچه براى وضوى نماز واجب باشد، و بدون اختیار آب از گلو پائین رود موجب قضاء نخواهد شد.
8 ـ بجا آوردن بعضى دیگر از مفطرات، مانند آنکه خیال کند هنوز روز نشده است و غذا بخورد، یا آنکه گمان کند که مغرب شده است و افطار کند، و بعد خلاف آن ثابت شود.
کارهائى که براى روزه دار مکروه است
براى روزه‌دار چند عمل کراهت دارد:
1 ـ شوخى کردن با همسر و بوسیدن و دست مالیدن به بدن او، براى کسى که با این اعمال هوسش تحریک خواهد شد، البتّه در جائى که قصد ریختن منى نداشته باشد، و با این اعمال نیز معمولا منى از او خارج نمىشود.
2 ـ سرمه کشیدن با سرمههائى که مشک در آن وجود دارد، یا با چیزهائى که مىترسد وارد حلق گردد.
3 ـ خارج ساختن خون از بدن، به وسیله حجامت یا سرنگ بطورى که موجب ضعف گردد.
4 ـ حمّام رفتن اگر موجب ضعف شود.
5 ـ سعوط نمودن با انفیّه هائى که وارد بینى مىکنند.
6 ـ بوئیدن گلهاى خوشبو، بخصوص نرگس، ولى عطر زدن براى روزه‌دار مستحب است، زیرا طبق حدیث عطر تحفه روزه داران است.
7 ـ تر نمودن لباس و گذاشتن آن روى بدن.
8 ـ چشیدن غذا هرچند هم که به حلق نرسد.
9 ـ نشستن زن در آب.
10 ـ کشیدن دندان مخصوصا اگر خونریزى داشته باشد.
سوال: اگر در اول اذان متوجه نباشیم اذان شده چیزی بخوریم روزه باطل است؟
این مسأله چند حالت دارد، که در دو صورت روزه ی فرد باطل است:
1. اگر بدون این که تحقیق کند وقت اذان رسیده یا نه (مثلا رادیو را روشن نکند)، کارى که روزه را باطل مى‌کند انجام دهد، بعد معلوم شود وقت اذان بوده است.
2. اگر تحقیق کند و با این که احتمال زیاد می دهد وقت اذان رسیده، کارى که روزه را باطل مى‌کند انجام دهد، بعد معلوم شود وقت اذان بوده است.
و در دو صورت روزه ی فرد باطل نیست:
1. اگر بعد از تحقیق، یقین کند یا احتمال زیاد بدهد که وقت اذان نرسیده و چیزى بخورد و بعد معلوم شود وقت اذان بوده است. (توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)؛ ج1، ص 939)
2. اگر بعد از تحقیق، شک کند که وقت اذان رسیده یا نه و کارى که روزه را باطل مى‌کند انجام دهد، بعد معلوم شود، وقت اذان بوده است. (آیات عظام: خوئى، تبریزى، اراکى (باید قضاى روزه آن روز را به جا آورد)؛ آیات عظام: گلپایگانى، صافى، فاضل (بنا بر احتیاط واجب قضاى آن روز را به جا آورد)؛ همان، ص 940)
سوال: کسی که چند سال نماز قضا و روزه قضا دارد منتهی نمی تواند یا به عبارتی حال خواندن نماز و گرفتن روزه را ندارد بهترین راه برای ایشان چیست؟
جواب: تا انسان زنده است قضای نماز و روزه او راهی به جز انجام دادن ندارد. باید به تدریج مشغول به جا آوردن نمازهای قضای خود شود با هر نماز یک نماز قضا بجا آورد تا تدریجا نمازهای قضای گذشته جبران گردد و در هر هفته هم یکی دو روز روزه بگیرد تا روزه های قضا به اتمام برسد و کفاره روزه ها را نیز تدریجا بپردازد و از خداوند متعال طلب توفیق کند انشاء الله خداوند او را کمک می نماید. (استفتائات رهبری، ج 1، ص 212، س 727)
سوال: کسی که کفاره جمع بر گردن او ثابت شده چگونه باید روزه خود را بجا آورد؟
جواب: کسی که می خواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد، باید سی و یک روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیه آن پی در پی نباشد اشکالی ندارد. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 964، م 1661)
چند استفتاء از آیه الله خامنه ای دام ظله:
سوال: استعمال عطر براى روزه‌دار، در ماه رمضان چه حکمى دارد؟
جواب: استعمال عطر براى روزه‌دار مستحب است؛ ولى بو کردن گیاهان معطّر مکروه است.
سوال: اگر روزه‌دار به جهت حالت تهوع، قى کند؛ روزهاش چه حکمى دارد؟
جواب: اگر بى‌اختیار باشد، اشکال ندارد؛ ولى اگر از روى عمد باشد، روزه را باطل مى‌کند.
سوال: آیا کسى که معتاد به سیگار است و باید در روز حتماً چند سیگار بکشد مى‌تواند روزه بگیرد و روزه او صحیح است؟
جواب: بنابر احتیاط واجب روزه‌دار باید از دود‌هاى انواع دخانیات خوددارى نماید و در صورت اضطرار وجوب روزه ساقط نیست.
