از سال 148 که امام صادق – علیه‏السلام – به شهادت رسید، دوران امامت حضرت کاظم- علیه‏السلام – آغاز گردید. آن حضرت در این دوران با خلفای یاد شده در زیر معاصر بود:
1 – منصور دوانیقی (136 – 158).
2 – محمد معروف به مهدی (158 – 169).
3 – هادی (169 – 170).
4 – هارون (170 – 193).
هنگام رحلت امام صادق – علیه‏السلام – منصور دوانیقی، خلیفه مشهور و ستمگر عباسی، دراوج قدرت و تسلط بود.
منصور کسی بود که برای پایه‏های حکومت خود، انسانهای فراوانی را به قتل رسانید. او در این راه نه تنها شیعیان، بلکه فقها و شخصیتهای بزرگ جهان تسنن را نیز که با او مخالفت می‏ورزیدند، سخت مورد آزار قرار می‏داد، چنانکه‏
«ابوحنیفه» را به جرم اینکه برضد او به پشتیبانی از «ابراهیم» (پسر عبدالله محض، و رهبر قیام ضدّ عباسی در عراق) فتوا داده بود، شلاق زد، و به زندان افکند![1] امام کاظم پس از وفات پدر، در سن بیست سالگی با چنین زمامدار ستمگری روبرو گردید که حاکم بلا منازع قلمرو اسلامی به شمار می‏رفت.
منصور وقتی که توسط «محمد بن سلیمان» (فرماندار مدینه) از درگذشت امام صادق آگاه شد، طی نامه‏ای به وی نوشت:
اگر جعفر بن محمد شخصی را جانشین خود قرار داده، او را احضار کن و گردنش را بزن!
طولی نکشید که گزارش فرماندار مدینه به این مضمون به بغداد رسید:
جعفر بن محمد ضمن وصیتنامه رسمی خود، پنج نفر را به عنوان وصی خود برگزیده که عبارتند از:
1 – خلیفه وقت، منصور دوانیقی!
2 – محمد بن سلیمان (فرماندار مدینه و خود گزارش دهنده!)
3 – عبدالله بن جعفر بن محمد (برادر بزرگ امام کاظم)
4 – موسی بن جعفر – علیه‏السلام –
5 – حمیده (همسر آن حضرت)
فرماندار در ذیل نامه کسب تکلیف کرده بود که کدام یک از این افراد باید به قتل برساند؟!
منصور که هرگز تصور نمی‏کرد با چنین وضعی روبرو شود، فوق‏العاده خشمگین گردید و فریاد زد: اینها را نمی‏شود کشت!
البته این وصیتنامه امام یک حرکت سیاسی بود؛ زیرا حضرت صادق – علیه‏السلام – قبلاً امام بعدی و جانشین واقعی خود یعنی حضرت کاظم- علیه‏السلام – را به شیعیان خاص و خاندان علوی معرفی کرده بود، ولی از آنجا که از نقشه‏های شوم و خطرناک منصور آگاهی داشت، برای حفظ جان پیشوای هفتم چنین وصیتی نموده بود.