امام صادق -علیه السلام- فرمود: حج دوگونه است: حجی برای خدا و حجی برای خلق، هر کس برای خدا حج گزارد، پاداشش آنست که خدا که وی را به بهشت درآورد و هر کس برای مردم حج گزارد، پاداش وی روز قیامت برعهده مردم خواهد بود. (بحار الانوار ج 96 24)
از احکام حج چند پرسش و پاسخ را انتخاب کرده ایم که در این مقاله تقدیم می کنیم:
سوال: آیا حجّ کسی که در منزل غصبی ساکن است، صحیح است؟
دفتر حضرت آیه الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
گرچه غصب حرام است و چنین شخصى ضامن آن مىباشد ولى صِرف آن ضررى به صحّت حج وارد نمىکند.
دفتر حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
صحیح است.
دفتر حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
اگر از اموال مباح خودش رفته، حج او صحیح است ولی توجه داشته باشید احتیاط واجب آنست که مکان نمازگزار مباح باشد، بنابراین کسى که در ملک غصبى یا روى فرش یا تخت غصبى نماز مى خواند نمازش اشکال دارد، همچنین نماز در ملکى که منفعت آن متعلّق به دیگرى است (مثل این که در اجاره اوست) که نماز خواندن در آن بدون اجازه مستأجر اشکال دارد، همچنین در ملکى که مورد تعلّق حقّ دیگرى است، مثل این که میّت وصیّت کرده که ثلث مال او را به مصرفى برسانند تا وقتى که ثلث را جدا نکنند نمى توان در آن ملک نماز خواند.
حضرت آیه الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):
اگر شرایط حج را دارا باشد، حج وی صحیح و مجزی از حجه الاسلام است و اگر نداشته باشد حج وی صحیح است، هر چند مجزی از حجه الاسلام نباشد و در هر حال غصب خانه مضرّ به صحت حج وی نیست.
سوال: بعد از گذشت چند سال متوجه شدم عمل عمره سابق خود را صحیح انجام نداده ام، حال که فرصت مجدّد تشرف به عمره برایم پیش آمد، تکلیف چیست؟
پاسخ دریافتی از دفاتر مراجع به این شرح است:
دفتر حضرت آیه الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
عمل باطل شده را تدارک نمایید و مُحرم شدن دوباره مانع ندارد.
دفتر حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر طواف عمره یا سعی باطل بوده است ورود به مکه فعلا نیاز به احرام ندارد. و وظیفه این است که اعمال عمره سابق را انجام بدهید بعد از آن می توانید به مسجد تنعیم رفته و برای عمره مفرده دیگری احرام ببندید.
دفتر حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
چنانچه اعمال را به صورت صحیح انجام دهید وظیفه دیگری ندارید.
حضرت آیه الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):
اگر یقین به بطلان عمل خود ندارید، عمره شما محکوم به صحت است و لازم نیست کاری انجام دهید.
اگر یقین به بطلان عمل خود دارید، در حال حاضر شما مُحرم هستید و باید در اسرع وقت کسی را نایب کنید تا از سوی شما عمل را تکمیل کند و اگر خودتان مشرف شدید باید خودتان عمل را به شکل مقتضی تکمیل کنید تا از احرام قبلی خارج شوید و مادامی که محرم هستید، نمی توانید دوباره محرم شوید.
البته چون کیفیت بطلان عمل شما مشخص نیست باید با توضیحات کامل آن، راه تکمیل را استفتاء نمایید.
سوال: زنی در حال طواف، مستحاضهی قلیله میشود، وظیفه او چیست؟
جواب: اگر بعد از تمام شدن دور چهارم بوده پس از تجدید وضو و تطهیر بدن و لباس، طواف را تمام کند، و اگر قبلاً بوده به احتیاط واجب پس از تجدید وضو و تطهیر، آن را اتمام و سپس اعاده نماید. (مناسک محشی، ص303، س729)
سوال: چرا طواف کنندگان خانه خدا از سمت چپ بدن خود دور مسجد الحرام طواف می کنند؟ به عبارت دیگر چرا در هنگام طواف باید کعبه را در جانب چپ خود قرار دهیم؟
دلیل این مسئله در کتاب های فقهی، عدم خلاف و وجود اجماعی است که از فقهاء نقل شده است. (مستند الشیعه فی أحکام الشریعه، ج12، ص: 71) دلیل فقهاء را می توان با روایت پیامبر (صلی الله علیه و آله) که می فرماید:« مناسک و عبادات خود را آن گونه که من انجام می دهم انجام دهید.» تأیید کرد.