جشن پیروزی،و وداع با رمضان

جشن پیروزی،و وداع با رمضان

رمضان، ماه خدا، ماه سخن گفتن خدا، ماه مردم، ماه بیدار شدن مردم، ماه آگاه کردن آن­ها که نمی­دانند، و ماه تذکر دادن به آن­ها که می­دانند، ماه برانگیختن آن­ها که نشسته­ اند، و ماه باز گرداندن آن­ها که برگشته ­اند، ماه نیرو دادن فریادی که در حال شکستن است، ماه گره کردن مشت­ هایی که باز می­شوند، و قدم­ هایی که آهسته می­گردند، ماه بسیج کردن سپاهی که متفرق است، و …
رمضان با همه­ ی زیبایی­ ها و فیض و رحمت­ های بی­کرانش از میان ما خاکیان رخت بربست و روزه­ داران؛ اینک پیروزی خویش بر سختی­ های گرسنگی و تشنگی و تمایلات و خواهش­ های نفسانی و خشم­ها و شهوت­ها را جشن می­گیرند. از یک سو؛ از این­که توانسته­ اند با مراقبت­های مستمر و محاسبه­ های دقیق از نفس، راه تزکیه­ ی درون را هموار کرده و به درجات و مراحلی از تقوا و عفاف نایل آیند، مسرور و مشعوفند، و از دیگر سو؛ در وداع با ماه خدا مغموم و اندوه ناکند، و این غم و شادی؛ هر دو راهگشای بندگان مؤمن خدا به رشد و کمال معنوی است.
زیباترین تعابیر در وداع با رمضان سخنان و تعابیر حضرت سیدالساجدین، امام زین­ العابدین است. با فرازهایی از این تعابیر زیبا و ژرف، رمضان را وداع می­گوییم:
بار خدایا! تو ما را به دین برگزیده و آیین مورد رضایت و راه سهل و آسان خود هدایت نمودی و نسبت به طریقه­ ی تقرب به خودت و رسیدن به کرامتت ما را بصیرت دادی.
بارخدایا! و تو در زمره­ ی برگزیده­ ی این وظایف و اعمال ویژه­ ی از واجبات، ماه رمضان را قرار دادی، و از میان همه­ ی زمان­ها و روزگارها اختیارش کرد­ی و بر همه­ ی اوقات سال برتری­اش نهادی، زیرا که در آن قرآن و نور نازل کردی و مردمان را بر به پای خاستن برای عبادت خود ترغیب فرمودی و شب قدر را که از هزار ماه بهتر است تجلیل نمودی؛ و چون رمضان را به ما عطا کردی، ما را بر دیگر امّت­ ها مقدم داشتی و ما به فرمان تو روز این ماه را روزه گرفتیم و با یاری تو شب را به قیام در عبادت سپری کردیم و این­گونه خود را در معرض رحمتت که ما را در جوار آن نهاده­ای، قرار دادیم و آن را وسیله­ ای برای دریافت ثواب تو ساختیم و …
و در آن­چه از فضل و عطا از تو درخواست شود، بخشنده ­ای و نسبت به کسی که در راه قرب تو می­کوشد، نزدیک هستی.
بار خدایا! ماه رمضان در میان ما بس ستوده زیست و ما را مصاحب و یاری نیکو بود و گران­بهاترین سودهای مردم جهان را به ما ارزانی داشت؛ امّا چون زمانش به سررسید و عدد روزهایش به آخر، آهنگ رحیل کرد.
بارخدایا! اینک ما با رمضان وداع می­کنیم، همچون وداع با عزیزی که فراقش بر ما گران است و رفتنش ما را غمگین و گرفتار وحشت و تنهایی کند؛ عزیزی که او را بر ما پیمانی است که باید نگه داریم و حرمتی که باید رعایت کنیم و حقی که باید ادا نماییم؛ پس اکنون می­گوییم:
بدرود ای بزرگ­ترین ماه خداوند و ای عید اولیای خدا؛ بدرود ای گرامی ­ترین اوقاتی که ما را مصاحب و یار بودی؛ ای بهترین ماه در همه­ ی روزها و ساعت­ها.
بدرود که آزادشدگان از عذاب خداوند، در تو چه بسپارند، و چه نیکبخت است آن که حرمت تو را نگه داشت.
بدورد که چه بسا گناهان که از نامه­ ی عمل ما زدودی و چه بسا عیب­ ها که پوشیده داشتی.
بدرود ای ماهی که تا تو بودی، امن و سلامت بود.
بدرود ای آن که در مصاحبت تو نه کراهت بود، و نه در معاشرتت ناپسندی.
بدرود که سرشار از برکات بر ما آمدی و ما را از آلودگی­ های گناه شست و شو دادی.
بدرود که به هنگام وداع از تو نه غباری به دل داریم و نه از روزه­ات ملالتی در خاطر.
بدرود که چه بدی­ها با آمدنت از ما دور شد و چه خیرات که ما را نصیب آمد.
بدرود تو را و آن شب قدر تو که از هزار ماه بهتر است.
بار خدایا! ما آشنای این ماهیم، ماهی که ما را بدان شرف و منزلت دادی و بر برکت نعمت و احسان خویش، روزه داشتنش را توفیق دادی؛ در حالی که مردمان شقی قدرش را نشناختند و با شور بختی خویش از فضیلتش محروم ماندند.
ای خداوند! تو بودی که ما را برگزیدی و به شناخت این ماه توفیق عنایت کردی و به سنت آن راه نمودی؛ تو بودی که ما را توفیق روزه­ داشتن و نماز گزاردن ارزانی داشتی، هرچند ما قصور ورزیدیم و اندکی از بسیار به جای آوردیم.
بارخدایا! حمد تو راست در حالی که به بدکرداری خویش اقرار می­کنیم و به تبهکاری خویش معترفیم! … عذر تقصیر ما را در ادای حق خود بپذیر و …
بارخدایا! در این ماه اگر قصد گناه کرده­ ایم، یا مرتکب آن شده ­ایم، یا به عمد خطایی از ما سرزده، یا از سر فراموشی ستمی بر خود روا داشته­ ایم، یا پرده­ ی حرمت دیگری را دریده ­ایم، بارخدایا بر محمد و خاندانش درود بفرست و گناه ما را در پرده­ی اغماض فرو پوش و ما را عفو کن و در برابر دیدگان شماتت کنندگان قرار مده و زبان طاعنان در حق ما دراز مگردان و ما را به رأفت پایان نیافتنی و فضل و کرم نقصان ناپذیر خود به کاری برگمار که خطاهایی را که در این ماه مرتکب شده ­ایم و تو آن را نپسندیده ­ای، از میان ما ببرد یا فرو پوشد.
بارخدایا! اگر کسی از بندگان تو، حق این ماه را آن­چنان که شایسته­ ی اوست رعایت کرده و حرمتش نگه داشته و وظایف خود و احکام آن را به جای آورده و از گناهان پرهیز کرده و به تو تقرب جسته، آن­سان که خشنودی تو نصیبش شده و رحمت تو بر او روی نهاده؛ همانند مزدی که او را می­دهی، از خزانه­ ی بی ­نیازی­ات به ما نیز ارزانی دار و چند برابر آن از فضل خود عطا فرمای، که خزائن فضل تو را نقصان نیست؛ بلکه همواره در افزایش است. و معادن احسان تو دستخوش فنا نشود و بخشش تو چه بخششی گواراست.
ای خداوند! ما در این روز فطر، روز عید و شادمانی مؤمنان، روز اجتماع مسلمانان به گرد یکدیگر، از هرگناه که مرتکب شده­ ایم و از هر کار زشت که از این پیش از ما سر زده، و از هر خیال بد که در دل خود پنهان داشته ­ایم، توبه می­کنیم؛ توبه ­ی کسی که در دل خیال بازگشتش به گناه نیست و بار دیگر به گناه باز نگردد؛ توبه­ ای بی­ بازگشت؛ عاری از هرگونه شک و ریب.
بارخدایا! چنین توبه ­ای را از ما بپذیر و از ما خشنود شو و ما را در آن توبه ثابت قدم گردان.
بارخدایا! ما را در شمار توبه کنندگانی درآور که محبت خود را به آنان ارزانی داشته­ ای و پذیرفته­ای که به طاعت تو باز گردند؛ ای دادگرترین دادگران.
بارخدایا! از پدران و مادران و هم­کیشان ما، آنان که دیده از جهان بسته ­اند و آنان که هنوز جام مرگ ننوشیده­ اند در گذر.
بارخدایا! بر محمد پیامبر ما و خاندان او درود بفرست، هم­چنان که بر ملائکه­ ی مقربین خود درود فرستاده ­ای؛ و بر او و خاندانش درود بفرست، آن­سان که بر پیامبران مرسل خود درود فرستاده­ ای؛ و درود بفرست بر او و خاندانش، آن سان که بندگان صالح خود را درود فرستاده ­ای، درود برتر از درود آن­ها، ای پروردگار جهانیان؛ درودی که برکت آن به ما رسد و سود آن نصیب ما گردد و سبب استجابت دعای ما ­شود؛ که تو کریم­تر کسی هستی که بدو رغبت توان یافت و کارسازترین کسی هستی که بدو توکل توان کرد و تو خود بخشنده­ ترین کسان به سائلان درگاه خود هستی.
﴿و أنت علی کل شیء قدیر﴾([1])

پی‌نوشت‌ها:

[1]. دعای 45 صحیفه­ی سجادیه، دعای وداع با ماه رمضان.

مطالب مشابه

دیدگاهتان را ثبت کنید